Diabetes: de soorten op een rijtje

Diabetes (ook wel diabetes mellitus of suikerziekte genoemd) is een ziekte die veel voorkomt en wordt veroorzaakt door te bloedglucoseniveau. In Nederland hebben ongeveer 400.000 tot 500.000 mensen suikerziekte. Veel mensen met diabetes weten (nog) niet dat ze lijden aan suikerziekte. Het aantal diabetici neemt de komende jaren fors toe door de vergrijzing. De bekendste soorten van diabetes staan in dit artikel op een rijtje.

Diabetes type 1

Diabetes type 1 staat ook bekend als jeugddiabetes of insulineafhankelijke diabetes (IADM). Bij deze diabetessoort wordt er helemaal geen of zeer weinig insuline aangemaakt in de alvleesklier. Een kenmerk van diabetes type 1 is dat de ziekte zeer snel begint. Deze suikerziekte manifesteert zich binnen enkele dagen of in een paar weken. Doorgaans ontstaat diabetes type 1 voor het veertigste levensjaar. Het is belangrijk dat patiënten snel worden geholpen. Anders zullen ze uiteindelijk aan de ziekte overlijden. Het is niet duidelijk waardoor deze diabetessoort ontstaat. Waarschijnlijk hangen een aantal factoren samen, waaronder een erfelijke aanleg. Diabetes type 1 komt mogelijk tot uiting na een trigger zoals een virusinfectie. Deze ontsteking ontstaat in de Eilandjes van Langerhans in de alvleesklier. Hierdoor worden antistoffen aangemaakt die zich tegen de alvleesklier keren. De bètacellen worden dan verwoest. Er treedt vervolgens diabetes vanwege het acute gebrek aan insuline.

Diabetes type 2

Diabetes type 2 manifesteert zich doorgaans bij personen van veertig jaar of ouder. De ziekte staat ook wel bekend als ouderdomsdiabetes of niet-insulineafhankelijke diabates (NIADM). Deze diabetestype treedt veel langzamer op dan bij diabetes type 1. Het kan langer duren, voordat de diagnose uiteindelijk wordt gesteld. De oorzaak is moeilijker te zeggen dan bij diabetes type 1. Bij patiënten werkt de insuline niet goed. Ze kampen met insulineresistentie. De alvleesklier is niet in staat om aan de honger aan insuline te stillen. Patiënten met suikerziekte type 2 hebben vaak last van overgewicht. Een te zwaar gewicht kan ook leiden tot insulineresistentie. Ook erfelijke factoren kunnen een rol spelen. Triggers die de ziekte kunnen uitlokken zijn medicijnen en stress. Ook mensen met een normaal of ondergewicht kunnen diabetes type 2 krijgen. Mogelijkerwijs hebben zij eigenlijk diabetes type 1, maar treedt de ziekte sluipenderwijs op. Een bijzondere categorie van de patiënten met diabetes type 2 zijn jongeren onder de 25 jaar.

Zwangerschapsdiabetes

Een slag apart vormt zwangerschapsdiabetes. Hiervan is sprake wanneer een vrouw tijdens de zwangerschap te maken krijgt met te hoge waarden in de bloedglucose. Hormonen veroorzaken insulineresistentie waardoor er sprake is van een gereduceerde glucosetolerantie. Het stelsel dat zorgt voor het op niveau houden van glucose functioneert niet goed meer. Daardoor kan het stelsel niet al het glucose dat in de darmen wordt geabsorbeerd verbruiken. De zwangere vrouw zal er voor moeten zorgen dat het bloedglucoseniveau weer tot normale proporties wordt teruggebracht. Dat is belangrijk voor de moeder en voor de baby. Wanneer er niets gebeurt kan de zuigeling enorm hard groeien, waardoor de bevalling moeilijk wordt. Daarnaast kan de baby zelf na de geboorte te maken krijgen met te laag niveau van de bloedglucose. Zwangerschapsdiabetes geeft aan dat het stelsel dat verantwoordelijk is voor het bloedglucosegehalte niet optimaal werkt. De kans is groot dat bij een nieuwe zwangerschap opnieuw zwangerschapsdiabetes optreedt. De helft van de vrouwen die met zwangerschapsdiabetes te maken heeft gehad krijgen uiteindelijk diabetes type 2.

Gereduceerde gluclosetolerantie

Mensen die kampen met een gereduceerde glucosetolerantie hebben geen diabetes. Bij deze patiënten neemt de bloedglucosegehalte snel toe na het nuttigen van voedsel met veel koolhydraten of suikers. De waarden zakken daarna echter traag. Het stelsel dat verantwoordelijk is voor het regelen van de bloedglucosegehalte treedt dan sloom op. Deze problemen worden mogelijk veroorzaakt door overgewicht, een verhoogde bloeddruk en verhoogde vetten in het bloed. Dit noemt men het insulineresistentiesyndroom. Mensen met een gereduceerde glucosetolerantie worden doorgaans niet behandeld.

Prediabetes

Bij prediabetes is er nog geen sprake van diabetes. Bij familie van patiënten met diabetes type 1 komen soms in het bloed antistoffen tegen de alvleesklier voor. Bij een normale bloedglucoseniveau en een normale glucosetolerantie is er dan sprake van prediabetes. Mensen met prediabetes hebben een grote kans om uiteindelijk zelf diabetes te krijgen. Het is belangrijk patiënten met prediabetes dan ook regelmatig te screenen.

Andere vormen van diabetes

Diabetes kan ook spontaan optreden bij het gebruik van bepaalde medicatie of bij patiënten die al te maken hebben met een andere ziekte. Medicatie waarbij suikerziekte kan ontstaan zijn onder meer plastabletten en prednison. Aandoeningen die diabetes kunnen uitlokken zijn een ontsteking van de alvleesklier, een verslaving aan alcoholische dranken en afwijkingen in onder meer de hypofyse of in de bijnieren.