Huidkanker: behandeling en verschillende soorten

Huidkanker komt tegenwoordig veelvuldig voor, en de leeftijd waarop mensen het krijgen wordt steeds lager. Oorzaak is het veelvuldig zonnen en het op vakantie gaan naar zonnige oorden. Er zijn verschillende soorten huidkanker, met verschillende behandelmethoden. De meest voorkomende soorten huidkanker zijn basaalcelcarcinoom, melanoom en het plaveiselcelcarcinoom.

Basaalcelcarcinoom

Deze soort huidkanker komt het meest voor bij mensen. Het ontstaat over het algemeen op plekken van de huid, die veel aan zon zijn blootgesteld, zoals het gezicht, de oren, de nek en de hals. Deze vorm van kanker zaait bijna nooit uit en is daardoor niet levensbedreigend. Mensen met een licht huidtype hebben de meeste kans op het krijgen van deze vorm van huidkanker.

Behandeling basaalcelcarcinoom

Er zijn verschillende behandelingen mogelijk;

• Chirurgie; De basaalcelcarcinoom wordt verwijderd onder lokale verdoving. Er wordt gesneden tot in de gezonde huid. Het verwijderde stukje huid wordt onderzocht door de patholoog. De behandeling is doorgaans weinig belastend en het litteken geneest over het algemeen snel.
• Bestraling; Vanwege het cosmetisch resultaat kan een basaalcelcarcinoom ook bestraald worden. De behandeling is wel belastend, omdat er vaak wel 18 behandelingen noodzakelijk zijn.
• Branden en vriezen; Deze vorm wordt maar zelden toegepast.
• Fotodynamische therapie; Hierbij wordt een crème met fotoactieve stof op de tumor aangebracht. De tumorcellen nemen de stof op. Daarna wordt de tumor belicht met rood licht van een zuivere golflengte. Door de daarop volgende reactie worden de tumorcellen vernietigd.

De eerste jaren na verwijdering van de carcinoom blijf je onder controle van de dermatoloog. Over het algemeen stoppen de controles na 5 jaren. Het is nu extra belangrijk je te beschermen tegen zonnestraling, want de huid heeft duidelijk al zonneschade opgelopen.

Melanoom

Een melanoom is een vorm van huidkanker, die uitgaat van pigmentcellen in de huid, de melanocyten. Het is een agressief groeiende tumor, die relatief snel kan uitzaaien. Melanoom is een familiare ziekte, dus als het in de familie voorkomt, is het verstandig om contact op te nemen met een dermatoloog. Deze vorm van kanker kan al op jonge leeftijd voorkomen.

Symptomen van een melanoom

Melanomen ontstaan vaak uit moedervlekken. Het is dan ook belangrijk om veranderingen van moedervlekken in de gaten te houden.

• Groei van de moedervlek
• Kleurverandering van de moedervlek
• Jeuk aan de moedervlek
• Pijn aan de moedervlek
• Bloeden van de moedervlek

Als één of meer van deze verschijnselen optreden, is het belangrijk om snel de huisarts te bezoeken. Op oudere leeftijd kunnen melanomen ook uit het niets ontstaan.

Behandeling melanoom

De melanoom wordt verwijderd met een marge van enkele millimeters. Het verwijderde stukje wordt daarna onderzocht door de patholoog, om te kijken of het echt om een melanoom gaat. Als dit zo is wordt de dikte van de melanoom bepaald. Hoe dunner de melanoom is, hoe beter de overlevingskansen zijn.

• Dunne melanoom; Onder een dunne melanoom wordt verstaan een melanoom die dunner is dan 1 millimeter. Het litteken wordt verwijderd en aan weerszijden wordt 1 cm huid verwijderd.
• Dikke melanoom; Is de melanoom dikker dan 1 millimeter, dan wordt er meestal meer huid verwijderd. Bovendien zullen de lymfeklieren onderzocht worden. Eventueel verdachte klieren zullen worden verwijderd.

Na behandeling blijf je over het algemeen 5 tot 10 jaar lang onder controle. Hierbij wordt gekeken naar het litteken en de lymfeklieren worden onderzocht. Ook wordt er gekeken of er op de huid onrustige moedervlekken te zien zijn. Zo nodig wordt er nog uitgebreider onderzoek gedaan.

Plaveiselcelcarcinoom

Plaveiselcelcarcinoom is een kwaadaardige tumor van de huid. Het kan uitzaaien naar de rest van het lichaam. Het komt vooral voor op huid, die veel aan zon is blootgesteld. Mensen met een licht huidtype hebben meer kans om het te krijgen. Verder komt het bij mannen twee keer zo vaak voor als bij vrouwen.

Factoren die het ontstaan van paveiselcelcarcinoom beïnvloeden

• Erfelijkheid; Mensen met een licht huidtype hebben een grotere kans om deze vorm van huidkanker te krijgen. Het DNA wordt, door het gebrek aan pigment in de huid, onvoldoende beschermd tegen de negatieve invloed van Ultraviolet. Hierdoor kan het beschadigen en kan de celdeling ontsporen.
• Zonblootstelling; Hoe meer zon de huid vangt, hoe groter de kans is op de ontwikkeling van plaveiselcelcarcinoom.
• Verlaagde immuniteit; Mensen die medicijnen slikken om orgaanafstoting tegen te gaan na een transplantatie, hebben een grotere kans om het te krijgen. Na 5 tot 10 jaren beginnen de plaveiselcelcarcinomen te ontstaan.

Behandeling plaveiselcelcarcinoom

Over het algemeen wordt er eerst een klein proefstukje weggenomen en onderzocht door de patholoog. Als de diagnose zeker is, wordt de tumor operatief verwijderd. Dit wordt meestal poliklinisch onder lokale verdoving gedaan. Hierna vindt regelmatig controle plaats van het litteken, de lymfeklieren en de rest van de huid. Ook bij deze vorm van kanker geldt weer dat je voorzichtig moet zijn met de zon, de huid heeft immers al zonschade opgelopen.

Bescherm de huid tegen UV straling

Om huidverbranding, huidkanker en vervroegde huidveroudering tegen te gaan is het belangrijk de huid te beschermen tegen UV straling. Vooral voor kinderen tot 16 jaar is dit heel belangrijk. Wanneer op deze leeftijd schade optreedt door de zon, geeft dit een extra groot risico op huidkanker op latere leeftijd. Beschermen vindt plaats door;

• Dragen van de juiste kleding. Ook met kleding aan kun je bij langdurig verblijf in de zon verbranden. Er is speciaal textiel ontwikkeld dat UV straling tegenhoudt.
• Hoofddeksel dragen’. Om het gezicht, de nek en de kruin van het hoofd te beschermen.
• Mijden van de felste zon. In Noord- Europa is het verstandig om de zon te mijden tussen 12.00 en 15.00 uur. In tropische gebieden is deze periode nog langer.
• Zonnenbrillen. Ogen worden beschadigd door UV straling. Draag een zonnebril met een goede UV filter.
• Zonnebrandcrème. Gebruik een crème met een goede SPF bescherming. Smeer je in een half uur voor je de zon ingaat, en smeer voldoende dik. Ook waterproof zonnebrandmiddel moet regelmatig bijgesmeerd worden.

Lees verder

• Diagnose kanker: Hoe nu verder?
• Melanoom, zeer kwaadaardige huidkanker