Zwanger raken op oudere leeftijd: Invloed op ervaring moeder

Afgelopen decennia kiezen vrouwen er steeds later voor om voor het eerst moeder te willen worden. Het is al bekend dat zwangerschap op oudere leeftijd in verband staat met onder andere aangeboren afwijkingen van het kind, tweelingzwangerschappen en (extreme) vroeggeboorten. Recentelijk is onderzoek gedaan naar de ervaring van de bevalling van moeders die pas op wat oudere leeftijd voor het eerst zwanger raken.

Gemiddelde leeftijd waarop vrouwen hun eerste kind krijgen

Tegenwoordig kiezen vrouwen er vaker voor eerst hun opleiding af te maken en wat werkervaring op te doen voordat ze aan kinderen beginnen. Een voordeel is dat vrouwen op het moment dat ze voor het eerst zwanger raken zich vaak in een stabielere (financiële) situatie bevinden. De gemiddelde leeftijd waarop Nederlandse vrouwen hun eerste kind krijgen ligt volgens het CBS op 29,4 jaar. Dit gemiddelde is sinds 2004 niet veranderd. Hoogopgeleide vrouwen krijgen hun eerste kind zelfs pas gemiddeld als ze 32 jaar oud zijn. In 1980 kregen Nederlandse vrouwen hun eerste kind al op 25,6 jarige leeftijd.

Verschil in ervaring van de bevalling

Jongere moeders en oudere moeders ervaren de geboorte van hun eerste kind anders. Deze gevoelens kunnen twee kanten op. Van de ene kant maken moeders die op oudere leeftijd voor het eerst zwanger raken zich vaak meer zorgen om de bevalling en hebben vaker de voorkeur voor een keizersnee. Van de andere kant hebben oudere moeders vaak juist meer positieve gevoelens over de aanstaande geboorte. Er zijn verschillende factoren die de ervaring van de bevalling direct kunnen beïnvloeden. Factoren die de bevalling negatief beïnvloeden, zoals bijvoorbeeld een nood keizersnede, vroeggeboorte en een bevalling met kunstmatige verlossing zoals een vacuümbevalling of tangbevalling komen vaker voor bij moeders die op oudere leeftijd kinderen krijgen..

Waarom is de ervaring van de bevalling belangrijk?

Negatieve ervaringen die opgedaan worden tijdens de bevalling worden geassocieerd met ernstige psychische problemen zoals zwangerschapsdepressie en post-traumatische stressstoornis. Tevens wordt er in sommige gevallen een slechtere moeder-kind binding gezien wanneer vrouwen negatieve ervaringen beleven tijdens de bevalling. Sommige vrouwen kiezen er zelfs voor om helemaal niet meer zwanger te worden of stellen een volgende zwangerschap uit vanwege de slechte ervaring. Vooral bij oudere vrouwen kan dit uitstel tot afstel leiden, aangezien het op oudere leeftijd steeds moeilijker wordt om zwanger te raken.

Onderzoek

Resultaten van een onderzoek uit 2013 waarvoor gegevens van 30.065 Noorse vrouwen van 25 jaar en ouder die voor het eerst moeder werden tonen aan dat vrouwen die wachten met hun eerste zwangerschap tot ze 32 jaar of ouder zijn, vaker hun bevalling als negatiever dan verwacht ervaren wanneer ze spontaan vaginaal bevallen, in vergelijking met vrouwen die al eerder voor het eerst moeder worden. De onderzoekers denken dat dit komt doordat een spontane vaginale bevalling bij oudere vrouwen vaak moeizamer verloopt dan bij jongere vrouwen. De bevalling duurt vaak langer en wordt in meer gevallen ingeleid. Voor vrouwen die bevallen via een kunstverlossing of via een nood keizersnede is deze ervaring is juist andersom; moeders van 32 jaar of ouder beleven de bevalling juist positiever dan op voorhand verwacht, in vergelijking met jongere moeders. Hierbij lijkt de hogere leeftijd te helpen in het omgaan met de zwaardere bevalling.

Ideale leeftijd

Vanwege kans op complicaties bij het kind en bij de moeder, en vanwege het feit dat het op oudere leeftijd steeds moeilijker wordt om spontaan zwanger te raken, wordt het eerste kind in het ideale geval geboren voor het dertigste jaar van de moeder. Willen de ouders dan daarna nog meer kinderen? Dan is hier nog voldoende tijd voor.

Lees verder

• Foliumzuur bij zwangerschapswens: Ook voor vader belangrijk
• NIPT test: Bloedtest moeder voor chromosoomafwijkingen kind