Naar de sauna en borstkanker: kan dat?

Ook al ben je een fervent saunabezoekster, als blijkt dat je borstkanker hebt kan dat gevolgen hebben voor je favoriete uitje. Juist in de behandelperiode kun je erg toe kunt zijn aan een saunabad. Of na je behandeling, als je bijvoorbeeld verder leeft met één borst. Hier lees je tips waardoor je toch zoveel mogelijk kunt genieten van de sauna! Borstkanker: vanaf de diagnose staat je wereld op zijn kop. Je agenda verandert want behandelingen volgen en verdringen je dagelijkse bezigheden. Dan heb je juist behoefte aan ontspanning en afleiding. maar met of na borstkanker naar de sauna? Meestal is dat geen enkel probleem. Toch zijn er wel wat aandachtspunten: zowel fysieke als psychische. Lees hier meer over:

• Ontspanning
• Chemotherapie
• Wonden
• Oedeem
• Zonder borst of kaal
• De eerste keer
• Massage
• Vrouwendag
• Georganiseerd lotgenotenbezoek
• Organisaties voor borstkanker
• Zin, en kan het? Gaan!
• Eigen ervaring van de redacteur

Ontspanning

Een saunabezoek is een fijn uitje. Sommige mensen gaan een avondje, anderen maken er een compleet programma van. Het is ook heerlijk ontspannend, of je nu met iemand samen gaat, of alleen. Of je enkel voor de sauna gaat, of dat je ook lekker gaat eten, of ook de tijd neemt om een dutje te doen of wat te lezen en te hangen. Juist in de periode dat je leven zo veranderd is door diagnose, onderzoeken en uitslagen heb je juist ook afleiding nodig. Veel mensen hebben het gevoel dat ze de dagelijkse wereld buitensluiten als ze naar de sauna gaan. Wat wil je nog meer, als je ziek bent geworden.

Chemotherapie

Word je behandeld met chemotherapie, dan kan het wel onverstandig zijn om de sauna te bezoeken. Niet zozeer voor jezelf, als wel voor de andere bezoekers. Tijdens en direct na je behandeling scheid je de stoffen van je chemo, de zgn. cytostatica, weer uit. Dat doe je vooral met plassen, maar ook met zweten of niezen. Als andere mensen in contact komen met deze uitscheiding van deze stoffen kan dat gevaarlijk voor hen zijn. Chemotherapie bestaat uit het toedienen van stoffen die sterk celdelingen afremmen. Het risico is dat deze stoffen dit effect ook zouden kunnen hebben op de andere bezoekers. Daarnaast kan het in aanraking komen met een van deze stoffen betekenen dat als deze persoon later zelf chemotherapie nodig heeft, chemo minder effectief kan zijn.

Onder artsen zijn evenwel verschillende meningen bekend, blijkt uit een samenvatting van adviezen van diverse artsen van het Elkerliek Ziekenhuis te Helmond. Sommigen zijn er niet negatief over, omdat zij stellen dat de uitscheiding via zweet minimaal is en niet voor anderen nadelig of gevaarlijk. Toch wordt over het algemeen de combinatie chemo en sauna afgeraden. Een andere reden is dat men tijdens de behandelingen zwakker wordt en daardoor gevoeliger voor infecties. Hoe schoon een sauna ook wordt gehouden, er zijn altijd risico's. Je wilt niet wegens infectie je volgende chemotherapie moeten uitstellen.

Een andere reden is dat aangeraden wordt na het gebruik van wc deze extra goed schoon te maken. Als bezoeker van de sauna is het lastig hieraan te voldoen. Tenslotte is er een risico voor overgeven, en ook in deze afscheiding kunnen resten van de chemo aanwezig zijn.

Wonden

Eigenlijk vanzelfsprekend: als wonden nog open zijn, niet goed geheeld, of erg vers zijn, is het niet verstandig open baden te bezoeken. Ook hier is infectiegevaar aan de orde. Het zou erg jammer zijn als een helende wond of litteken geïnfecteerd wordt en je genezing wordt verstoord. Een net genezen wond is nog kwetsbaar en het zou pijnlijk en erg vervelend zijn als iemand per ongeluk tegen je aanbotst.

Oedeem

Zijn wegens lokale uitzaaiingen je lymfeklieren in je oksel verwijderd, dan ben je gevoelig voor oedeem. Dit is een vochtophoping in bijvoorbeeld de arm, door dat de lymfe door afwezigheid niet meer kan zorgen voor correcte vochtafdrijving. Ook al heb je na je operatie nog geen last van oedeem, dan kan het toch onverstandig zijn de hitte van de sauna te ondergaan. De warmte kan oedeem alsnog veroorzaken.

Zonder borst of kaal

Na een borstbesparende operatie of een amputatie is enigszins of goed te zien dat je een operatie hebt ondergaan. Mensen weten direct wat er met je aan de hand is: borstkanker. Op een ontspannen uitje wil je niet aangestaard worden en denk je wellicht "Ik kan niet naar de sauna, want iedereen zal naar me kijken". Maar het is jammer om jezelf je favoriete uitje om zo'n reden te onthouden. Daarnaast: heb je weleens goed rondgekeken in de sauna? Er lopen niet enkel slanke knappe mensen rond, maar juist mensen van allerlei 'soorten en maten'. Dikke, dunne, grote, kleine, knappe of lelijke, je komt van alles tegen. Juist in de sauna zijn veel mensen wat in zichzelf gekeerd of hooguit op hun gezelschap gericht, en wordt er juist weinig rondgekeken.

De eerste keer

De allereerste keer sinds je borstkanker kan je saunabezoek beladen zijn. Je wilt graag ontspannen maar bent misschien ook huiverig voor blikken naar je ontbrekende of anders uitziende borst, of je kale hoofd. Zie het als een kleine investering: nu wat onwennig toch de sauna ingaan betekent dat elk saunabezoek hierna wat makkelijker zal zijn. Na je eerste bezoek mag je jezelf een schouderklop geven: je hebt het toch maar mooi gedaan! Zie het als een overwinning. De mensen die het al aan je zien, zullen je bewonderen om je moed. Misschien kun je je zelf wel zelf herinneren eens iemand zonder borst of kaal in de sauna gezien te hebben? Dan vond je dat vast ook niet gek, maar juist dapper!

Massage

Een massage nemen maakt de sauna nog fijner. Lekker ontspannen, je spieren soepel laten masseren na alle stress van ziek zijn. Ook de masseur heeft allerlei mensen 'onder handen' gehad en kijkt niet op van een onvolkomenheid. Zeg bij binnenkomst even wat er aan de hand is en leg uit wat wel en niet kan. Het is vaak fijn om een extra handdoek opgerold onder de aangedane borst te leggen als buffer. De masseur zal er alle begrip voor hebben. Je maakt het voor hem/haar bovendien gemakkelijker door het onderwerp zelf aan te snijden.

Vrouwendag

De meeste sauna's hebben bepaalde dagen gereserveerd voor enkel vrouwen. Op die dagen kan het fijner voor je zijn om de sauna te bezoeken, als je het idee hebt dat 'vrouwen onderling' je een veiliger gevoel geeft. Anderszijds kan je je juist 'normaler' voelen om op een gemengde dag te gaan. Je hebt je al apart genoeg gevoeld in je behandelperiode. Dit ligt voor iedereen anders. Denk er eens over na vooraf, en bespreek het eens met een goede vriendin. Ga je met iemand anders naar de sauna, leg hem/haar dan ook vooraf uit wat er speelt, waar je onzeker over bent. Ook voor die ander is het fijn vooraf te weten hoe je erin zit en kan deze je tijdens de sauna indien nodig bijstaan.

Georganiseerd lotgenotenbezoek

Sommige sauna's organiseren zelfs speciale lotgenotendagen. Zo komen ze tegemoet aan vrouwen met borstkanker. Daarnaast willen ze je ook niet graag kwijt als klant. Zoek eens op internet, dan kom je ze vast tegen.

Organisaties voor borstkanker

Diverse organisaties zetten zich in voor vrouwen met borstkanker; Stichting Amazones, Borstkankervereniging Nederland enz. Ook binnen deze organisaties worden met enige regelmaat gezamenlijke saunabezoeken georganiseerd. Als je het fijn vindt om lotgenoten te ontmoeten kan dit een mooie manier zijn om samen in het diepe te duiken.

Zin, en kan het? Gaan!

Heb je zin om naar de sauna te gaan, ondanks onzekerheid? Ga dan eerst na of er geen bezwaren zijn. Overleg bij twijfel over je lichamelijke situatie met je arts/internist/verpleegkundige. Heb je toch bedenkingen wegens je uiterlijk, bel dan eens met de sauna.

Eigen ervaring van de redacteur

Tot slot een persoonlijke ervaring. Ook ik onderging enige jaren geleden behandelingen wegens borstkanker. En ook ik was een fervent saunabezoeker. Ook voor mij was de eerste keer naar de sauna met een borst fijn, maar ook ongemakkelijk. Ik had me voorgenomen: ik probeer het, vind ik het vreselijk, dan hoef ik nooit meer. Wat was ik achteraf blij dat ik het toch gedaan had. Later ging ik ook nog eens met de vrouwen waarmee ik de revalidatieperiode had doorlopen: ik met een borst minder, een ander met een borstbesparend geopereerde borst, een derde met protheseborsten nog zonder tepels. Wat giechelig zaten we met z'n vieren in de sauna. We vroegen zelfs aan andere bezoekers of hun wat was opgevallen aan ons groepje. Verbaasde blikken: "Nee, wat dan?". Voor mij het bewijs dat het met bekeken worden in de sauna erg meevalt. Ik wens je succes en plezier met je saunabezoek!

Lees verder

• Sauna: gluurders, te warm, vies: misverstanden
• Borstkanker: hoe ga ik daarmee om?
• Ernstig ziek: wat zeg of schrijf ik die persoon
• Omgaan met iemand die kanker heeft gekregen
• Vaginale droogheid: middelen zonder hormonen