Ziekte van Crohn, symptomen en voeding (dieet)

Darmproblemen zijn niet fijn, maar vaak wel van tijdelijke aard. Sommige darmproblemen blijven echter langere tijd aanwezig en kunnen chronisch worden. De ziekte van Crohn is een chronische darmontsteking. Waarom deze ontstaat is niet altijd even duidelijk. Roken en stress lijken een rol te spelen, voeding lijkt van ondergeschikt belang. De symptomen zijn pijn in de buik, diarree en verlies van lichaamsgewicht. Behandeling verloopt vaak moeizaam, de ziekte is niet te genezen. Sommige patiënten gaan op een speciaal dieet, anderen letten op hun voeding. Een een derde groep doet helemaal niets.

Wat is de ziekte van Crohn?

Deze ziekte is vernoemd naar de Amerikaanse arts Burrill Crohn die leefde van 1884 tot 1993. Hij hield zich bezig met ziekten van het maag-darmstelsel. Samen met nog twee andere artsen beschreef hij in 1932 de verschijnselen van een lokale ontsteking van de darmen. Omdat de namen van de artsen op alfabet werden opgenoemd, kwam Crohn als eerste naar voren. De ziekte is dan ook uiteindelijk naar deze arts, toen nog assistent, vernoemd.

De ziekte van Crohn is een ontstekingsziekte die zich manifesteert in het darmkanaal. Het gaat hier om een chronische ontsteking; dit wil zeggen een ontsteking die al langde tijd aanwezig is. De ontsteking is vaak in de dunne darm, de dikke darm of de endeldarm aanwezig. Overigens kunnen de ontstekingen voorkomen in het gehele gebied tussen de mond en de anus. Het komt bij 1 op de 20.000 mensen voor. Colitis ulcerosa is een andere ziekte waarbij ontstekingen in de dikke of dunne darm voorkomen. Deze ontstekingen zijn oppervlakkiger dan bij de ziekte van Crohn.

Oorzaak

Mensen met een slechter werkend immuunsysteem zijn bevattelijker voor allerlei ziekten, waaronder ook de ziekte van Crohn,. Verder spelen stress en roken een belangrijke rol hierin. Vaak wordt gedacht dat de ziekte veroorzaakt wordt door een bacterie of een virus dat zich in de darmen bevindt. Dit is echter niet waar. Toch zijn er bepaalde bacteriën die mogelijk een rol zouden spelen in combinatie met een slechter immuunsysteem. Bij de ziekte van Crohn raakt het afweersysteem ontregelt waardoor ontstekingen ontstaan. Het komt wat vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en begint vaak op jong volwassen leeftijd.

Symptomen

De klachten kunnen zeer plots optreden: acute pijn rechtsonder in de buik en een buikwand die gespannen aanvoelt. Ook koorts komt hier vaak bij kijken. Vaak wordt er in dit stadium aan een blindedarmontsteking gedacht, omdat de verschijnselen hier sterk aan doen denken. Maar ook kunnen de symptomen met vage klachten beginnen. Er ontstaat dan een ontregelde stoelgang en vage buikpijnklachten. Later ontstaan er klachten van koorts en een chronische diarree, lusteloosheid en verlies van gewicht. Diarree kan vermengd zijn met slijm of bloed. In ernstige gevallen ontstaan er gewrichtsklachten, ontstekingen aan het oog of verlies van eiwitten.

Wat gebeurt er in mijn zieke darmen?

Bij deze chronische ziekte ontstaan er kleine ontstekingen, vaak is dit in de darmwand. Dit begint in de slijmvlies laag maar kan zich al snel uitbreiden maar dieper gelegen delen. Er ontstaan zweren en soms fistels. Een fistel is een open verbinding tussen de ontstekingshaard en een ander orgaan of de huid. Niet de gehele darmwand is ontstoken: we zien vaak kleine stukken ontstoken darmwand dat afgewisseld wordt met gezonde stukken. Door de ontstekingen kan er littekenweefsel ontstaan. De darm vernauwt hierdoor waardoor voedsel/ ontlasting moeilijker kan passeren.

Niet te genezen

De ziekte is helaas niet te genezen. Er is geen medicijn of behandeling dat ervoor zorgt dat de ziekte verdwijnt. Wel kunnen de klachten bestreden worden. Medicijnen kunnen bestaande ontstekingen afremmen en nieuwe ontstekingen voorkomen. Ruim 8 op de 10 patiënten gebruikt langdurig medicijnen tegen de klachten. Antibiotica wordt toegediend wanneer er sprake is van een bacteriële infectie. Omdat een operatie geen herstel belooft wordt deze alleen uitgevoerd wanneer dit nodig is. Maar net zo belangrijk bij de ziekte van Crohn is de voeding.

Voeding of dieet aanpassen

Bij het woord dieet denken we vaak aan weinig eten om af te vallen. maar een dieet betekent niks meer dan een uitgebalanceerde voedingskeuze. Mensen kunnen op een dieet gezet worden omdat ze willen afvallen, aan willen komen in gewicht, geen eiwitten mogen, geen melkproducten mogen etc.

Wat mag je nou wel en niet hebben wanneer je de ziekte van Crohn hebt? Als eerste moet opgemerkt worden dat je grotendeels zelf verantwoordelijk bent voor datgene wat je eet, tenzij je in een verzorgingstehuis/ziekenhuis etc. verblijft. Voeding speelt waarschijnlijk geen rol bij het ontstaan van de ziekte. Wel kan voeding helpen om klachten bij de ziekte te verminderen. Vaak weten de patiënten zelf na een tijdje wat ze wel en niet verdragen aan voeding. Zo kunnen alcohol, frisdranken met koolzuur, sterk gekruid eten of suikers de klachten verergeren.

Om de spijsvertering goed te laten verlopen is het belangrijk om voldoende vocht tot je te nemen, met name water ontleent zich hier goed voor. Ook voldoende vezels (groente, fruit en granen) helpen hieraan mee. Daarnaast ontstaan er vaak tekorten bij de ziekte van Crohn aan belangrijke vitaminen en mineralen. Dit komt omdat deze onvoldoende door de darmwand kunnen worden opgenomen. In deze gevallen zijn supplementen aan te raden. Er kunnen eiwitten verloren gaan die aangevuld moeten worden. Soms is dit verlies zo groot dat kunstmatige voeding nodig is. Mocht het zo zijn dat er sterke vermagering optreedt of dat er een ernstig tekort aan vitaminen en mineralen ontstaan, dat is het verstandig een diëtist te raadplegen. Deze kan precies vertellen welke voeding belangrijk en zinvol is.