Kans op inknippen bij bevalling verkleinen: voorbereiding

Als je gaat bevallen dan bestaat het risico dat het nodig is om een episiotomie te zetten. Er wordt dan ook wel gesproken van inknippen. In Nederland wordt dit relatief vaak gedaan. Dit is natuurlijk geen ideale situatie omdat het naderhand pijnklachten geeft en tot een langere hersteltijd leidt. Dat het nodig gaat zijn om deze procedure te ondergaan is nooit helemaal te voorkomen maar je kunt wel de kans verkleinen dat het nodig gaat zijn. Dit kan onder meer door het geboortekanaal wat op te rekken middels gebruik van een bekkenbodemtrainer en door de huid van het perineum in de weken voorafgaand aan de bevalling soepeler te maken door gebruik van een speciale olie.

Inhoud

• Episiotomie of inknippen bij de bevalling
• Nadelen van inknippen
• De kans op de noodzaak van inknippen verkleinen
• Bekkenbodemtrainer
• Huid elastischer maken met olie

Episiotomie of inknippen bij de bevalling

Het is voor veel vrouwen die voor het eerst gaan bevallen iets waar ze niet aan moeten denken: het idee dat het tijdens de bevalling wellicht nodig is om een episiotomie te moeten ondergaan. Dit is een moeilijk woord voor het inknippen van het perineum, de bilnaad tussen de vulva en de anus. Hiermee wordt de opening van de vagina groter gemaakt waardoor het kindje makkelijker geboren kan worden. Inknippen gebeurt doorgaans alleen wanneer de gynaecoloog aanwijzingen heeft dat het kindje in nood komt wanneer het vanaf een bepaald moment niet snel geboren wordt. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer de bevalling al heel lang duurt en hier geen schot in zit. Ook kan het nodig geacht worden bij een kunstverlossing of wanneer er bij een eerdere bevalling al sprake is geweest van een ernstige ruptuur. In Nederland wordt een episiotomie uitgevoerd bij bijna 1 op de 3 bevallingen. Dit is overigens erg vaak vergeleken bij veel andere westerse landen, zo bleek uit een onderzoek uitgevoerd in 2010.

Is een episiotomie - ook wel epi of knip genoemd - gezet dan wordt deze na de bevalling van binnenuit gehecht. Dit gebeurt met hechtingen die vanzelf oplossen. Men kan hier over een periode van meerdere maanden pijnklachten van houden. Dit is het gevolg van de gevoeligheid van het bindweefsel dat ontstaat door de littekenvorming. Uit onderzoek is gebleken dat een episiotomie vrijwel altijd als veel pijnlijker wordt ervaren dan een spontane scheuring (Larsson et al, 1991). Wanneer iemand bij een eerdere bevalling is ingeknipt dan is de kans dat dit bij een volgende bevalling weer nodig is vijf keer zo groot.

Nadelen van inknippen

Inknippen tijdens de bevalling kan verschillende nadelige gevolgen hebben op de langere termijn. Naast de mogelijk langdurig aanhoudende pijnklachten bestaat het risico dat door het inknippen een beschadiging aan de anale sluitspier optreedt waardoor men last kan krijgen van ontlastingsincontinentie. Daarnaast kunnen de klieren die zorgen voor de productie van vaginale afscheiding ook beschadigd raken. Ook kan men nog maanden na de bevalling ongemak ervaren tijdens de gemeenschap. Het is bovendien natuurlijk vervelend wanneer je direct na de bevalling minder mobiel bent, juist wanneer je er wilt zijn voor je kindje en alles juist intens zou willen beleven met zo min mogelijk pijn.

De kans op de noodzaak van inknippen verkleinen

Volledig voorkomen dat inknippen tijdens de bevalling nodig gaat zijn is niet mogelijk. Wel kun je er zelf in aanloop naar de bevalling het een en ander aan doen om de kans dat de noodzaak tot het zetten van een episiotomie ontstaat kleiner te maken. Hiervoor kun je twee middelen aanwenden: een bekkenbodemtrainer die het geboortekanaal voorbereidt op de geboorte en een olie om de huid van het perineum elastischer te maken.

Bekkenbodemtrainer

Een bekkenbodemtrainer gericht op het trainen van het geboortekanaal bestaat uit een ballon die middels een speciaal pompje kan worden opgeblazen. De ballon kan worden ingebracht en worden opgepompt tot de omvang van het gemiddelde babyhoofdje. Dit doe je natuurlijk niet in één keer maar je bouwt het langzaam op. Op die manier wordt het geboortekanaal steeds wat flexibeler. Volg hierbij altijd de bijgesloten instructies op. Na de bevalling herstelt je lichaam weer, het gebied wordt dus niet blijvend opgerekt. Het beste kun je een dergelijk product vanaf circa 3 tot 4 weken voor de uitgerekende datum gaan gebruiken. Let er op dat niet alle bekkenbodemtrainers bedoeld zijn voor het oprekken van het geboortekanaal. Dit moet wel specifiek op de verpakking genoemd staan. Een voorbeeld van een bekkenbodemtrainer die je hier wel voor kunt gebruiken is die van het merk Aniball.

Huid elastischer maken met olie

Wat minder ingrijpend maar tevens effectief in de preventie van een episiotomie is het voorbereiden van het perineum op de bevalling middels het gebruik van een speciale olie die ingemasseerd kan worden en waardoor de huid van het perineum soepeler en minder kwetsbaar wordt. Idealiter ga je dit gebruiken vanaf de 34ste week van de zwangerschap. De speciale perineum-olie - die onder meer verkrijgbaar is van de merken Weleda en Saloos - bevat doorgaans ingrediënten als zoete amandelolie en verschillende essentiële oliën en kan twee keer per dag worden aangebracht. Je zult dan snel merken dat de huid elastischer wordt en daarmee verklein je de kans op de noodzaak van inknippen tijdens de bevalling. De olie geeft daarnaast een aangename geur.