De waarheid over psoriasis

Van een paar kleine, schilferige vlekjes tot grote vuurrode plekken over je hele lichaam: psoriasis heb je in gradaties en varianten. Wat doet deze huidziekte eigenlijk met je? Is het erfelijk of besmettelijk en is het een risico bij zwangerschap Deze en nog andere vragen worden beantwoord in volgend artikel.

Wat is psoriasis?

Vroeger werd gedacht dat psoriasis alleen te maken had met een te snelle vernieuwing van de huid: bij een gewone huid duurt dat een maand, bij psoriasis 4 tot 6 dagen, waardoor de onrijpe huidcellen afschilferen. Die ontstekingsreactie kan in 10 tot 20% van de gevallen ook zorgen voor ontstekingsproblemen aan de gewrichten. Tegenwoordig weten we dat psoriasis een auto-immuunziekte is, een 'vergissing' van je afweersysteem. De ontstekingsreactie en herstelperiode bij letsels duren als het ware te lang. De medicatie die nu ontwikkeld wordt, is op die nieuwe kennis gebaseerd.

Is het erfelijk?

Als een van je ouders psoriasis heeft, heb je zelf 10% in plaats van 3% kans. Hebben allebei je ouders het, dan loop je een risico van 50%. In België betekent dat, dat 200.000 tot 300.000 mensen er last van hebben. Er is dus een erfelijke factor, maar dat wil daarom niet zeggen dat je géén psoriasis kunt krijgen als je ouders het niet hebben. Psoriasis begint meestal tussen je vijftiende en dertigste, maar kan ook al voorkomen bij baby's of zelfs op latere leeftijd pas beginnen. Hoe jonger je bent, hoe groter de kans dat het om een erfelijke vorm gaat.

Is psoriasis besmettelijk?

Nee, psoriasis is absoluut niet besmettelijk. Toch zorgt de ziekte voor veel sociale druk: heel wat patiënten durven bijvoorbeeld niet te gaan zwemmen, bedekken hun huid zo veel mogelijk en schamen zich voor hoe ze eruitzien. Net daarom kan het echt helpen om contact op te nemen met een van de zelfhulpgroepen voor psoriasis: als je ervaart dat je helemaal niet de enige bent, kan dat een bevrijdend effect hebben. Bovendien krijg je er ook veel info en een heleboel tips om je leven met psoriasis in de praktijk een stuk makkelijker te maken.

Hoe wordt het behandeld?

Voorlopig kunnen alleen de symptomen van psoriasis aangepakt worden. Er zijn verschillende behandelingen, die vaak ook gecombineerd worden. Een eerste strategie is de huidplekken aanpakken met crèmes en co. Dat kan met vitamine D-derivaten, cortisone, teerproducten of calcineurineremmers. Een tweede piste is de lichttherapie, met PUVA, de combinatie van psoralenen die als medicijn toegediend worden en behandeling met uva-licht. Ook alleen uvb-licht kan gebruikt worden, in dat geval zonder psoralenen. Lichttherapie moet altijd via de dermatoloog gebeuren. Een derde behandelingsstrategie is de systemische: met medicijnen als acitretine, methotrexaat, cyclosprine, of fumaanzuur wordt geprobeerd het immuunsysteem zo aan te pakken dat de ontstekingsreactie die verantwoordelijk is voor huid
en gewrichtsproblemen, geremd wordt. Een heel nieuwe generatie zijn de biologicals, met medicijnen die lijken op antilichamen die je zelf produceert om infecties te bestrijden. Die behandeling wordt alleen in heel ernstige gevallen toegepast onder zeer strikte voorwaarden, en is peperduur.

Mag je ermee in de zon?

De zon werkt onderdrukkend op je immuunsysteem en heeft daarom een gunstig effect. Met gezond verstand (zonder te verbranden) zonnen helpt vaak. Als je daarna wat minder in de zon komt, krijg je geen tegengesteld effect met een opflakkering, zoals bijvoorbeeld wel het geval is als je met cortisone stopt.

Welke alternatieve aanpak helpt?

Kuren aan de Dode Zee heeft een gunstig effect door de combinatie van het hoge zoutgehalte in het water en het felle zonlicht. 'Klimatotherapie' (lees: vakantie in een zonnig land) helpt meestal ook. Relaxatietherapieën zijn ook aanraders, omdat stress psoriasis 'triggert' en patiënten door spanningen vaak in een vicieuze cirkel belanden.

Welke factoren verergeren de ziekte?

Er zijn enkele factoren die psoriasis kunnen uitlokken of verergeren: kwetsuren als schaafwonden, maar ook medicijnen als lithium, Nivaquine (een anti-malariamiddel), bètablokkers, interferon, bepaalde ontstekingsremmers en HCE's die tegen hoge bloeddruk worden gegeven. Ook bij sommige infecties loop je meer kans. Een keelontsteking met streptokokken lokt vaak 'druppelpsoriasis' (veel kleine vlekjes) uit. Ook hiv- en andere infecties kunnen psoriasis uitlokken. Alcoholmisbruik, roken en stress spelen ook een rol. Bovendien blijkt psoriasis relatief vaker voor te komen bij mensen met overgewicht.

Is het een risico bij zwangerschap?

Psoriasis heeft geen invloed op je vruchtbaarheid, maar de medicijnen die je neemt om het te behandelen kunnen daar wel een effect op hebben of mogen soms absoluut niet gebruikt worden als je zwanger bent. Overleg altijd van tevoren met je arts alsje graag zwanger wilt worden. Met de psoriasis zelf kan het alle kanten uit: zwanger zijn onderdrukt je
immuniteit en heeft daarom in de meeste gevallen een gunstig effect op ontstekingsziekten. Maar soms verergert het tijdens de zwangerschap, want ook factoren als stress en vermoeidheid spelen een rol.