Aambeien: nog steeds een taboe

Aambeien. Ze kunnen ferm lastig zijn. Niet alleen in de badkamer, ook om erover te praten. Toch is dat nergens voor nodig. omdat 1 op de drie personen er mee wordt geconfronteerd. Tevens kun je er zelf voor zorgen dat je er minder last van hebt. Je wéét dat je niet de enige bent die er last van heeft, en je wéét dat dokters wel meer gewoon zijn dan dat, en toch is het leuker om met een griepje in de wachtkamer te zitten dan met aambeien. Nochtans zijn aambeien één van de meest voorkomende problemen ter wereld, niets om je voor te schamen. Eén op de drie mannen en vrouwen krijgt er op een bepaald moment in zijn/ haar leven mee te maken. Het is nog steeds geen favoriet gespreksonderwerp, maar in vergelijking met twintig jaar geleden zie ik toch een groot verschil. Er hangt veel minder taboe rond dan vroeger. Zowel in de hogere als in de lagere sociale klasse gaan mensen er vandaag veel gemakkelijker mee naar de dokter. Hetzelfde geldt voor seksuele problemen als erectiestoornissen. Vroeger werd daar niet over gesproken, nu komen koppels gewoon samen tot bij de huisarts om erover te praten. De manier waarop mensen met kwalen en ziektes onder elkaar omgaan, is veranderd. We zijn veel opener geworden. We, dat zijn vooralsnog de jongere mensen. Oudere mensen durven nog wel eens uit schaamte te zwijgen en het ongemak en de pijn te verbijten. Jonge mensen staan hier vrij snel. Hebben ze ergens echt last van, willen ze daar niet te lang mee blijven rondlopen. Ze gaan na twee of drie dagen naar de dokter voor een oplossing. Wat wel opvalt, is dat ze soms niet eens weten dat ze speenknobbeltjes hebben.

Zonder boe of ba

Een huisdokter ziet twee soorten mensen tijdens zijn raadplegingen: zij die binnen komen en zonder boe of ba zeggen wat er scheelt, en mensen die het wel willen vertellen maar dat via allerlei omwegen doen. Tot de eerste categorie behoren vooral vrouwen. Deze zijn intieme onderzoeken gewoon van bij de gynaecoloog en zijn door zwangerschappen en bevallingen meer vertrouwd met anale aandoeningen dan mannen. Of je met aambeien naar de dokter stapt, heeft veel te maken met hoe je huisarts er zélf tegenover staat. Het zou niet mogen, maar sommige dokters vinden het zelf taboe. Zij houden hun handen er liever af. Mensen voelen dat aan, dus houden ze hun klachten voor zich.

Het zit in de familie

Aambeien zijn eigenlijk gewoon spataders, aders die opgezwollen of verzakt zijn. Sommigen zitten vanbinnen, anderen aan de buitenkant. Dat voel je als je moet persen. Je toiletbezoeken uitstellen, maakt het alleen maar erger. Het is een vicieuze cirkel die je met een eenvoudig doktersbezoek kan doorbreken. Je hebt er niet eens ingewikkelde behandelingen voor nodig. In de meeste gevallen kan een aangepaste voeding je al van heel wat last verlossen. Je arts geeft ook 'toilettips' en eventueel pilletjes voor een betere stoelgang. Alleen bij zware speenknobbels of extreem langdurige klachten is een operatie nodig, maar dat zijn uitzonderingen. Overgewicht of te lang op het toilet zitten kunnen de oorzaak zijn, maar zijn dat lang niet altijd. Erfelijke aanleg kan een rol spelen. Net zoals spataders vaak voortgaan van moeder op dochter, zie je ook aambeien terugkeren in dezelfde familie. Ook mensen die fysiek zwaar werk verrichten zijn gevoelig voor aambeien. Zware dingen optillen oefent druk uit op je bekkenbodem, waardoor je sneller spataders rond je anus krijgt. Het kan ook heel plots komen, rond de feestdagen bijvoorbeeld. Je eet anders dan je gewoon bent en drinkt meer alcohol, dat kan bij sommige mensen de aders rond hun anus heel sterk stimuleren. Dan krijg je een acute aanval waar je weinig aan kan doen. Ook niet echt een fijne boodschap: eens je last hebt gehad van aambeien, gaan ze niet meer weg. Je blijft achter met littekentjes die je moet blijven verzorgen. Veel meer dan letten op je eten, zorgen voor een goede stoelgang en het extra in de gaten houden als je zwaar werk doet, kan je eigenlijk niet doen. Loopt er opnieuw iets mis met je stoelgang of voeding en heb je pech, dan komen de knobbeltjes toch weer terug.

Dit is het

Aan de binnenzijde en de ingang van je anus liggen aders die zorgen voor een extra sluiting. Onder invloed van voeding, overdreven persen of leeftijd kunnen die uitzetten en verzakken, soms zelfs tot buiten je anus. Niet gevaarlijk, wel pijnlijk en vervelend.

Zo herken je het

• Een brandende pijn die verergert als je zit of naar het toilet gaat.
• Bloedverlies tijdens of na de ontlasting.
• Hardnekkige jeuk die vaak's nachts het hevigst is.
• Een pijnlijk, voelbaar bultje aan de wand van je anus.

Een groter risico als...

• ... je ouder bent dan 30.
• je zwanger bent of bent geweest.
• je met overgewicht kampt.
• je vaak lang op het toilet zit.
• je dikwijls last hebt van een moeilijke stoelgang.
• ... aambeien in je familie voorkomen.

Anti-aambeienplan

Stap één in de strijd tegen aambeien is een gezonde darmflora. Wat kan je daarvoor doen?

• Veel water drinken, dat zorgt voor een zachte stoelgang. Begin 's ochtends met een glas lauw water en probeer per dag minstens anderhalve liter te drinken.
• Vezelrijk eten. Bevatten veel gezonde vezels: volkorenproducten zoals bruin brood en bruine pasta, fruit, noten en peulvruchten. Wit brood en witte pasta schrap je best van het menu, net als kruiden, ongezonde vetten en alcohol.

Stap twee: gezond naar de wc.

• Blijf niet langer dan nodig op het toilet zitten.
• Zoek een ander plekje voor die oude tijdschriften en moppenboekjes om je toiletbezoek zo kort mogelijk te houden.
• Hou niet op, maar ga op tijd naar het toilet.
• Ga alleen naar het toilet als je voelt dat je moet gaan. Zo vermijd je onnodig persen.
• Gebruik geen ruw en schurend toiletpapier, moor ook geen vochtige doekjes, hoe verleidelijk zacht ze ook mogen lijken. Ze bevatten vaak parfums die voor extra irritatie kunnen zorgen. Een simpel washandje met water is het beste alternatief.

Tot slot: jezelf goed verzorgen. Neem regelmatig een zitbadje van zuiver lauw water. Gebruik desnoods een bijkomend verzachtende zalf. Probeer niet te krabben als het jeukt, zo maak je het alleen maar erger.