Wat is diabetes en wat zijn de symptomen hiervan?

Diabetes staat ook wel bekend als 'suikerziekte'. Patiënten met deze ziekte hebben moeite om insuline op te nemen of hebben een tekort hieraan. Bij sommige patiënten komt deze belangrijke stof zelfs niet in het bloed voor. In het geval van type 1 is er altijd een tekort van deze stof. Dit is bij type 2 echter niet altijd het geval. Insuline is een belangrijke lichaamsstof waarmee glucose (oftewel bloedsuiker) opgenomen kan worden. In totaal bestaan er vier verschillende categorieën diabetes, namelijk type 1 t/m type 3 en zwangerschapsdiabetes. Soms speelt erfelijkheid indirect een rol. Wanneer je gediagnosticeerd bent met type 1 of 2 kun je door middel van een insulinespuit of pomp de symptomen verminderen. Hiernaast is het aanbevolen om een gezonde levensstijl te hebben.

Diabetes

• Wat is diabetes precies?
• Er bestaan meerdere vormen van diabetes
• Welke factoren kunnen de kans op diabetes vergroten?
• Wat zijn de algemene symptomen van diabetes?
• Oorzaken verschillende types diabetes

Wat is diabetes precies?

Diabetes wordt ook wel een stofwisselingsziekte (of 'suikerziekte') genoemd. Het lichaam van deze patiënten kan de hoeveelheid bloedsuiker niet onder controle houden. Hierdoor ontstaat er een verhoogde hoeveelheid suiker in het bloed. Er bestaan in totaal vier verschillende categorieën (namelijk 'zwangerschapsdiabetes', 'type 1', 'type 2' en 'type 3'). Bij patiënten met diabetes type 1 ontstaat deze aandoening vanwege een tekort aan het hormoon 'insuline'. Dit hormoon is namelijk verantwoordelijk voor het regelen van de bloedsuikerspiegel. Het desbetreffende hormoon wordt in de alvleesklier geproduceerd. Deze moleculen worden aangemaakt zodat de lichaamscellen glucose kunnen opnemen. Dit levert namelijk energie aan de cellen in het lichaam. Een tekort aan dit hormoon heeft soms een genetische achtergrond. De ziekte is in een aantal types onderverdeeld.

Er bestaan meerdere vormen van diabetes

De meeste mensen met diabetes zijn gediagnosticeerd met type 2. Dit is namelijk zo'n 90 procent van het totaal. Dit type staat ook wel bekend als 'diabetes mellitus type 2'. Personen met type 1 hebben te weinig (of zelfs geen) insuline in hun lichaam omdat het afweersysteem de alvleesklier beschadigd heeft. Zij moeten elke dag weten hoe het met hun bloedsuikergehalte staat. Tevens dienen zij dagelijks insuline te spuiten of een pompje te gebruiken. Hiernaast is het voor deze patiënten belangrijk om te weten hoeveel insuline er voor hun maaltijd benodigd is. Er zijn een aantal factoren die de kans op diabetes kunnen vergroten.

Welke factoren kunnen de kans op diabetes vergroten?

De exacte oorzaak van een aantal vormen van diabetes is nog niet bekend. Wetenschappers hebben echter wél ontdekt dat door een gezonde levensstijl de kans op het krijgen van diabetes type 2 verkleind wordt. Overgewicht, ouderdom en bewegingstekort spelen namelijk een belangrijke rol bij het krijgen van deze soort diabetes. De overige types hebben meestal meer een genetische oorzaak.

Wat zijn de algemene symptomen van diabetes?

De ziekte kan levensbedreigend zijn. Diabetes kan namelijk uiteindelijk schadelijk zijn voor de nieren, bloedvaten, ogen en voeten. Hiernaast kan het gevolgen hebben voor het hart en het zenuwstelsel. Sommige personen met diabetes hebben tevens vaker de behoefte om te urineren. Hiernaast kunnen patiënten ernstige jeuk ervaren. De symptomen kunnen soms afhankelijk zijn van het type diabetes waar de patiënt mee gediagnosticeerd is. Patiënten met type 2 zijn bijvoorbeeld vaker moe, hebben regelmatig dorst en zijn tevens extra vatbaar voor infecties. Deze infecties kunnen te maken hebben met schimmels of de urinewegen.

Oorzaken verschillende types diabetes

Type 1

Specifieke genen binnen de 'HLA'-groep zijn verantwoordelijk voor het ontstaan van type 1. Vanwege het feit dat het afweersysteem uit balans is, valt het de eigen cellen aan die verantwoordelijk zijn voor de aanmaak van insuline. Hierdoor wordt er minder of geen insuline meer door de alvleesklier aangemaakt. Dit tekort aan insuline zorgt ervoor dat de glucose in het bloed niet (of minder) door de lichaamscellen kan worden opgenomen. Het overschot aan glucose wordt hierdoor door de nieren verwerkt waardoor er een verhoogde kans is op uitdroging.

Antigenen die betrokken kunnen zijn bij het ontstaan van diabetes type 1
De 'antigenen' die verantwoordelijk kunnen zijn voor diabetes type 1 ontstaan door middel van de HLA-genengroep. Antigenen zijn moleculen die een reactie van het immuunsysteem teweegbrengen. Specifiek gezien zijn dit onder andere HLA-DQA1 en HLA-DQB1. De eiwitten die hierdoor ontstaan zijn verantwoordelijk voor de gevoeligheid of weerstand tegen de ziekte. Wanneer de balans van deze twee soorten eiwitten niet in orde is kunnen namelijk belangrijke afweercellen vernietigd worden. Hiernaast kunnen HLA-DRB1-, HLA-DR3- en/of HLA-DR4-genen een rol spelen. Naast type 1 en 2 bestaat er ook een geheel andere variant: namelijk zwangerschapsdiabetes.

Type 2

De reden dat deze patiënten moeite hebben met het opnemen van insuline is omdat de cellen in hun lichaam minder gevoelig zijn geworden voor de stof insuline. Zij nemen namelijk minder glucose op dan gemiddeld. Als gevolg hiervan stijgt het bloedsuikergehalte.

Hoe kan ik de kans op diabetes 2 verminderen?
Het is in sommige gevallen mogelijk om diabetes type 2 te voorkomen. Een gezonde levensstijl kan ervoor zorgen dat de kans op het krijgen van diabetes namelijk minder wordt. Dit kan bereikt worden met het juiste voedsel (gevarieerd en met de juiste voedingsstoffen) en voldoende beweging. Hiermee zorg je ervoor dat het juiste gewicht blijft behouden. Dit zorgt ervoor dat het lichaam beter de bloedsuiker in balans kan houden. Hiernaast is het belangrijk om niet te roken. Wanneer je stopt met roken wordt namelijk de kans op diabetes zelfs met 30% tot 40% verkleind.

Type 3

Type 3-diabetes heeft te maken met de hersenen. De hersenen van patiënten met diabetes type 3 zijn namelijk resistent tegen insuline of maken een te kleine hoeveelheid van deze stof aan. Wanneer er een verband is met een resistentie, heeft het te maken met de zogenaamde 'insulinereceptoren'. Er kan namelijk een tekort aan insulinereceptoren ontstaan wanneer de insulinewerking uit balans is. Wetenschappers vermoeden dat deze ziekte zelfs Alzheimer kan veroorzaken. Er treedt namelijk net als bij Alzheimer vaak geheugenverlies en/of verwarring bij de patiënt op. In enkele gevallen is dit echter niet direct op te merken. De insuline in de hersenen zorgt normaal gesproken voor het bewaren van herinneringen en het creëren van nieuwe hersencellen. Patiënten met diabetes type 1 en 2 hebben een verhoogde kans op het krijgen van diabetes type 3.

Zwangerschapsdiabetes

Zwangere vrouwen hebben de kans om zwangerschapsdiabetes te krijgen. Dit type is meestal slechts tijdelijk. Het ontstaat vanwege de zwangerschapshormonen die de werking van insuline bemoeilijken. Het lichaam heeft normaal gesproken een mechanisme om tijdens deze periode meer insuline aan te maken. Bij patiënten met zwangerschapsdiabetes is dit echter niet zo. Hierdoor kunnen er allerlei symptomen ontstaan die herkenbaar zijn voor de arts. Het nageslacht kan hierdoor groter geboren worden. Het kind kan tevens als gevolg hiervan te vroeg geboren worden.