De behandeling van diabetes type 2

De behandeling van diabetes type 2 is essentieel anders dan de behandeling van diabetes 1. Waar men bij diabetes type 1 de bloedsuikerspiegel op peil houdt door het toedienen van insuline, wordt er in de behandeling van diabetes type 2 voornamelijk gebruik gemaakt van aangepaste voeding, behandelen van de neveneffecten van de aandoening en medicatie slikken.

De behandeling van diabetes type 2

De behandeling van diabetes type 2 heeft andere doelen dan de behandeling van diabetes type 1:

• Het zo normaal mogelijk houden van de bloedglucosespiegel
• Het bereiken of behouden van een gezond gewicht
• Het verlagen of laag houden van het cholesterolgehalte van het bloed
• Het verlagen of laag houden van de bloeddruk

Dit vergt nogal wat van een diabetes-patiënt. Het zal zeker even wennen zijn om het leven met diabetes in je leven in te passen zoals je dat eerder gewend was. Wanneer je echter de behandeling goed uitvoert heb je (vrijwel) geen last van diabetesklachten.

Voeding

Voeding speelt een belangrijke rol bij het behandelen van diabetes type 2. Gezonde voeding verlaagt namelijk de kans op latere complicaties en de kans op overgewicht. Bovendien verhoogt voeding de bloedglucose.

Voeding bevat koolhydraten, en koolhydraten worden in het lichaam omgezet in glucose. De voeding heeft dus indirect een invloed op de bloedglucose. Om te voorkomen dat je bloedglucose te hoog wordt is een dieet met weinig maar voldoende koolhydraten aan te raden.

Overgewicht en afvallen

Veel mensen met diabetes type hebben overgewicht of hier een erfelijke aanleg voor. Door het overgewicht heeft het lichaam meer moeite insuline aan te maken met voldoende werking, waardoor de bloedglucose te hoog wordt. Bovendien verhoogt overgewicht de kans op een te hoog cholesterolgehalte en een te hoge bloeddruk, welke op hun beurt de kans op hart- en vaatziekten aanzienlijk vergroten.

Medicatie

Helaas lukt het in de meeste gevallen niet om enkel met een aangepast dieet de bloedsuikerspiegel onder controle te krijgen en houden. Ook afvallen is niet altijd even goed mogelijk. Vaak kan de bloedglucosespiegel wel gereguleerd worden wanneer de aangepaste voeding gecombineerd wordt met tabletten die de bloedglucose verlagen. Deze medicatie heeft echter alleen effect wanneer je tegelijkertijd een aangepast dieet volgt. Deze medicijnen kunnen tevens enkel gebruikt worden wanneer het lichaam zelf nog insuline aanmaakt.

De keuze van de medicatie

De keuze van de soort medicatie hangt in de eerste plaats af van of men overgewicht heeft of niet.

Geen overgewicht
Wanneer je geen overgewicht hebt wordt meestal als eerste gekozen voor een middel dat sulfonylureumderivaat bevat. Men begint met een lage dosering welke langzaam opgehoogd wordt. Sommige mensen hebben echter geen baat bij sulfonylureumderivaat. De werking kan na enkele jaren ook afzwakken.

Wanneer je geen of niet genoeg baat hebt bij sulfonylureumderivaat wordt vaak overgegaan op een combinatie van sulfonylureumderivaat en metformine of acarbose.

Wel overgewicht
Sulfonylureumderivaten kunnen gewichttoename als bijwerking hebben. Bij mensen die te zwaar zijn wordt daarom eerst begonnen met metformine. Dit medicijn kent de bijwerking gewichtstoename in veel mindere mate.

Sulfonylureumderivaten

Tabletten met sulfonylureumderivaten zorgen ervoor dat de alvleesklier gestimuleerd wordt meer insuline aan te maken. Voorwaarde voor medicatie met sulfonylureumderivaat is dus dat de alvleesklier nog insuline aanmaakt. Deze tabletten moeten kort voor of tijdens de maaltijd ingenomen worden. Bekende merknamen van medicijnen met sulfonylureumderivaten zijn:

• Rastinon
• Tolbutamide
• Daonil
• Glibenclamide
• Diamicron
• Glibenese
• Amaryl

De meest voorkomende bijwerking is een hypo: het té laag worden van de bloedglucosespiegel. Deze bijwerking wordt voornamelijk waargenomen bij oudere mensen of mensen die alcohol gedronken hebben rond het innemen van de tabletten.

Metformine

De werking van metformine is niet exact bekend. Waarschijnlijk zorgt metformine er onder andere voor dat de glucose beter door het lichaam opgenomen kan worden. Metformine valt onder de groep van biguaniden, welke de insulineresistentie van de lichaamscellen verminderd waardoor het lichaam beter op de insuline kan reageren. Bovendien zorgt het ervoor dat de lever tussen de maaltijden door minder glucose afgeeft.

Metformine wordt voornamelijk gebruikt door mensen met overgewicht. Metformine zorgt er namelijk voor dat de insuline toch gebruikt kan worden, ondanks dat deze door het overgewicht vaak van mindere kwaliteit is. Bovendien verlaagt metformine de eetlust. Metformine wordt vaak uitgegeven onder de merknaam Glucophage.

De meest ernstige mogelijke bijwerking is een ernstige verzuring van het lichaam, dit wordt melkzuuracidose of lactaatacidose genoemd. Deze bijwerking komt echter maar zelden voor. De kans op een dergelijke verzuring neemt toe wanneer men een slechte algemene conditie heeft of problemen heeft met de lever of nieren. Alcohol vergroot de kans ook.

Acarbose

Arcorbose is een alfa-glucosidaremmer, welke ervoor zorgt dat het bloedglucose minder schommelt na de maaltijd. De stof zorgt er namelijk voor dat de glucose uit de voeding minder snel in het bloed terecht kom doordat het de afbraak van koolhydraten vertraagt. De tabletten neemt men vlak voor het eten in. Een bekende merknaam van medicatie met acarbose is Glucobay.

Diabetes type 2 en tóch insuline?

Sommige mensen met diabetes type 2 hebben s’ochtends voor het ontbijt een te hoge bloedglucose. Bij deze mensen is het lastig de bloedglucosespiegel optimaal te houden met enkel voeding aanpassingen en tabletten. Deze mensen hebben dan baat bij insuline, welke helaas vaak de rest van het leven toegediend moet blijven worden. Dit is het geval bij ongeveer 30% van de diabetici.

Door koorts of een operationele ingreep kan de bloedsuikerspiegel plots sterk stijgen, waardoor toedienen van insuline noodzakelijk is.

Behandelen van een te hoog cholesterolgehalte

Mensen met diabetes type 2 hebben vaak een te hoog cholesterolgehalte. Omdat een te hoog cholesterolgehalte de kans op hart- en vaatziekten verhoogd, is het zaak deze laag genoeg te houden.

Behandelen van een te hoge bloeddruk

Type 2 diabetes gaat niet zelden samen met een te hoge bloeddruk. Een te hoge bloeddruk kan resulteren in problemen met de ogen, nieren, het hart en de bloedvaten.

Een verhoogde bloeddruk

Met de bloeddruk wordt de druk die het bloed op de wanden van de slagaders uitoefent bedoeld. Deze druk wisselt steeds met de hartslag. Wanneer het hart zich samenspant en het bloed de slagaderen inpompt, spreekt men over de bovendruk of systolische druk. Wanneer de hartspier zich ontspant neemt de druk af, dit wordt de onderdruk of diastolische druk genoemd.

De gemiddelde bloeddruk schommelt rond de 120 bovendruk en 80 onderdruk. De bloeddruk stijgt automatisch wanneer we ons sterk inspannen. Dit is niet erg. Het wordt pas een probleem wanneer de bloeddruk constant hoger dan normaal is. De grens voor mensen onder de 60 is een bloeddruk van 150/85. De grens voor mensen ouder dan 60 jaar is 160/90.

Verlagen van de te hoge bloeddruk

Veel gevallen van een te hoge bloeddruk worden veroorzaakt door ongezonde voeding (met teveel schadelijke vetten), roken en onvoldoende beweging. Het aanpassen van de levensstijl kan een heel stuk helpen. Daarnaast kan men ondersteund worden met bloeddrukverlagende medicatie.

Lees verder

• Nieuw medicijn forxiga/dapagliflozine en diabetes type 2