Zwanger en verse vruchtensappen

Verse vruchtensappen, zoals verse sinaasappelsap, zijn lekker, verfrissend en gezond. Het lijkt een ideaal drankje voor zwangere vrouwen om op een verantwoorde manier de dorst te lessen. Toch zijn de verse vruchtensappen uit de winkel niet zo'n ideale dorstlesser als vaak gedacht wordt. Ze bevatten namelijk veel suikers en, misschien nog schadelijker, er bestaat een kleine kans dat ze de gevaarlijke bacterie Listeria monocytogenes of de gevaarlijke parasiet Toxoplasma gondii bevatten. Vooral zwangere vrouwen moeten hiervoor uitkijken, omdat Listeria en Toxoplasma tijdens de zwangerschap voor een miskraam kunnen zorgen...

Verse vruchtensappen

Verse vruchtensappen bestaan uit puur fruitsap verkregen uit verse vruchten. Er bestaan wettelijke eisen waaraan vruchtensappen uit de winkel moeten voldoen. Zo moeten de verse vruchtensappen de natuurlijke kleur en smaak van de vrucht hebben. Toevoegingen als suiker, zoetstoffen en kleurstoffen zijn verboden. Dit betekent niet dat verse vruchtensappen geen suikers bevatten. Alle vruchten bevatten namelijk van nature fruitsuikers welke in het sap terecht komen.

Bereiding

Verse vruchtensappen zijn niet gepasteuriseerd. Alle enzymen die van nature in vruchten aanwezig zijn, zijn ook nog in het sap aanwezig. Ook bacteriën zijn niet gedood en kunnen in het verkregen sap uitgroeien. Hierdoor moeten verse vruchtensappen gekoeld bewaard worden en zijn ze kort houdbaar. Vruchtensap dat bestaat uit geconcentreerd fruitsap is geen vers fruitsap. Op de verpakking is altijd te vinden of het om vers sap, gepasteuriseerd puur sap of sap uit geconcentreerd fruit gaat.

Gezondheid

Verse vruchtensappen hebben een gezond imago. Vers fruit is namelijk rijk aan oplosbare vitaminen en mineralen. Deze stoffen zijn van groot belang tijdens de zwangerschap.

Vitaminen en mineralen

Voor foliumzuur en vitamine D geldt een advies om tijdens de zwangerschap extra te slikken. Een zwangere vrouw heeft ook een grotere behoefte aan vitamine B, C, E en de mineralen calcium, magnesium en ijzer. Sinaasappelsap bevat veel vitamine C, vooral als dit met bessen of kiwi gecombineerd wordt. Vitamine C kan de weerstand tijdens de zwangerschap verhogen. Daarbij zorgt vitamine C ervoor dat ijzer beter wordt opgenomen door het lichaam. Bananen toevoegen aan je vruchtensap zorgt voor extra vitamine B6. Vitamine B6 zorgt dat de opname van foliumzuur verbetert. Ook magnesium vind je veel in bananen. Magnesium is samen met calcium essentieel voor de vorming van het skelet en het gebit van de baby, en kunnen bij de zwangere vrouw krampen verminderen en de bloeddruk verlagen. Naast vitaminen en mineralen bevat fruit ook veel vezels, die de stoelgang tijdens de zwangerschap bevorderen.

Suiker

Maar naast deze goede stoffen bevatten verse vruchtensappen ook veel suiker. Het voedingscentrum raadt ook af om fruit te nuttigen in de vorm van sap. De waardevolle voedingsvezels en een gedeelte van de vitamines die in het oorspronkelijke stuk fruit zitten, gaan verloren bij het persen. Daarbij krijg je sneller een grote hoeveelheid suiker binnen omdat het makkelijker is om een paar glazen vruchtensap te drinken dan een paar hele stukken fruit te eten. Er wordt daarom aangeraden om fruit in zijn geheel te eten.

Listeria

Listeria monocytogenes is een bacterie die voornamelijk voorkomt in gekoelde producten die niet verhit zijn geweest. Dit komt doordat de bacterie bij koelkasttemperaturen kan groeien. Listeria is voor zwangere vrouwen erg gevaarlijk omdat de bacterie de placenta kan passeren. Hierdoor bestaat er de kans dat de ongeboren baby ook geïnfecteerd raakt als de moeder een besmetting oploopt. Gevolgen van een infectie tijdens de zwangerschap zijn ernstig en kunnen leiden tot doodgeboorte of een hersenvliesontsteking bij de baby.

Listeria in verse vruchtensappen

Op ongewassen fruit kan de Listeriabacterie aanwezig zijn. Als men thuis vruchtensap maakt, moet men van tevoren het fruit goed wassen of schillen. Industrieel gemaakt vruchtensap is vaak niet te controleren. Vooral als er vruchten gebruikt worden waarbij de schil ook mee geperst wordt, is de kans op een besmetting met Listeria aanwezig. Er kan ook sprake zijn van nabesmetting. Er geldt hoe meer het fruit bewerkt is, des te groter de kans op een nabesmetting met Listeria. Ook neemt de kans toe als het sap enkele dagen in de koeling bewaard wordt, omdat Listeria dan de kans krijgt om verder uit te groeien. In Australië zijn er incidenten geweest waarbij Listeria is aangetroffen op een voorgesneden fruitsalade met cantaloupemeloen.

Parasiet

Rauw fruit kan eveneens besmet zijn met de parasiet Toxoplasma gondii. Deze parasiet is afkomstig van kattenpoep en kan in aarde voorkomen. Vruchten die in contact met aarde zijn geweest kunnen daardoor besmet zijn. Risicovolle fruitsoorten zijn bijvoorbeeld aardbeien, frambozen, bramen en bessen. Deze vruchten zijn zacht en daardoor moeilijk te wassen. Bovendien wordt de buitenkant van het fruit ook gegeten. Maar ook andere fruitsoorten kunnen besmet zijn. Een infectie met de parasiet tijdens de zwangerschap kan leiden tot een miskraam of aangeboren afwijkingen.

Bestrijdingsmiddelen

Tenslotte kunnen vruchten schadelijke bestrijdingsmiddelen bevatten. Sommige bestrijdingsmiddelen hebben een hormoonverstorende werking. Hoewel deze sinds 2009 in Nederland verboden zijn, worden er in 2015 nog steeds veel van deze gevaarlijke hormoonverstorende bestrijdingsmiddelen op appels gevonden. Tijdens de zwangerschap kunnen ze schadelijke gevolgen hebben. De baby kan hersenschade oplopen en het kan de vruchtbaarheid verminderen bij vrouwen die graag zwanger willen worden.

Verse vruchtensappen tijdens de zwangerschap

Hoewel er een aantal gevaren kleven aan het drinken van verse vruchtensappen tijdens de zwangerschap, worden ze toch niet afgeraden voor zwangere vrouwen. Het is echter wel verstandig om er voorzichtig mee om te gaan. Maak bij voorkeur zelf thuis je verse vruchtensappen. Zorg dan dat het fruit goed gewassen of geschild is. Bewaar de verse sappen nooit lang in de koelkast. Vruchtensappen die gepasteuriseerd zijn, zijn minder gevaarlijk. Listeria en Toxoplasma gondii overleven namelijk geen pasteurisatiestap.

Lees verder

• Zwanger: voordelen en risico's van groente en fruit
• Zwanger en milkshakes
• Zwanger en cola
• Zwanger en groene thee
• Zwanger en energiedranken