Teveel vruchtwater, polyhydramnion: wat zijn de oorzaken?

Indien de vrouw zwanger is, dan groeit de ongeboren vrucht in een vlies. In dat vlies (vruchtzak) verblijft het kind in vruchtwater, zodat het altijd warm en comfortabel is. De hoeveelheid vruchtwater kan echter variëren, waardoor de druk op het kind of de buikwand toeneemt. Teveel vruchtwater (polyhydramnion) kan potentieel leiden tot een vroeggeboorte of miskraam. Wat zijn de achterliggende redenen van het hebben van veel vruchtwater, wat voor invloed heeft en hoe kan het worden behandeld?

Teveel vruchtwater, polyhydramnion

• Symptomen van polyhydramnion
• Atresie van de slokdarm
• Veel plassende baby
• Zenuwafwijkingen
• Teveel vruchtwater en een punctie laten doen

Symptomen van polyhydramnion

Overmatige hoeveelheid vruchtwater zal stapsgewijs groeien, waardoor de vrouw er vaak weinig van merkt. Betreft het echter een acute omstandigheid dan zal de buik overmatig groeien. Die omstandigheid komt meestal voor tussen zestien en twintig weken zwangerschap. De vrouw zal meer vocht vasthouden, waardoor de benen gaan zwellen. Bovendien neemt de druk op de buikwand, maar ook het kind toe. Dit kan gevolgen hebben voor de ontwikkeling van het kind, omdat door teveel druk onvoldoende zuurstofrijk bloed en voeding wordt aangevoerd. Soms kan het leiden tot het te snel breken van de vliezen. Waardoor wordt teveel vruchtwater veroorzaakt?

Atresie van de slokdarm

Bij 1:4000 geborenen is er sprake van een dichtzittende slokdarm. In eerste instantie is de slokdarm gewoon gegroeid, echter is het gaan verkleven en gaan dichtzitten. Daarnaast kan het ook zijn dat de doorgang niet is gevormd. Daardoor kan de baby niet slikken en dus een deel van het vruchtwater wordt niet opgenomen. Het is eveneens herkenbaar doordat voedsel niet wordt opgenomen, speeksel niet verder kan en de zuigeling als het ware belletjes gaat blazen. Het houdt in dat de pasgeborene direct een operatie moet ondergaan, zodat de doorgang wordt hersteld. Daarbij worden fistels dichtgezet en de twee slokdarmdelen aan elkaar gehecht. Het kan inhouden dat er tijdelijk een buisje in de slokdarm wordt geplaatst om de voeding te vereenvoudigen. Let wel dat het kind nog langdurig voedingsproblemen eraan kan overhouden. Het kan inhouden dat de slikfunctie is verstoord en reflux van eten optreedt.

Veel plassende baby

Indien de vrouw zwanger is wordt meer oestrogeen en HCG aangemaakt. Oestrogeen bevordert de conditie van de baarmoeder, zodat het kind goed kan groeien. Ook de melkproducerende klieren worden geactiveerd. Het HCG zorgt ervoor dat er een onderscheid ontstaat in voedingsbron. Het kind krijgt energie uit vers ingenomen voedsel, terwijl de vrouw energie uit opgeslagen vetten krijgt. De combinatie van verhoogd hormoongehalte kan leiden tot minder aanmaak van insuline, waardoor insulineresistentie ontstaat. Daardoor neemt het bloedglucosegehalte toe, waardoor het kind meer eenzijdig wordt gevoed. Dit heeft twee consequenties. Het kind gaat meer plassen, waardoor het aandeel vruchtwater toeneemt. Anderzijds zal het kind relatief te snel groeien. De kans op vroeggeboorte of een miskraam is dan reëel. Deze conditie wordt zwangerschapsdiabetes genoemd.

Zenuwafwijkingen

Er kunnen tijdens de ontwikkeling van de ongeboren vrucht een afwijkende groei van toepassing zijn. Denk aan anencefalie, waarbij de leidingen voor zenuwbanen onvoldoende tot ontwikkeling komen. Daardoor kunnen de hersenen niet of nauwelijks met het lichaam communiceren. Daarnaast kan het syndroom van Down van toepassing zijn. Het zorgt ervoor dat het kind onvoldoende kan slikken, waardoor er een onbalans in de hoeveelheid vruchtwater ontstaat. Teveel vruchtwater kan dus een signaal zijn dat het kind ongewoon aan het ontwikkelen is.

Teveel vruchtwater en een punctie laten doen

Om de kans op een vroeggeboorte of miskraam te verkleinen, kan een deel van het vruchtwater worden afgevoerd. Normaal wordt de vruchtwaterpunctie gebruikt om vroegtijdig aandoeningen of ziekten bij het kind op te sporen. In dit geval kan het worden toegepast om de druk af te laten voeren. Dit kan worden gedaan vanaf 16 weken zwangerschap. Daartoe wordt een naald door de buikwand in de vruchtzak worden gestoken, waarna de vloeistof wordt afgevoerd. Let wel in 0,3% van de gevallen kan de vruchtwaterpunctie leiden tot een miskraam.

Zorg ervoor dat u geregeld wordt gecheckt in hoeverre de foetus tot ontwikkeling komt. Laat u door de huisarts controleren en volg de adviezen op.

Lees verder

• Vroegtijdige geboorte: wat zijn de herkenningssignalen?