Zwanger en spinazie

Van spinazie wordt vaak gezegd dat je er sterk van wordt. Het is dan ook een gezonde groente boordevol vitaminen en mineralen. Toch kleven er ook nadelen aan spinazie, waarvoor zwangere vrouwen moeten oppassen. Zo bevat spinazie veel oxaalzuur en nitraat. Ook kan verse spinazie besmet zijn met de parasiet Toxoplasma gondii, die tijdens de zwangerschap kan zorgen voor aangeboren afwijkingen of een miskraam. Hoe schadelijk zijn deze stoffen en is het wel veilig om tijdens de zwangerschap spinazie te eten?

Spinazie

Spinazie uit Nederland is van maart tot november verkrijgbaar. Wanneer spinazie gezaaid wordt komen de eerste blaadjes tien dagen later al boven de grond. Na vijf tot zes weken kan de spinazie geoogst worden. Bij aankoop van spinazie moeten de blaadjes er fris uitzien, knapperig zijn en een heldere, groene kleur hebben. De spinazie kan gewassen en ongewassen verkocht worden. Ook is er het hele jaar door spinazie uit de vriezer verkrijgbaar. Deze spinazie is van te voren al gewassen en geblancheerd.

Voedingsstoffen

Voor zwangere vrouwen is het belangrijk om voldoende groente te eten omdat je tijdens de zwangerschap een verhoogde behoefte hebt aan vitaminen en mineralen. Spinazie is een gezonde bladgroente met veel foliumzuur, ijzer, caroteen, vitamine E en antioxidanten.

Foliumzuur
Spinazie bevat veel foliumzuur, ook wel bekend als vitamine B11. Zwangere vrouwen hebben een verhoogde behoefte aan foliumzuur omdat deze B-vitamine belangrijk is voor de groei van de baby. Foliumzuur kan tijdens de zwangerschap een open ruggetje bij de baby voorkomen. Een portie spinazie van 200 gram bevat al ongeveer 62 procent van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid voor zwangere vrouwen.

IJzer

Spinazie staat bekend als ijzerrijke groente. Om dit te benadrukken eet de tekenfilmheld Popeye een blik spinazie om sterker te worden als hij in nood is. Het ijzergehalte van spinazie is weliswaar hoger dan in andere bladgroente, maar zal niet snel toereikend zijn om een ijzertekort aan te vullen. IJzertekort komt bij zwangere vrouwen vaker voor doordat er tijdens de zwangerschap veel extra bloed aangemaakt wordt waarvoor extra ijzer nodig is.

Bereidingswijze

Spinazie is aan het begin en aan het einde van het seizoen het fijnste van structuur. De bladeren zijn klein en kunnen daardoor goed rauw gegeten worden. Deze fijne spinazie kan daarom ook uitstekend verwerkt worden in salades. Vanaf april worden de bladeren groter en stugger, waardoor de spinazie beter voor gebruik verwarmd kan worden. Wokken of koken is mogelijk, maar ook het verwerken van deze spinazie in ovenschotels en quiches is lekker.

Schadelijke stoffen

Spinazie is een gezonde bladgroente met veel vitaminen en mineralen. Toch gaan er een aantal geruchten de ronde dat spinazie schadelijke stoffen bevat, waardoor het in bepaalde situaties gemeden dient te worden. Deze geruchten zijn niet allemaal waar en in sommige gevallen zijn adviezen later ingetrokken omdat de schadelijke effecten achteraf toch niet zo ernstig bleken te zijn.

Nitriet

Groene bladgroenten, zoals spinazie, bevatten nitraat. Bacteriën kunnen nitraat uit groente omzetten in nitriet. Nitriet is schadelijk omdat de stof omgezet kan worden in de kankerverwekkende stof nitrosamine. Deze omzetting kan sneller gebeuren in combinatie met bepaalde eiwitten die veel in vis voorkomen. Ook kan nitriet het zuurstoftransport in het bloed verhinderen. Bij volwassenen zal dit niet direct tot schade leiden, maar bij zuigelingen en kleine kinderen kunnen grote hoeveelheden nitriet leiden tot blauwzucht door een zuurstoftekort.

Spinazie en vis
Door spinazie met vis te combineren kunnen er kankerverwekkende nitrosamine ontstaan. Vroeger werd er dan ook geadviseerd om vis en spinazie niet te combineren om gezondheidsschade te voorkomen. In 2014 is dit advies door het voedingscentrum echter ingetrokken, omdat bleek dat de hoeveelheid gevormde schadelijke stoffen veel te weinig is om daadwerkelijk gezondheidsschade aan te richten. De voordelen die spinazie oplevert voor de gezondheid zijn vele male groter dan de nadelen, waardoor er geen belemmeringen meer zijn voor het eten van spinazie in combinatie met vis.

Spinazie opnieuw opwarmen
Het opwarmen van spinazie kan leiden tot de vorming van nitriet. In dit geval gaat het om de invloed van bacteriën op nitraat. Bij warme temperaturen gaat de vorming van nitriet uit nitraat door bacteriën veel sneller, waardoor het opnieuw opwarmen niet goed bleek te zijn. Ook dit advies is ingetrokken, omdat de hoeveelheid schadelijke stoffen die ontstaan te laag is. Wel wordt er aangeraden om de spinazie zo snel mogelijk in de koelkast bij 4 graden Celsius te zetten, zodat de bacteriën minder kans krijgen om nitriet te vormen.

Oxaalzuur

Spinazie bevat, net als veel andere groente, van nature oxaalzuur. Dit zuur zorgt voor bescherming van het gewas tegen insecten. Doordat oxaalzuur bindt aan calcium geeft het na het eten een stroef gevoel aan de tanden. De binding aan calcium heeft ook het gevolg dat calcium niet meer opneembaar is in het lichaam. Een veelvuldige spinazie-inname kan daarom tijdens de zwangerschap leiden tot een calciumtekort. Calcium is tijdens de zwangerschap hart nodig voor de aanmaak van de botten en het gebit van de baby. Als spinazie wordt gekookt met een calciumrijk product, zal de binding al in het gerecht plaatsvinden, waardoor de schade wordt beperkt. Het eten van spinazie à la crème is dan ook zo'n slecht idee nog niet.

Toxoplasma

Op ongewassen groente kan de voor zwangere vrouwen gevaarlijke parasiet Toxoplasma gondii voorkomen. De parasiet komt namelijk voor in de grond en is afkomstig van uitwerpselen van katten. Als je tijdens de zwangerschap voor het eerst met de parasiet geïnfecteerd wordt, kan dat ernstige gevolgen hebben voor de baby. Een infectie aan het einde van de zwangerschap kan resulteren tot aangeboren afwijkingen, zoals oogafwijkingen. Deze afwijkingen kunnen zich bij het kind ook nog op latere leeftijd ontwikkelen, waardoor ze bij de geboorte niet altijd zichtbaar hoeven te zijn. Een infectie aan het begin van de zwangerschap heeft meestal ernstigere gevolgen, zoals de kans op een miskraam. De kans dat de baby geïnfecteerd wordt is aan het begin van de zwangerschap wel kleiner dan aan het einde van de zwangerschap. Eet daarom tijdens de zwangerschap alleen maar goed gewassen spinazie of verhit de spinazie goed. De parasiet wordt namelijk gedood bij temperaturen boven de 70 graden Celsius.

Spinazie tijdens de zwangerschap

Spinazie is een gezonde groente en het is ook zeker aan te raden om tijdens de zwangerschap voldoende groente te eten. Houd wel rekening met de risico's en ga hygiënisch te werk. Verse spinazie kun je het beste op de dag van aankoop eten. Was verse spinazie altijd goed, ook al is deze al gewassen voor aankoop. Vooral als de spinazie rauw gegeten wordt is goed wassen extra belangrijk. Bewaar bereide spinazie maximaal 2 dagen in de koelkast en laat deze bij voorkeur afkoelen in de koelkast. Tenslotte is het verstandig om het aantal porties spinazie tijdens de zwangerschap te beperken tot tweemaal per week.

Lees verder

• Zwanger en kant-en-klare salades
• Zwanger en Toxoplasmose
• Zwanger en rabarber
• Zwanger: voordelen en risico's van groente en fruit
• Zwanger en kiemgroenten