Nooit ziek – de rol van eten en bewegen

De ene mens loopt zomer en winter te snotteren, de ander leeft als een beest, maar is nooit ziek. Waar je gevoelig voor bent verander je niet. Toch kun je heel veel doen om jezelf te beschermen tegen verkoudheid, griep en welvaartsziekten. De vitamine C-pilletjes kennen we wel, maar er is veel meer. In dit artikel de rol van onze eetgewoonten en de rol van beweging.

De ouderwetse appel

Om te beginnen de oude bekende, het appeltje en sinaasappeltje tegen de verkoudheid. Is het omdat we van de dokter gewend zijn pilletjes te krijgen voor al onze problemen of is het omdat we er vieze handen van krijgen? Tegenwoordig nemen we al snel een multivitamine of vitamine C-tabletje. Jammer, want tegenwoordig weten we dat het niet alleen om de vitamine C gaat. In fruit zitten meer stoffen die we nodig hebben om gezond te blijven, zoals vezels en bioactieve stoffen.

Antioxidanten en bioactieve stoffen

Vrije radicalen zijn stoffen die vrijkomen bij allerlei processen in ons lichaam. Als er teveel van deze stoffen in ons lichaam vrijkomen kunnen ze schade aanrichten. In een goed werkend lichaam worden de vrije radicalen door antioxidanten geneutraliseerd. Vitamine C uit groente en fruit en vitamine E uit olie, noten en bladgroenten zijn de meest bekende antioxidanten. Daarnaast zijn er ook een aantal enzymen actief als antioxidant. Voor deze enzymen hebben we wel voldoende van bepaalde mineralen nodig, zoals seleen, chroom en zink.

Bioactieve stoffen zijn stoffen die steeds populairder worden nu bekend is dat ze gezondheidswonderen kunnen verrichten, in laboratoria tenminste. Toch zijn er ook steeds meer aanwijzingen dat deze stoffen ook daadwerkelijk nuttig werk kunnen verrichten in het menselijk lichaam. Het is in ieder geval niet voor niets dat de voedingsmiddelenindustrie en de geneesmiddelenindustrie over elkaar heen buitelen om nieuwe bioactieve stoffen te vinden, nieuwe werkingen daarvan aan te tonen en de stoffen voor hun industrie bruikbaar te maken. De bioactieve stoffen carotenoïden en polyfenolen vinden we in groente en fruit. Andere nuttige bioactieve stoffen vinden we in melk en vis bijvoorbeeld.

Darmflora en vezels

Gezondheid begint in je buik, in je darmen om precies te zijn. De complete darmwand behoort te zijn bedekt met een laag van allerlei verschillende goede bacteriën die helpen met het verteringsproces en die het lichaam beschermen tegen ziekmakende bacteriën en parasieten die het maagdarmkanaal hebben overleefd. Deze darmflora blijft gezond door het eten van veel vezels, de gezonde bacteriën gedijen daarop goed.

Als de darmflora op orde is kun je een hoop ziektes voorkomen of op zijn minst uitstellen. Grijp daarvoor niet direct naar de speciale yoghurtdrankjes in de supermarkt, al is het maar omdat in die producten maar één soort bacterie zit. Neem liever dagelijks een flink portie groente, veel fruit en volkorenproducten. Daar is de werking tenminste van bewezen en ze leveren meer dan alleen vezels. Geraffineerde suikers en witmeel kun je beter zoveel mogelijk laten staan.

Essentiele voedingsstoffen

We weten dat we gevarieerd moeten eten, zodat we alle voedingsstoffen binnenkrijgen die belangrijk voor ons zijn. Dat houdt in voldoende verschillende soorten groente, fruit, granen, vis, niet te veel vlees en het liefst alles vers. We weten ook dat we niet te veel moeten eten en liefst geen geraffineerde suikers en niet te veel verzadigde (harde) vetten. Met alle verleidingen die we dagelijks moeten weerstaan valt dit niet mee. Toch wordt hier niet voor niets steeds op gehamerd. Onze eetgewoonten bepalen niet alleen hoe we eruit zien, maar ook voor een groot gedeelte hoe vatbaar we zijn voor ziektes die te maken hebben met ons immuunsysteem en het functioneren van ons lichaam.

Sport en beweging

Wie sport is fitter, sterker en gezonder. Wie niet kan sporten zou moeten proberen op een andere manier zo te bewegen dat de longen, het hart en de andere spieren even flink moeten werken. Hijgen en zweten is goed en dan het liefst minimaal een halfuur lang en iedere dag.

Als sporten niet lukt zou je ook flink stevig huishoudelijk werk kunnen doen, of kunnen werken in de tuin, of de auto eens stevig onderhanden kunnen nemen. Ook een flink eind wandelen of fietsen, zelfs al is het minder mooi weer, is heel goed voor lichaam en geest en dus voor onze weerstand tegen alle dagelijkse kleine en grotere ziekmakende bedreigingen van binnenuit en buitenaf.

Lees verder

• Nooit ziek – de rol van emoties en sociale contacten
• Een goede darmflora
• De darmen gezond houden