Aandoening: epilepsie

Epilepsie is een aandoening die gekenmerkt wordt door plotselinge aanvallen. Deze aanvallen komen voort uit afwijkingen in de hersenen. De behandeling van deze ziekte bestaat voornamelijk uit toediening van geneesmiddelen die het zenuwstelsel minder gevoelig maken voor prikkels.

Definitie ziekte

Epilepsie wordt ook wel de vallende ziekte genoemd. Het wordt veroorzaakt door kortdurende veranderingen van elektrische activiteit in de hersenen. Waardoor verstoring van normale functies optreed. De mate van intensiteit van de verschijnselen zijn afhankelijk van de mate van verstoring. Er zijn verschillende verschijnselen zoals: motorische, psychische en sensorische vormen. Ook verliest men tijdens een aanval het bewustzijn.

Indelingscriterea

Om erachter te komen wat voor type aanval iemand heeft wordt gebruikt gemaakt van het ECG-onderzoek. Dit onderzoek kan tussen de aanvallen door en bevindingen van dit onderzoek zijn doorslaggevend. Het belangrijkste onderscheid tussen verschillende aanvallen is de mate waarin verschillende hersendelen deel uitmaken van de aanval. Als de verandering van elektrische activiteit tot 1 deel van de hersenen beperkt blijft, dan spreekt men van een partiële aanval. Bij deze aanval is het bewustzijn ongestoord. De elektrische activiteit kan zich ook uitbreiden tot meerdere hersendelen. Als dit het geval is dan spreekt men van een secundair gegeneraliseerde aanval.
Tot de primair gegeneraliseerde aanvallen behoren:

• de tonisch-klonische aanval (grand mal)
• de absence (petit mal)
• de myoclone aanval
• de atone aanval

Een aantal aanvallen beginnen met een zogenaamde aura. Dit is een vreemd gevoel wat men ervaart als onwel-zijn. Verder kunnen net als bij migraine aanvallen lichteffecten of bijzondere kleuren waargenomen worden. Men spreekt van een satus epilepticus als een aanval erg lang aanhoudt of de ene aanval de andere opvolgt.

Oorzaken epilepsie

Er zijn verschillende factoren die bij epilepsie een rol spelen. Een deel ligt bij een verkregen hersenaandoening, maar erfelijkheid speelt ook een rol.Verder zijn er nog externe omstandigheden die van invloed zijn op epilepsie:

• Ontsteking van het hersenweefsel.
• Infecties, zoals hersenvliesontsteking
• Hersentumoren
• Giftige stoffen of gebruik van bepaalde medicijnen
• littekenweefsel, ontstaan door een hersenaandoening zoals een infectie
• Erfelijkheid
• Een afwijking in de structuur van het hersenweefsel zelf, of van steunweefsel in de hersenen of bloedvaten
• Tekort aan zuurstof in de hersenen

Ontstaan en verloop

Een epileptische aanval is opgebouwd uit verschillende stadia.
Allereerst treedt instabiliteit van het celmembraan op als gevolg van abnormale activiteit van natrium kanalen.
Een gevolg hiervan is synchronisatie van het vuren van een grote groep cellen plaats. Dit komt door een verstoorde balans tussen excitatoire en inhibitoire neurotransmitterprocessen.

Uitlokkende factoren

Vaak is het onduidelijk waarom iemand op een zeker moment een aanval krijgt. De aanval komt vaak uit het niets. Echter, bij sommige personen is de aanleiding wel duidelijk: er is dan een duidelijk verband tussen bepaalde situaties of factoren en het ontstaan van een aanval. Deze situaties of factoren worden ook wel triggers genoemd. Zo krijgen sommige mensen een aanval:

• Overmatig alcoholgebruik
• Bij grote spanning, heftige emoties
• Bij slaaptekort
• Tijdens de menstruatie
• temperatuur wisselingen, bijvoorbeeld bij koorts

Het is niet zo dat als men de triggers vermijd er geen aanvallen zullen optreden. De triggers verhogen de statistische kans op een aanval maar ze zijn geen oorzaken.

Soorten epilepsie

Er zijn verschillende soorten epilepsie, de twee belangrijkste soorten zijn:
Partiële aanvallen: Deze beginnen op een specifieke plaats in de hersenen en kan beperkt blijven tot stuiptrekkingen van 1 ledemaat. Deze soort kan echter uitgroeien naar de gegeneraliseerde vorm. De hersenen zijn op een specifieke plaats verstoord die ook wel de focus wordt genoemd.
Generaliseerde aanvallen: Bij deze aanvallen is er geen bewijs dat ze op specifieke plaatsen beginnen. De aanvallen doen zich plotseling voor in beide hersenhelften. Bij deze aanvallen is er altijd een storing van het bewustzijn. Waardoor mensen zich niets meer herinneren van wat er tijdens de aanval is gebeurt. Bij myoclonische aanvallen komt het voor dat een aanval zo snel plaatsvindt dat het bewustzijnsverlies niet merkbaar is.

Behandeling: anti-epileptica

Deze middelen onderdrukken aanvallen die worden veroorzaakt door overactieve neuronen in de cerebrale cortex. De werking van deze middelen kan worden verklaard door twee basis mechanismen namelijk:

• Rechtstreekse beïnvloeding van het elektrochemische transport door spanningsgevoelige ionkanalen, zoals blokkade van calcium kanalen.
• Door een versterking van de remmende neurotransmitter γ-amino-boterzuur (GABA) of een vermindering van de glutamaattransmissie.

Bijwerkingen anti-epileptica

Anti-epileptica hebben helaas redelijk veel bijwerkingen, gelukkig zijn deze zijn meestal mild van aard en afhankelijk van de dosering. Veel van de bijwerkingen zijn afhankelijk van de concentraties van het geneesmiddel in het bloed. Vrijwel alle geneesmiddelen remmen het centrale zenuwstelsel. Dit zorgt voor vermoeidheid, misselijkheid en soms ataxie. Vaak treden deze effecten vooral aan het begin van de therapie op. Vaak wordt de dosering geleidelijk verhoogd om zo deze bijwerkingen te omzeilen. Van sommige anti-epilepica is bekend dat ze schade aan de ongeboren vrucht kunne veroorzaken. Dit geldt met name voor valproinezuur, fenytoine en fenobarbital.