De kinderziektes
Elk ouder maakt weleens een ziek kind mee. De nachten kunnen dan lang en vermoeiend zijn. De weerstand van kinderen zijn over het algemeen nog niet zo sterk ontwikkeld en hierdoor zijn kinderen vatbaar voor virussen en bacteriën. Als je kind naar de peuterspeelzaal, kinderopvang of de kleuterschool gaat loopt je kind meer risico. Naast de normale ziektes zoals een verkoudheid of een griep zijn er ook specifieke kinderziektes zoals de waterpokken, rode hond, mazelen en de vijfde en zesde ziekte. Deze kinderziektes maken de meeste kinderen mee en hierna worden zij hiertegen immuun. In het verleden waren sommigen van deze ziektes erg gevaarlijk en hebben voor een groot aantal doden gezorgd.
1 Waterpokken
De waterpokken ontstaan door een besmetting met het varicellazostervirus. Na besmetting duurt het 13 tot 18 dagen tot de eerste ziekteverschijnselen zich openbaren. Het varicellazostervirus is een besmettelijk virus. Vanaf de tweede dag voor het optreden van de huiduitslag tot het moment dat alle blaasjes een korstje hebben kan het virus zicht verspreiden. Het duurt lang voordat de eerste ziekteverschijnselen zich openbaren en hierdoor is er weinig wat er gedaan kan worden om besmetting te voorkomen. Door het hoesten, niezen of praten komt het varicellazostervirus in de lucht en kan een ander besmet worden met de waterpokken. Ook door direct contact met vocht uit de blaasjes kan de waterpokken iemand besmetten. Het is mogelijk om ingeënt te worden tegen de waterpokken maar in Nederland zit dit niet in het rijksvaccinatieprogramma. Zwangere vrouwen lopen bij een infectie meer risico op ernstige complicaties. Hoe verder de zwangerschap is gevorderd hoe meer de kans op complicaties zijn. Waterpokken begint meestal met lichte koorts en kinderen worden dan hangerig. Na één tot twee dagen ontstaan er kleine rode bultjes op het hoofd en de romp. Waterpokken kenmerkt zich naast de rode bultjes en de blaasjes die daarna ontstaan ook door de jeuk. Bij kinderen moet er geprobeerd worden om krabben zoveel mogelijk te voorkomen omdat hierdoor kleine littekens kunnen ontstaan. Tegen de jeuk kan er calaminelotion of mentholpoeder worden gebruikt.
2 Rode hond
Rode hond is een besmettelijke ziekte die veroorzaakt wordt door het rubellavirus. Na besmetting met rode hond duurt het twee tot drie weken voordat er ziekteverschijnselen ontstaan. Bij ongeveer de helft van de kinderen ontstaan er geen ziekteverschijnselen. Rode hond is besmettelijk vanaf 10 dagen voor het ontstaan van de vlekken tot 7 dagen nadat ze verdwijnen. Door het hoesten, niezen of praten komt de rode hond in de lucht en kan een ander besmet worden. Rode hond begint net als een verkoudheid waarbij de klieren achter de oren en in de hals opgezet kunnen raken. De lichaamstemperatuur kan een verhoging vertonen. Na ongeveer een dag ontstaan er rode vlekjes in het gezicht en achter de oren. In een korte tijd verspreid de uitslag zich over het hele lichaam. Het duurt een aantal dagen voor de uitslag verdwijnt maar de klieren blijven soms nog een aantal weken opgezwollen. In Nederland worden kinderen ingeënt tegen rode hond. Rode hond kan bij zwangere vrouwen die in het verleden geen rode hond hebben gehad afwijkingen veroorzaken bij het ongeboren kind.
3 Vijfde ziekte
De vijfde ziekte komt vooral voor bij kinderen van vier tot 10 jaar en meestal in het voorjaar of de vroege zomer. De vijfde ziekte ontstaat door een besmetting met het Parvo B19-virus. De vijfde ziekte is een licht besmettelijk virus wat overgedragen wordt door hoesten, niezen of praten. De symptomen van de vijfde ziekte zijn rode wangen met rode vlekjes. De uitslag verspreidt zich vanuit de romp naar de armen, benen en de billen. De vlekken worden op een gegeven moment grote vlekken doordat ze samenvloeien. Hiernaast kan de vijfde ziekte samengaan met koorts en jeuk. Na ongeveer 10 dagen verdwijnen de vlekken. Voor zwangere vrouwen verhoogt de vijfde ziekte de kans op een miskraam.
4 Zesde ziekte
De zesde ziekte komt vooral voor bij kinderen tussen de 6 maanden tot 2,5 jaar. De zesde ziekte ontstaat door het herpesvirus type 6. De zesde ziekte wordt overgedragen door hoesten, niezen of praten. Na de besmetting kan het nog één tot twee weken duren voordat je kind ziek wordt. Bij de zesde ziekte krijgt het kind plotseling hoge koorts met temperaturen tussen de 39,0 en de 40,5 °C en zijn de klieren in de hals en achter de oren soms opgezet. Na drie tot vijf dagen zakt de koorts weg en komen er kleine rode vlekjes in het gezicht, nek en de romp te voorschijn. De rode vlekjes bij de zesde ziekte jeuken niet.
5 Mazelen
Mazelen is een zeer besmettelijke ziekte die veroorzaakt wordt door het mazelenvirus. Door het ademen, hoesten of praten komt de mazelenvirus in de lucht en kan een ander besmet worden. Mazelen behoort tot één van de besmettelijkste ziektes die er zijn. Na besmetting met de mazelen duurt het ongeveer 10 dagen voordat je kind ziek wordt. Vanaf vier dagen voor de eerste ziekteverschijnselen is de mazelen al besmettelijk. Mazelen begint met een verkoudheid en klachten zoals rode ogen, koorts en hoesten. De mazelen zijn ook te herkennen doordat er aan de binnenkant van de wangen witte vlekken ontstaan. Na een aantal dagen beginnen er rode vlekken te komen waarop deze zich verspreiden over het hele lichaam. Er kan tevens jeuk ontstaan. In Nederland worden kinderen ingeënt tegen de mazelen.
6 Roodvonk
Roodvonk is een besmettelijke ziekte die veroorzaakt wordt door een besmetting met de streptococ bacterie. Door het ademen, hoesten of praten komt de bacterie in de lucht en kan een ander besmet worden. Na besmetting met roodvonk duurt het 2 tot 7 dagen voordat je kind ziek wordt. Vanaf de eerste ziekteverschijnselen tot het vervellen van de huid is roodvonk besmettelijk. Roodvonk begint met hoge koorts, braken, hoofdpijn en keelpijn. Hierna komen er meestal rode vlekjes op het lichaam. Er komen geen vlekjes bij de neus of de mond. De huid wordt ruw en voelt aan als schuurpapier. Op de tong komen rode puntjes en na een paar dagen begint de huid te vervellen. Roodvonk gaat vanzelf over en er worden meestal geen medicijnen hiervoor gegeven. Mocht het nodig zijn dan kan de huisarts antibiotica voorschrijven.
7 De bof
De bof is een besmettelijke ziekte die veroorzaakt wordt door het bofvirus. Door het ademen, hoesten of praten komt het bofvirus in de lucht en kan een ander besmet worden. Na besmetting met de bof duurt het 12 tot 25 dagen voor je kind ziek wordt. Vanaf 2 dagen voor de eerste ziekteverschijnselen tot 5 dagen na het begin van de zwelling is het virus besmettelijk. De bof kan mild verlopen en hierdoor kan het gebeuren dat je kind de ziekte niet opmerkt. De bof begint met koorts en een pijnlijke dikke wang. Dit wordt veroorzaakt door een ontsteking van de speekselklier. Hiernaast kan je kind ook last van oorpijn krijgen. Bij jonge kinderen kan er een hersenvliesontsteking voorkomen. In zeer zeldzame gevallen kan de bof lijden tot een zaadbalontsteking waardoor de vruchtbaarheid verminderd kan worden.
8 Kinkhoest
Kinkhoest is een besmettelijke ziekte die veroorzaakt wordt door de Bordetella pertussis bacterie. Na besmetting met kinkhoest kan het 7 tot 10 dagen duren voor de eerste ziekteverschijnselen ontstaan. Daarna kan het tot 2 weken duren voordat de kinkhoest heftiger wordt. Door het ademen, hoesten of praten komt de bacterie in de lucht en kan een ander besmet worden. In het begin van de ziekte is kinkhoest het besmettelijkst maar iemand besmetten kan tot ongeveer 6 weken daarna. Kinkhoest kan beginnen met koorts, hoestbuien en een verkoudheid. Na 2 weken worden de hoestbuien heftiger en kan je kind last krijgen van benauwdheid en overgeven. Kinkhoest gaat vanzelf over na 2 tot 4 maanden.
9 Hand-, Voet- en Mondziekte
De hand-, voet- en mondziekte is een besmettelijke ziekte die veroorzaakt wordt door het coxsackie- of een enterovirus. Door het ademen, hoesten of praten komt het virus in de lucht en kan een ander besmet worden. Ook door de vocht uit de blaasjes en via de ontlasting kan het virus overgedragen worden. Vlak voordat de eerste klachten beginnen is de hand-, voet- en mondziekte besmettelijk tot enkele weken nadat iemand beter is. Na besmetting met de hand-, voet- en mondziekte kan het 3 tot 6 dagen duren voordat je kind ziek wordt. Meestal verloopt de ziekte met geen tot milde klachten. De hand-, voet- en mondziekte kan beginnen met lichte koorts, overgeven, misselijkheid en buik- en keelpijn. Als er wel klachten zijn dan krijgt je kind kleine blaasjes in de mond waarna ook blaasjes op de handpalmen en de voetzolen volgen. De blaasjes zijn vaak pijnlijk en beginnen als rode vlekjes.
In Nederland worden kinderen, door middel van het Rijksvaccinatieprogramma, ingeënt tegen een aantal ziektes.
Periode | Vaccinatie | Voor welke ziektes |
2 maanden | DKTP-HIB-HEP B 1 en Pneu 1 | Difterie, kinkhoest, tetanus, polio, Hib ziekten, Hepatitis B en pneumakokken |
3 maanden | DKTP-HIB-HEP B 2 | Difterie, kinkhoest, tetanus, polio, Hib ziekten en Hepatitis B |
4 maanden | DKTP-HIB-HEP B 3 en Pneu 2 | Difterie, kinkhoest, tetanus, polio, Hib ziekten, Hepatitis B en pneumakokken |
11 maanden | DKTP-HIB-HEP B 4 en Pneu 3 | Difterie, kinkhoest, tetanus, polio, Hib ziekten, Hepatitis B en pneumakokken |
14 maanden | BMR | Bof, mazelen en rodehond |
14 maanden | Meningokokken | Meningokokken |
4 jaar | DKTP | Difterie, kinkhoest, tetanus en polio |
9 jaar | DTP en BMR | Difterie, tetanus, polio, bof, mazelen en rodehond |
12 jaar | DKTP | Humaan Papillomavirus |