Zwanger en rabarber

Rabarber is een heerlijke groente die in de zomer vaak gegeten wordt als toetje. Zo'n tien procent van de vrouwen heeft tijdens de zwangerschap een grotere behoefte aan zure voedingsmiddelen zoals rabarber. Maar deze vrouwen kunnen maar beter niet te veel rabarber eten, want grote hoeveelheden kunnen leiden tot een calciumtekort. Dit komt doordat rabarber veel oxaalzuur bevat, en oxaalzuur bindt calcium waardoor het niet opgenomen wordt door het lichaam, maar uitgescheiden wordt door de nieren.

Rabarber

Rabarber is een sierlijke plant met mooie bladeren, waarvan de stelen gegeten kunnen worden. De giftige bladeren van rabarber bevatten veel oxaalzuur, de stelen bevatten veel minder van dit zuur. Pas laat in het seizoen, als de langste dag geweest is, trekt er meer oxaalzuur naar de stelen en kunnen deze beter niet meer gegeten worden.

Bereiding

Rabarber wordt in Nederland meestal gekookt gegeten. Omdat de groente vrij zuur is, moet er veel suiker toegevoegd worden. Hierdoor wordt het meestal gegeten als bijgerecht of nagerecht, maar ook wordt het verwerkt in taart en gebak. In sommige landen wordt rabarber ook rauw gegeten.

Gezondheid

Hoewel sommigen vanwege de zoete bereiding denken dat rabarber een fruitsoort is, behoort rabarber toch tot de groenten. Groenten hebben een gezond imago vanwege de lage energetische waarde en het hoge gehalte aan vitamine en mineralen. Maar naast deze positieve eigenschappen, bevat rabarber ook de giftige stof oxaalzuur.

Vitamine en mineralen

Rabarber bevat veel calcium en vitamine B11. Daarnaast bevat rabarber ook ijzer, kalium, vitamine B1, B2 en C. Met name vitamine B11 en calcium zijn belangrijk voor zwangere vrouwen. Vitamine B11 is essentieel voor een gezonde groei van de baby. Extra vitamine C voor en aan het begin van de zwangerschap kan het risico op een open ruggetje of een hazenlip verkleinen. Het mineraal calcium is daarentegen onmisbaar voor de groei van de botten van de baby. Voor zwangere vrouwen is het dan ook van belang dat ze voldoende calcium en vitamine B11 binnenkrijgen.

Energie

Honderd gram rabarber levert onbereid maar elf kilocalorieën. Helaas wordt er bij de bereiding vaak veel suiker gebruikt om de zure smaak te neutraliseren. Hierdoor bevat honderd gram rabarbercompote met suiker al snel zo'n tachtig kilocalorieën. De kilocalorieën zijn eenvoudig te beperken door het toegevoegde suiker bij de bereiding te vervangen door zoetstof. Ook kan de rabarber samen met zoet fruit gekookt worden, waardoor er minder suiker toegevoegd hoeft te worden. Dit laatste beperkt in mindere mate de hoeveelheid kilocalorieën, maar zorgt wel voor meer variatie.

Oxaalzuur

Oxaalzuur is een zuur dat van nature in planten voorkomt. Het zuur komt dan ook in vele plantaardige voedingsmiddelen voor. Producten die veel oxaalzuur bevatten zijn cacao, chocola, noten, bessen, bonen, spinazie, peterselie, postelein, bieten en natuurlijk rabarber. Het doel van oxaalzuur in een plant is de natuurlijke bescherming tegen insecten. Het oxaalzuur geeft een onaangenaam gevoel aan de tanden van insecten waardoor de insecten de plant niet snel zullen aanvreten. Hetzelfde gevoel aan de tanden komt ook voor bij mensen die rabarber eten.

Calcium

Oxaalzuur bindt aan calcium, waardoor je na het eten van rabarber een stroef gevoel op je tanden kan hebben. Ook calcium uit andere voedingsmiddelen wordt gebonden, waardoor het calcium niet meer opneembaar is door het lichaam. Als er regelmatig rabarber gegeten wordt, kan dit leiden tot een tekort aan calcium. Calcium is tijdens de zwangerschap van groot belang voor de aanmaak van het skelet en gebit van de ongeboren baby. De binding aan calcium kan deels voorkomen worden door krijt mee te koken bij de rabarber. Dit kan echter wel de smaak van de rabarber beïnvloeden.

Bloedstolling

Het oxaalzuur in rabarber kan ook een effect hebben op de bloedstolling. De reden hiervoor is ook weer de binding van calcium aan oxaalzuur. Calcium speelt namelijk een belangrijke rol bij de bloedstolling. Als calcium niet meer vrij aanwezig is, maar gebonden wordt door oxaalzuur, zal het bloed niet gaan stollen.

Nierstenen

Tenslotte kan de binding van calcium aan oxaalzuur zorgen voor nierstenen. Hierdoor kan oxaalzuur schade aanrichten aan de nieren. Mensen die al eerder nierstenen gehad hebben kunnen daarom beter de inname van producten met oxaalzuur, zoals rabarber, beperken.

Rabarber tijdens de zwangerschap

Het hoge gehalte aan oxaalzuur in rabarber is de reden dat er soms wordt geadviseerd om niet te veel rabarber te eten tijdens de zwangerschap. Af en toe een portie rabarber kan uiteraard helemaal geen kwaad, maar sommige vrouwen krijgen tijdens de zwangerschap te maken met een bepaalde voorkeur voor zure producten waardoor ze graag rabarber eten. In dit geval is het toch beter om iets anders te kiezen, omdat een te hoge concentratie oxaalzuur schade kan aanrichten. Net als bij zoveel andere producten geldt ook voor rabarber, geniet met mate. Als men maximaal twee porties van ongeveer 150 gram rabarber per week eet, is er niks aan de hand.

Lees verder

• Zwanger en kant-en-klare salades
• Zwanger en kiemgroenten
• Zwanger en Listeria
• Zwanger: voordelen en risico's van groente en fruit
• Zwanger en verse vruchtensappen