Vaccin tegen baarmoederhalskanker: meest gestelde vragen

Het humaan pappillomavirus is zeer besmettelijk en komt veel voor. Hierdoor loopt liefst 80 % van de vrouwen het virus ooit in het leven wel eens op en die infectie kan zich in een landurig proces tot baarmoederhalskanker ontwikkelen. Slechts een klein deel (1%) van alle vrouwen met een HPV-infectie zal in de loop der jaren baarmoederhalskanker ontwikkelen. HPV-vaccinatie samen met regelmatige uitstrijkjes kan het optreden van baarmoederhalskanker en zijn voorstadia gevoelig terugdringen.

Hoe geraak je besmet met HPV?

Het humane papillomavirus heeft, zoals de andere virussen, cellen nodig om zich voort te planten. Dikwijls gaat het om heel specifieke cellen waar het virus de beste omstandigheden aantreft. In het geval van HPV infectie bij vrouwen ziijn dat de cellen van de baarmoederhals. Bij mannen kan de penis ook besmet geraken met HPV virussen. Door die lokalisaties is het duidelijk dat genitaal contact het virus kan doen overgaan van de besmette naar de nog niet besmette persoon. Beschuldiggende vingers hoeven helemaal niet, want het HPV virus zit zo verspreid bij de mens en leeft er al zo lang, dat na verloop van tijd de meerderheid van de seksuele actieve personen besmet wordt. Vroeger was er enkel het regelmatige uitstrijkje om tijdig te kunnen ingrijpen wanneer er abnormale baarmoederhalscellen verschenen. Vandaag kan men in de meeste gevallen het ergste voorkomen met de vaccinatie.

Is het HPV vaccin doeltreffend?

De vaccinatie is uiterst doeltreffend tegen de aandoeningen die geviseerd worden. Er bestaan namelijk meer dan 10 HPV types die baarmoederhalskanker kunnen veroorzaken. Vaccinatie biedt geen bescherming tegen alle HPV types en geeft dus ook geen volledige bescherming tegen baarmoederhalskanker. Het vaccin bevat de types die verantwoordelijk zijn voor ongeveer 75% van de baarmoederhalskankers. De preventieve screening met uitstrijkjes blijft bijgevolg absoluut noodzakelijk, zelfs na de vaccinatie tegen HPV om de letsels op te sporen die veroorzaakt zijn door HPV types waartegen het vaccin niet is gericht.

Is het HPV vaccin veilig?

Het vaccin werd getest in studies bij duizenden meisjes en jonge vrouwen tot 26 jaar. De meest voorkomende neven werkinge deden zich voor op de plaats van de injectie zelf en koorts. Het veiligheidsprofiel wordt van nabij opgevolgd. Je kunt door de vaccinatie niet begsmet geraken met het HPV virus, aangezien het vaccin een ongevaarlijk namaakvirus is.

Wie heeft baat bij de vaccinatie?

Voor een maximaal effect gebeurt de vaccinatie bij voorkeur voor het eerste seksueel contact. maar ook bij meisjes en jonge vrouwen die al seksueel actief zijn, kan een vaccinatie nog nut hebben. Zelfs indien men al besmet is met één HPV type, biedt de vaccinatie nog bescherming tegen de andere HPV types van het vaccin. Het is zeer onwaarschijnlijk dat een vrouw gelijktijdig met alle types die in het vaccin zitten, besmet werd.

Hoe werkt de vaccinatie?

Het vaccin zorgt voor bescherming door de aanmaak van afweerstoffen in het lichaam. Die afweerstoffen kunnen het virus opruimen. Door de vaccinatie komt het lichaam in aanraking met een namaakvirus en wordt het immuun.
Bij een nieuwe besmetting met een echt HPV herkent het lichaam van iemand die al ingeënt is, het virus en gaat dan onmiddellijk over tot de opruiming.

Waarom zijn er drie injecties nodig?

Om de beste bescherming te bekomen, worden er drie injecties over een periode van 6 maanden toegediend. Er is een bepaalde tijd nodig voor de opbouw van deze bescherming. Na 3 injecties bent u op doeltreffende wijze beschermd.
Momenteel weet men niet in welke mate men beschermd is tegen nieuwe HPV infecties indien men slechts één of twee dosissen toegediend krijgt.

Hoe lang duurt de bescherming?

De lengte van de bescherming door het vaccin, ook wel immuniteit ggenoemd, is meestal nog niet gekend op het ogenblik dat er een nieuw vaccin op de markt komt. Tot nu toe heeft de follow-up klinische studie aangetoond dat er een bescherming is voor minstens vijf jaar na de eerste dosis. Alleen een langdurige follow-up zal toelaten om de precieze duur van de bescherming te kennen. Een langdurige follow-up zal een definitief antwoord geven op deze vraag.

Vaccinatie van jongens

Jongens kunnen drager worden van het virus en meisjes besmetten. Jongens kunnen ook ziek worden van HPV. De HPV studies in verband met het voordeel van de vaccinatie bij jongens zijn echter nog niet beëindigd. De vaccinatie van jongens is dus niet aanbevolen.

Kan je nog een HPV infectie krijgen indien je al ingeënt bent?

Door de vaccinatie ben je beschermd tegen de aandoeningen te wijten aan de in het vaccin aanwezige HPV types.
Het is echter wel nog mogelijk een infectie te krijgen met de HPV types die niet aanwezig zijn in het vaccin. Daarom is het zeer belangrijk steeds een uitstrijkje te laten nemen, om de drie jaar en zogauw je ouder bent dan 25.

Vaccineren: waar?, wanneer?, Hoe?

Elke arts (huisarts, gynaecoloog, pediater,...) kan de voorschriften voor de drie dosissen van het vaccin maken. Met een voorschrift kun je het vaccin aankopen bij de apotherker. De arts zal het vaccin toedienen in de bovenarm. Een gynaecologisch onderzoek is niet nodig. Het vaccinatieschema respecteren is zeer belangrijk: de drie dosissen moeten bij voorkeur binnen de zes maanden gegeven worden. De behoefte aan een herhalingsdosis werd niet vastgesteld.