Ben ik vruchtbaar?

Vruchtbaarheid testen: wie zwanger wil worden, zal ook vruchtbaar moeten zijn. Het lijkt vanzelfsprekend maar dat is het niet altijd. Ruim de helft van de vrouwen is na drie maanden zwanger. Na anderhalf jaar is ruim 80 procent van de vrouwen zwanger. Voor de overige 20 procent is er hulp nodig. Uiteindelijk blijft 3 tot 8 procent onvrijwillig kinderloos. Hoe vruchtbaar ben jij?

Hoe lang duurt het voordat je zwanger bent?

Hoe snel je zwanger bent hangt van meerdere factoren af. Leeftijd speelt hier een belangrijke rol bij, maar ook stress, voeding, gezondheid en het gebruik van stimulerende middelen (onder andere tabak en alcohol). Gemiddeld genomen is de helft van de vrouwen na drie maanden proberen al zwanger. Er is dan geen verschil te zien tussen vrouwen onder de 30 en vrouwen boven de 30 jaar oud. Na zes maanden proberen is ruim 70 procent van de vrouwen zwanger. Opvallend is nu dat er meer jonge vrouwen (onder de 30) zwanger zijn dan de "ouderen'. Na een jaar proberen komen veel vrouwen in aanmerking voor hulp bij het zwanger worden. Uiteindelijk is 80 procent van de vrouwen op eigen kracht na anderhalf jaar proberen zwanger. Blijft 20 procent over die na anderhalf jaar proberen nog niet zwanger zijn. Met medische hulp raken de meeste vrouwen echter wel zwanger. Blijft er een percentage over dat nooit zwanger zal worden. Voor vrouwen onder de 30 jaar bedraagt dit 3 procent. Voor vrouwen boven de 30 jaar is dit percentage opgelopen tot 8 procent.

Ligt het aan de man of aan de vrouw?

Het ligt niet altijd aan de vrouw, hoewel dit vaak gedacht wordt. De 'schulden' zijn gelijk verdeeld:

• In 30 procent van de gevallen ligt de oorzaak bij de vrouw
• In 30 procent van de gevallen is de man de oorzaak
• In 30 procent van de gevallen ligt de oorzaak bij beiden
• In 10 procent van de gevallen wordt er nooit een oorzaak gevonden

Gaan we uit van het feit dat een klein percentage onvrijwillig kinderloos blijft, ziet het er als volgt uit:

• 1 procent van de jonge vrouwen onder de 30 jaar is er de oorzaak van dat ze geen kinderen krijgt
• 2.7 procent van de oudere vrouwen boven de 30 jaar is er de oorzaak van dat ze nooit kinderen krijgt
• in één op de drie gevallen ligt de oorzaak bij de man, leeftijd speelt een minder belangrijke rol bij de man

Wanneer de oorzaak bij zowel man als vrouw ligt, heeft dit vaak te maken met het niet samen 'klikken' van zaadcel en eicel. Erfelijke afwijkingen, genetische aanleg of een samenloop van factoren kunnen de oorzaak zijn.

Factoren die de onvruchtbaarheid bevorderen

De leefwijze, leeftijd, genetische aanleg en andere factoren spelen allemaal samen bij de vruchtbaarheid. Sommige vrouwen zijn onvruchtbaarder dan anderen door bijvoorbeeld voeding of gezondheid. Hoe dit kan zetten we hier op een rijtje:

• Stress: het is een dooddoener maar wel; de waarheid: stress verminderd de vruchtbaarheid bij de vrouw. Mannen lijken hier minder last van te hebben.
• Overgewicht en ondergewicht: beiden zijn ongunstig voor de vruchtbaarheid, vooral bij vrouwen is dit het geval. Blijf op een gezond BMI letten.
• Verhoogde temperatuur in het scrotum: bij koorts maar ook werken in een omgeving met verhoogde temperaturen kan het zaad blootgesteld worden aan te hoge temperaturen waardoor de kwaliteit sterk verminderd of zaadcellen afsterven.
• Cafeïne: een opwekkende stof in koffie, thee, cola en energiedranken. In een kop koffie zit gemiddeld 100 mg cafeïne, in een kop thee 40 mg cafeïne (theïne genaamd). Vrouwen die meer dan 400 mg cafeïne per dag nuttigen hebben een verminderde kans van ruim 25 procent om zwanger te worden. Mannen die cafeïne gebruiken hebben geen verminderde kwaliteit van zaadcellen.
• Alcohol: vrouwen die minstens drie glazen alcohol per week drinken hebben 25 procent minder kans om zwanger te worden. Mannen die alcohol drinken hebben een slechtere kwaliteit aan zaadcellen.
• Tabak: zit in sigaretten en is ook los ter koop. Een sigaret per dag vermindert de vruchtbaarheid bij de vrouw met 30 procent. Tabak bij de man vermindert de kwaliteit van zaadcellen.
• Medicijnen: vermindert bij zowel de man als de vrouw de vruchtbaarheid, soms zeer ernstig. Vraag altijd advies aan de arts of apotheker als je medicijnen gebruikt en zwanger wil worden. Ditzelfde geldt overigens ook voor opwekkende middelen als drugs.

Overige factoren zijn vooral van medische aard zoals een SOA, PCO, stoornissen in de cyclus (te korte cyclus beïnvloedt vooral de vruchtbaarheid), DES-dochters, afwijken aan de baarmoeder of eileider etc.

Test je vruchtbaarheid

De ene vrouw is veel vruchtbaarder dan een ander, dat is een feit. Toch kan je ervoor zorgen dat je vruchtbaarder wordt door niet meer te roken, zorgen voor een gezond gewicht en gezonde voeding, minder cafeïne en alcohol te drinken, te ontspannen en niet te laat aan kinderen beginnen. Een vrouw die al eens eerder zwanger is geweest, raakt gemiddeld twee keer zo snel zwanger dan een vrouw die voor de eerste keer zwanger probeert te worden.

Waarschijnlijk wil jij graag weten of je wel vruchtbaar bent. Allereerst kan je dit zien aan de maandelijkse cyclus. Komt de menstruatie iedere maand op tijd? Is deze niet korter dan 26 dagen en niet langer dan 35 dagen? Dan zit je in ieder geval binnen de gunstige lijnen. Nog belangrijk is de vraag of er een eisprong plaatsvindt. De menstruatie komt altijd na de eisprong, maar soms is er geen eisprong maar wel een soort van menstruatie. Zonder eisprong geen zwangerschap, het is nu eenmaal niet anders. Test daarom of je een eisprong hebt middels één van de volgende methoden:

• Ovulatietest: bepaald de eisprong van te voren. Zijn vaak duur in gebruik.
• Cervixslijmmethode: controleer iedere dag je slijm, rond de eisprong zier je een verandering. Sommige vrouwen vinden deze methode niet erg fris.
• Temperatuurmethode: controleer iedere dag je lichaamstemperatuur. Deze methode vereist discipline.

Wanneer je merkt dat je iedere maand een eisprong hebt, dan zit het meestal wel goed met de vruchtbaarheid. Toch kan het soms langer duren dan je gehoopt had voordat je zwanger wordt. Stellen die na één jaar proberen nog steeds niet zwanger zijn, mogen naar de huisarts om extra hulp aan te gaan vragen.