Rode huidkringen door de ziekte van Lyme

Een tekenbeet kan grote gevolgen hebben voor het verdere leven. Heeft u een teek geconstateerd laat u dan direct behandelen in het ziekenhuis door de teek goed te verwijderen en een antibiotica kuur te volgen. U kunt namelijk de ziekte van Lyme oplopen. Enerzijds uit zich dat in een groter wordende rode huidkring. Anderzijds kan de Lyme bacterie ook uitzaaien via aantasting van de zenuwen naar andere delen van het lichaam. Hoe ontstaat de ziekte van Lyme en wat zijn de symptomen van de 3 stadia?

Ziekte van Lyme

• Voorkomen in Nederland
• Waarom een tekenbeet?
• Aantal gevallen
• Stadia ziekte van Lyme
• Stadium 1: de erythema migrans
• Stadium 2: de vroeg uitgezaaide infectie
• Stadium 3: chronische infectie

Voorkomen in Nederland

In Nederland komen steeds meer teken voor en dus neemt de kans ook toe om de ziekte van Lyme op te lopen. Dit is een infectieziekte overgebracht door de schapenteek op de mens waarbij de Borrelia burgdorferi bacterie wordt overgebracht. Deze ziekte is vernoemd naar een dorp in het noordoosten van Noord-Amerika alwaar in 1975 deze ziekte als epidemie is uitgebroken. De bacterie is spiraalvormig met een lengte van 3 tot 8 micrometer. In het beginstadium is de ziekte van Lyme te herkennen aan rode huidkringen tot op een grootte van 40 centimeter. Hoe wordt de ziekte van Lyme herkent en wat kunt u er tegen doen?

Waarom een tekenbeet?

Teken zijn geleedpotige dieren en vallen onder de spinachtigen, echter zijn eveneens verwant aan de mijt. De teek herkent de uitstoot van koolstofdioxine en reageert daarop. Zodra een bron is herkent laat de teek zich uit de boom of struik vallen zodoende dat de teek op de huid of vacht van de mens of het dier terechtkomt. Teken komen ook veel voor in hoogstaand duingras, bosrijk gebied en overgangsgebieden naar heide. Zit de teek op de huid dan bijten ze zich vast in de huid en drinken het bloed van de gastheer totdat het tekenlichaam compleet vol is. De teek is dus een parasiet. Omdat de teek een drager van ziekten is kan die ziekte ook worden overgebracht. Na muggen vormen teken de grootste verspreider van pathogenen – ziekteverspreiders van biologische oorsprong. De gastheer waarvan de teek drinkt heeft geen pijn omdat de beet gedeeltelijk verdovend werkt. Zodra de teek vol is laat de teek de gastheer weer los.

Aantal gevallen

In Nederland worden per jaar circa 1,2 miljoen mensen door een teek gebeten, waarbij bij 1,5% van de gebeten personen de bekende rode kring rond de beet krijgt. Het aantal gevallen neemt echter toe omdat de hoeveelheid teken in ons land stijgt. Dit komt voornamelijk door het toenemende oppervlak natuurgebieden en verbindingszones. Gewoonlijk nuttigen teken van zoogdieren als muizen en herten echter het aantal mensen als gastheer neemt toe. Indien een zwangere vrouw de ziekte van Lyme oploopt kan de ziekte worden overgedragen naar het nog ongeboren kind.

Stadia ziekte van Lyme

De ziekte van Lyme kan zich voordoen in een aantal stadia. Naarmate de ziekte in een verder gevorderd stadium komt des te groter zullen de consequenties zijn voor het menselijk lichaam. Het is dus ook zaak om bij een geconstateerde tekenbeet snel medische hulp in te schakelen. De volgende stadia zijn te onderscheiden bij de ziekte van Lyme.

Stadium 1: de erythema migrans

Dit is de rode plek als kringvorm op de huid rond de plek waar de teek heeft gebeten. Gewoonlijk ontstaat de rode kring binnen 4 tot 10 dagen echter dit kan oplopen tot 3 maand na de beet. Geleidelijk aan wordt de rode kring groter van 5 tot 40 centimeter. Veelal is de rand van de kring rood echter de huid binnenin is lichter van kleur, vandaar ook de kringvorm. De aangetaste huid doet vaak geen pijn en jeukt niet. Bovendien treedt het op zonder verdikkingen of zwellingen. Het kan wel voorkomen dat de patiënt koorts, keel- of spierpijn, of algehele malaise heeft. Treedt deze rode kring op dan is er praktisch altijd sprake van de ziekte van Lyme. De patiënt dient voor 10 dagen tot 3 weken worden behandeld met een antibiotica kuur. is er sprake van stadium 2 of 3 dan is de ziekte van Lyme uitgezaaid in het lichaam via het centrale zenuwstelsel met alle gevolgen van dien.

Stadium 2: de vroeg uitgezaaide infectie

Omdat de teek feitelijk van het bloed drinkt kan de Borrelia burgdorferi bacterie ook in de bloedstroom komen. Daardoor kan een infectie door het lichaam uitzaaien. Veelal kan deze infectie optreden binnen een etmaal nadat de tekenbeet heeft plaatsgevonden. In dat geval kan het centrale zenuwstelsel worden geïnfecteerd, waarbij de patiënt demyelinisatie ondergaat. Dit is de verdwijning van myelineschede tussen de verschillende zenuwcellen. Myeline bestaat uit een witachtige vet welke de axon – informatieoverdrager tussen zenuwcellen – omhult. Indien de myelineschede ten gevolge van de infectie verdwijnt worden boodschappen veel trager via het zenuwstelsel verstuurd. Oftewel er is sprake van zenuwaantasting en -degeneratie. Daardoor kan de gehele perceptie van de patiënt veranderen tot mogelijk verlamming als gevolg. Ook aandoeningen aan de gewrichten en het hart kunnen van toepassing zijn.

Symptomen aangetaste zenuwstelsel

Veel voorkomend zijn acute hersenzenuw- of ruggenmergzenuwontsteking, waarbij bijvoorbeeld een halve gezichtsverlamming kan optreden. Daarbij kunnen koorts, sufheid en nekstijfheid voorkomen kenmerkend voor een hersenvliesontsteking. Bij hersenzenuwontsteking kunnen de volgende symptomen voorkomen:

• dubbel kijken omdat de oogspierzenuwen zijn aangetast;
• halve gezichtsverlamming;
• pijn in het gebied waar de aangetaste zenuw bevindt en duizelingen;
• problemen met het gehoor, slecht of niet kunnen horen en fatoomgeluid horen.

Bij ruggenmergzenuwontsteking moet u aan de volgende symptomen denken:

• heftige pijnen in arm, been of torso;
• verlies van kracht gepaard gaande met duffe tintelingen;
• incontinentie of moeilijk kunnen plassen;
• gelijkende symptomen met multiple sclerose, atrofie en dementie.

Lyme-artritis en -carditis

Als gevolg van de Lyme bacterie kan het gewrichtsweefsel en slijm aangetast zijn, waardoor zwelling en pijn ontstaan in de gewrichten. Dit kan van een dag tot meerdere maanden duren, waarbij het kniegewricht meest voorkomend wordt geïnfecteerd. Lyme-artritis ontstaat voornamelijk binnen 3 maanden nadat de tekenbeet heeft plaatsgevonden, echter kan soms ook in het latere stadium van de Lyme ziekte voordoen. In principe kan ieder gewricht worden aangetast. Naast de gewrichten kan het hart ook worden aangetast. Lyme-carditis kan leiden tot hartritmestoornissen en hartfalen.

Stadium 3: chronische infectie

Houden de symptomen genoemd in stadium 2 langdurig aan dan is er sprake van chronische lyme-borreliose. Het kan dan voorkomen dat de patiënt een periode van een paar weken tot jaren symptoomvrij is, echter de symptomen komen altijd weer terug en veelal in verzwaarde vorm. De Lyme bacterie ontwikkelt zich daarbij tot een chronische multisysteemziekte veroorzakende bacterie, waardoor verschillende orgaan systemen aangetast kunnen worden. De volgende symptomen kunnen onder andere voorkomen:

• chronische vermoeidheid en overgevoeligheid voor licht en geluid;
• symptomen gelijk aan griep;
• hoofdpijn en pijn in de spieren, pezen en gewrichten;
• lichaamstemperatuur verhoging welke uren aan kan houden en heftig zweten;
• prikkelbaarheid en stemmingswisseling;
• slecht kunnen concentreren, problemen met het geheugen en spraak.

Lees verder

• Gordelroos: rode huidvlekken met vocht gevulde blaasjes
• Waterpokken: rode huidvlekjes en blaasjes bij kinderen
• Rode schimmelkring op de huid: ringworm besmetting
• Striae: rode huidstriemen, buik, dijen, benen en borsten