Foliumzuur bij zwangerschapswens: Ook voor vader belangrijk

Het is al een tijd bekend dat de kans op bepaalde aangeboren afwijkingen, zoals een spina bifida (open ruggetje) en een hazenlip (schisis) afneemt bij voldoende foliumzuurinname (vitamine B11) door de zwangere vrouw tijdens de eerste maanden van de zwangerschap. Uit onderzoek is gebleken dat ook de foliumzuurinname van de toekomstige vaders een rol speelt bij de zwangerschap, zowel bij de kans op zwangerschap als bij de aangeboren afwijkingen van het kind.

Foliumzuur

Foliumzuur is een in water oplosbaar vitaminecomplex. Het wordt ook wel vitamine B11 genoemd en in Duitsland, Frankrijk en de Verenigde Staten noemt men het ook wel vitamine B9. Je vindt foliumzuur in supplementen (tabletten) of met foliumzuur verrijkte voeding zoals ontbijtgranen Dit foliumzuur wordt in het lichaam omgezet in folaat. Folaat in zijn natuurlijke vorm komt onder meer voor in groene groenten zoals spinazie, spruitjes en broccoli, maar ook in asperges, fruit, volkorenproducten, zuivel en orgaanvlees.

Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid foliumzuur

De aanbevolen hoeveelheid voor volwassen mannen en vrouwen ligt op 300 microgram per dag. Voor vrouwen die zwanger willen worden en vrouwen die borstvoeding geven is de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid foliumzuur zelfs 400 tot 500 microgram. Het is haast onmogelijk om deze hoeveelheid met de voeding binnen te krijgen en daarom zullen zwangere vrouwen foliumzuur tabletten moeten slikken. Hiermee moet ongeveer vier weken voor de mogelijke bevruchting worden begonnen en minstens mee doorgegaan worden tot de tiende week van de zwangerschap. Tijdens de borstvoedingsperiode is er ook een verhoogde foliumzuur behoefte en is het verstandig foliumzuur supplementen te gebruiken.

Tekort aan foliumzuur

Lang niet alle Nederlanders krijgen met hun standaard dieet de aanbevolen hoeveelheid foliumzuur binnen. Wanneer er echt een tekort aan foliumzuur is ontstaan uit zich dit het eerst in snel delende weefsels, zoals rode bloedcellen, de cellen die de binnenkant van de darmen bekleden en de zenuwcellen van het ongeboren kind. Daarom kan een tekort aan foliumzuur onder andere leiden tot bloedarmoede, darmstoornissen en geboorteafwijkingen bij het kind. Deze aandoening kunnen optreden na ongeveer twintig weken gebruik van een dieet met te weinig foliumzuur.

Aanstaande vaders en foliumzuur

Niet alleen voor aanstaande moeders, maar ook voor aanstaande vaders is het cruciaal een dieet te gebruiken dat voldoende foliumzuur bevat. Hierdoor wordt de spermakwaliteit verbeterd en wordt de kans op miskramen en aangeboren afwijkingen bij hun aanstaande kind kleiner.

Spermakwaliteit

Uit een onderzoek uitgevoerd door Canadese onderzoekers in 2013 is aangetoond dat muizen die te weinig foliumzuur gebruiken sperma van slechtere kwaliteit produceren dan muizen die de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid foliumzuur kregen. Bij de muizen met een tekort aan foliumzuur traden veranderingen op in het DNA van het sperma. Deze veranderingen zouden samen kunnen hangen met chronische ziekten, zoals suikerziekte, bij de kinderen.

Miskramen en aangeboren afwijkingen

Bij de muizen die zwanger waren van een mannelijke muis met een tekort aan foliumzuur werden meer miskramen en aangeboren afwijkingen van de baby's gezien in vergelijking tot muizen die zwanger waren van een mannelijke muis met een normale hoeveelheid foliumzuur. Geen van de vrouwelijke muizen had een foliumzuurtekort. Maar liefst 27% van de muizen met een vader met foliumzuurtekort had zichtbare aangeboren afwijkingen, zoals een waterhoofd (hydrocephalus), defecten van de wervelkolom en aanlegstoornissen in de ledematen, ten opzichte van 3% van de muizen met normale foliumzuurconcentraties.

Tips voor aanstaande vaders

Zorg ervoor dat je in de periode voor en rondom de conceptie genoeg foliumzuur binnenkrijgt. De beste manier om dit te doen is door voldoende (groene) groenten en fruit te eten. Weet je van jezelf dat je niet zo'n groente en fruit eter bent? Neem dan dagelijks een foliumzuursupplement of een multivitaminepil die de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid foliumzuur bevat in.

Lees verder

• NIPT test: Bloedtest moeder voor chromosoomafwijkingen kind
• Zwanger raken op oudere leeftijd: Invloed op ervaring moeder