Kanker: Verklein de kans op kanker

Kanker is een hardnekkige ziekte, die helaas niet iedereen zal overleven. De kans dat je wordt gediagnosticeerd met kanker is 1 op 3. Die kans is dus aanzienlijk. Er zijn veel risicofactoren die ervoor zorgen dat de kans op kanker wordt vergroot. Er zijn mogelijkheden om de kans op kanker te minimaliseren door veel van deze risicofactoren uit te sluiten. Welke zijn dit en hoe kan je deze risico's tot een minimum beperken?

Wat is kanker?

Het menselijk lichaam bestaat uit cellen. Deze cellen worden ouder, lopen schade op en worden veelvuldig vervangen door nieuwe cellen. De nieuwe cellen moeten ergens vandaan komen. Ze worden gemaakt door middel van celdeling. Dit is een proces waarbij een menselijke cel zich verdubbelt. Dit wordt geregeld vanuit de celkern. Deze celkern bevat DNA waarin informatie staat over de celdeling en wanneer dit moet stoppen. Dagelijks worden er miljoenen celdelingen verricht. Het komt wel eens voor dat een nieuwe cel een aantal fouten of beschadigingen bevat in het DNA. Deze fouten worden veelal gerepareerd door het lichaam. Als dit niet meer mogelijk is, bestaat de kans dat de cel zich ongeremd gaat delen. Het celdelingsproces wordt dan niet meer gestopt, omdat die informatie niet meer duidelijk in de celkern kan worden afgelezen door de fouten. Het resultaat hiervan is dat er een tumor of een gezwel ontstaat.

Er zijn goedaardige en kwaadaardige gezwellen. Bij goedaardige gezwellen zal de celdeling wel ongecontroleerd plaatsvinden, maar zal het geen ander weefsel in het lichaam beschadigen of binnendringen. Voorbeelden van goedaardige gezwellen zijn wratten. Bij de kwaadaardige variant zijn er echter celdelingen die ongeremd doorgaan. Dit zorgt ervoor dat ander weefsel en andere organen kunnen worden binnengedrongen door deze kwaadaardige cellen. Deze tumorcellen verplaatsen zich door middel van de lymfeklieren en bloedvaten in het lichaam.

De kwaadaardige gezwellen, waarbij ongeremd celdelingen plaatsvinden en andere organen binnendringen, zijn kankercellen. Kanker komt in verschillende soorten voor. De ene variant komt vaker voor dan de andere.

Oorzaken van kanker

Er zijn een groot aantal oorzaken die ervoor kunnen zorgen dat er kanker kan ontstaan. Door de huidige westerse levensstijl is er een grote toename geweest in de afgelopen decennia van het aantal kankergevallen. Een aantal oorzaken van kanker zijn:

• De leeftijd kan een rol spelen. Hoe ouder je bent, hoe groter de kans op kanker is.
• Erfelijkheid kan ook een oorzaak zijn. Het is mogelijk dat het krijgen van kanker in je familie zit. Dit zal dan de kans op kanker kunnen vergroten.
• Roken heeft een negatief effect op het ontwikkelen van kanker.
• Een ongezonde levensstijl kan ervoor zorgen dat het lichaam niet bestand is tegen het ontwikkelen van kanker. Beschadigde cellen kunnen niet adequaat door het lichaam worden gerepareerd, waardoor er kankercellen kunnen gaan ontstaan.
• De consumptie van alcohol kan onder ander slokdarmkanker veroorzaken.
• Onvoldoende lichaamsbeweging kan ook een oorzaak zijn.
• Overmatige blootstelling aan uv-straling van de zon kan huidkanker veroorzaken.
• In contact komen met kankerverwekkende stoffen zal ook een oorzaak kunnen zijn.

Risicofactoren en het verminderen van de risico's

Zoals hierboven genoemd, zijn er een aantal oorzaken die over kunnen zorgen dat de kans op kanker toeneemt. Slechte voeding, weinig lichaamsbeweging, overmatige blootstelling aan zonlicht, alcoholgebruik en roken zijn oorzaken die maar liefs 70% van alle kankergevallen veroorzaken. Dit zijn factoren waar je zelf invloed op hebt. Door je levensstijl aan te passen, kan je de kans op kanker daarom aanzienlijk verminderen.

Voeding

Slechte voeding kan ernstige risico's op kanker met zich mee brengen. Bij slechte voeding wordt vooral bedoeld, producten met veel suiker, vet of kunstmatige toevoegingen. Dit kan leiden tot overgewicht. Overgewicht kan vervolgens weer zorgen voor een verhoogd risico op het ontwikkelen van baarmoederkanker, nierkanker, slokdarmkanker, en dikke darmkanker. Het kan zelfs zorgen voor borstkanker. Het eten van rood vlees kan ook zorgen voor een verhoogd risico.

Eet voor de verandering eens gezonde voeding. Voldoende groente en fruit eten kan beschermen tegen kanker. Het voorkomt vooral mond- en keelholtekanker, slokdarmkanker een maag- en longkanker. Dit komt door de aanwezig vezels, vitamines en mineralen. Een goede richtlijn is dat je per dag 2 ons groente en 2 stuks fruit binnen moet krijgen. Probeer ook de consumptie van rood vlees te beperken tot 5 keer per week. Eet ook gevarieerd, want het kan zijn dat je van bepaalde voedingsstoffen niet voldoende binnenkrijgt. Door gevarieerd te eten zal dat op andere dagen worden gecompenseerd.

Het lichaam wordt dagelijks blootgesteld aan vele schadelijke stoffen zoals rook, vervuilde lucht en uv-straling. Deze stoffen komen terecht in het lichaam en vormen daarin zogenaamde "vrije radicalen". Deze zullen schade aanrichten in het lichaam. Zo kunnen lichaamscellen worden beschadigd, die zich uiteindelijk dan gaan ontwikkelen tot kankercellen. Antioxidanten zorgen ervoor dat deze vrije radicalen onschadelijk worden gemaakt en geen verdere schade kunnen aanrichten. Voorbeelden van antioxidanten zijn vitamine A, C en E en mineralen zoals zink en selenium. In natuurlijke producten, zoals groente, fruit en vis, zitten al veel antioxidanten. In broccoli, knoflook, koffie, noten, pure chocolade, aardbeien en sinaasappel zitten heel veel antioxidanten. Door voldoende groenten, fruit en vis te eten krijg je al voldoende antioxidanten binnen.

Dit zijn nog kort de richtlijnen

• Eet niet meer dan 5 keer per week rood vlees
• Eet per dag minimaal 2 stuks fruit en 200 gram groente
• Probeer gevarieerd te eten
• Eet wekelijks vis
• Zorg voor veel vezels in je eten

Lichaamsbeweging

Sporten zal geen kanker voorkomen. Het heeft echter wel een remmende effect op het produceren van tumor stimulerende hormonen. Door minimaal 30 minuten in beweging te zijn, bereik je dit effect al. Het bewegen kan bestaan uit een simpele wandeling in de buitenlucht of een fietstocht. Daarnaast heeft het ook op een positief effect op je gewicht en zal je je fitter en vitaler voelen.

Blootstelling zonlicht

Door het dunner worden van de ozonlaag, komt de schadelijke uv-straling makkelijker erdoor heen waardoor het zonlicht schadelijker wordt voor ons. Een lage dosis uv-straling is onschadelijk, maar lange blootstelling zonder een goede bescherming kan als gevolg hebben dat huidkanker zich kan gaan ontwikkelen. Elk jaar neemt het aantal mensen met huidkanker toe. Dit komt door de populariteit van de zonnebank en niet (voldoende) gebruiken van zonnebrandcrème. Iedereen is er kwetsbaar voor. Ook al heb je een bruine huid, die niet zal verbranden. Echter mensen met rood/blond haar en een hele lichte huid zijn extra kwetsbaar en moeten zich heel goed beschermen tegen de zon. Smeer je altijd goed in met een zonnebrandcrème van minimaal factor 20. Zoek op hete dagen van 12 tot 3 uur de schaduw op of doe kleding aan om je te beschermen tegen de zon. In deze periode staat de zon namelijk hoog aan de hemel en komt er veel uv-straling vrij.

Er wordt beweert dat veel zonnen goed is voor het vitamine D gehalte, maar dit is echter een fabeltje. Je haalt al voldoende vitamine D binnen wanneer je 20 minuten buiten loopt en gezonde voeding eet.

Alcohol

Het zal niet als een verrassing komen dat het consumeren van alcohol niet goed voor je is. Naast dat het slecht is voor de hersenen, kan het ook kanker veroorzaken. Het is de belangrijkste oorzaak van borstkanker bij vrouwen. Bij het drinken van 2 of meer glazen per dag zal het risico op borstkanker worden verhoogd. Daarnaast kan het ook mond- en keelholtekanker, slokdarmkanker, leverkanker en strottenhoofdkanker veroorzaken. Door niet dagelijks alcohol te consumeren of niet meer dan maximaal 1 glas alcohol per dag te drinken, zullen de kansen op kanker aanzienlijk worden beperkt.

Roken

Roken is de belangrijkste oorzaak van het ontwikkelen van kanker. Door te gaan roken verhoog je de kans op kanker aanzienlijk. Ongeveer 1 op de 3 kankergevallen wordt veroorzaakt door roken. Het kan longkanker, slokdarmkanker, nierkanker en baarmoederkanker, maar ook ook andere soorten kanker veroorzaken. Deze verhoogde kans op kanker geldt ook voor meerokers. Deze groep krijgt immers ook deze schadelijke stoffen binnen. Om dit risico te beperken moet er worden gestopt met roken en meeroken moeten worden voorkomen. Lukt het niet om te stoppen met roken. Probeer dan hulp in te schakelen.