Blaasproblemen bij vrouwen

Er zijn zo van die lichaamsdelen waar we niet echt bij stilstaan. Onze huid. Onze longen. Onze blaas. Tot er iets misgaat en iets alledaags plots niet meer zo vanzelfsprekend is. Of pijn doet. Veel van de vrouwen plast op een verkeerde manier

Niet duwen bij het plassen

"Een op de vier vrouwen plast verkeerd," stelt professor Wyndaele, uroloog in het Universitair Ziekenhuis Antwerpen. Hoezo, verkeerd plassen? Wat kan je daar nu verkeerd aan doen? "Duwen. Vrouwen kunnen duwen bij het plassen, mannen niet. Veel vrouwen zijn zich niet bewust van het feit dat ze dat doen. Maar je kunt er beter wel op letten, want drukken bij het plassen kan gevolgen hebben. Urineverlies bijvoorbeeld, of blaasverzakkingen. Hoe het dan wel moet? Ga ontspannen zitten, neem rustig je tijd en laat alles lopen, liefst zonder onderbreking. Het beste is ook om naar het toilet te gaan als je de drang voelt. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar 40 keer op 100 gaan we omdat het goed uitkomt en we er nu tijd voor hebben, bijvoorbeeld tijdens pauzes op school of op het werk." Onze blaas is een stuk van ons lichaam waar we ons niet echt van bewust zijn. Nochtans gebruiken we het regelmatig. "Hoe vaak je aandrang voelt om naar het toilet te gaan, hangt af van hoeveel je drinkt. Maar wie de doorsnee 1,5 liter per dag drinkt, zal zo'n 4 a 5 keer per dag moeten plassen. Meer dan 8 keer is uitzonderlijk, en 's nachts vanuit een diepe slaap wakker worden omdat je naar het toilet moet ook."

Constant moeten plassen, pijn, troebele urine, veel vrouwen weten dan meteen wat er aan de hand is. Een blaasontsteking oftwel cystitis. Een typische vrouwenkwaal. Wij hebben tot 50 keer meer kans op cystitis dan mannen, en ruw geschat zou één vrouw op de drie in de loop van haar leven een blaasontsteking krijgen. "Dat ligt aan de vrouwelijke anatomie," legt professor Wyndaele uit. "De binnenkant van onze blaas is bedekt met een soort suikerlaag. Dat slijmvlies doodt alle mogelijke bacteriën die in onze blaas terechtkomen. Maar als er te veel bacteriën ineens je blaas binnenkomen, of als de laag niet optimaal functioneert, onstaat er een blaasontsteking. Een beschadigd slijmvlies, niet helemaal leegplassen of een slechte hygiëne zorgen ook voor te veel bacteriën in je blaas. Het vrouwelijke urinekanaal is kort, waardoor bacteriën sneller de blaas bereiken dan bij mannen. Omdat bij vrouwen de aars en de vagina en dus het urinekanaal dicht bij elkaar liggen, is de kans op besmetting bij hen nog groter. Zeker bij seksueel actieve vrouwen." Ook het gebruik van tampons of een diafragma, of condooms met spenniciden kunnen een slechte invloed hebben. Grootste boosdoener is Escherichia Coli, een bacterie die in de ontlasting en in de huid rond je aars zit. Waarom sommige vrouwen gevoeliger zijn voor blaasontstekingen, is niet duidelijk. Dat zou met de persoonlijke weerstand te maken hebben. "Maar wie een blaasontsteking krijgt, moet zich niet al te veel zorgen maken," stelt Wyndaele gerust. "Het is vervelend en pijnlijk, maar meestal geen ernstig probleem. Toch moet je zeker naar een dokter omdat er een kleine kans bestaat op nierproblemen als je het niet goed behandeld."

Beter voorkomen dan genezen...

• Minstens twee liter per dag drinken. In een blaas die veel gevuld en geleegd wordt, hebben bacteriën minder vrij spel.
• Voor het slapengaan en na het vrijen altijd plassen.
• Plas goed uit. Door geen urine achter te laten in je blaas, kan die de bacteriën ook niet helpen vermenigvuldigen.
• Veeg je na het plassen van voren naar achteren af, en niet omgekeerd. Zo vermijd je dat bacteriën van je aars bij je urinebuis komen.
• Drink veenbessensap. Daar zit een stof in die een laagje op het slijmvlies van je blaas legt, en daardoor voorkomt dat bacteriën zich aan je blaaswand hechten.

Pijnlijk en vervelend

We weten er het fijne nog niet van, maar IC wordt in elk geval niet veroorzaakt door bacteriën," vertelt professor Wyndaele. "Het lijkt om een auto-immuunaandoening te gaan. Bij IC zou de suikerlaag in je blaas gaten hebben, waardoor er urine in je blaaswand sijpelt. De aandoening is niet te genezen, maar we kunnen de symptomen wel verminderen."

Een druppeltje of meer

Het meest voorkomende blaasprobleem bij vrouwen is urineverlies. Wyndaele: "Zo'n 17% van de vrouwen kent het probleem, en vanaf 40 jaar krijgen steeds meer vrouwen er last van, zeker als ze kinderen hebben. We vermoeden dat een grote groep vrouwen die dit probleem hebben, er niet meer naar de dokter stapt. Misschien omdat het probleem niet zo groot is, misschien omdat ze van moeder of grootmoeder weten hoe ermee om te gaan. Maar een doktersbezoek is toch een goed idee, want het goede nieuws is dat we altijd een oplossing voor dit problem hebben. Tot 95% van de incontinentieproblemen kunnen opgelost worden, bij die andere 5% kunnen we de symptomen goed onder controle krijgen. Er zijn voor incontinentie geen algemene richtlijnen. Sommige vrouwen zijn geholpen met bewustwording, we leren hen hun blaas beter aan te voelen. Een volgende stap zijn bekkenbodemoefeningen, waarmee de spieren versterkt of net ontspannen worden. Medicatie of operaties zijn alleen in specifieke gevallen nodig." Inspanningsincontinentie is een geval apart. Daarbij laat je sluitspier het even afweten tijdens een inspanning, zoals niezen of iets zwaars optillen. De oorzaak is een verslapte bekkenbodemspier, o.a. door het krijgen van een kind, een verkeerde plastechniek, een leven lang zware dingen tillen of zwaarlijvigheid. Oefeningen kunnen dit probleem oplossen, maar ook preventie is belangrijk, vertelt Wyndaele. "Na de bevalling een aantal weken bekkenbodemoefeningen doen, kan dit probleem vaak voorkomen."