Zwanger en light frisdranken

In light frisdranken worden suikers vervangen door zoetstoffen. De zoetstoffen die worden gebruikt staan sinds de 21ste eeuw in een kwaad daglicht. Er zijn natuurlijke alternatieven gekomen voor mensen die denken dat de synthetische varianten schadelijk kunnen zijn. Veel zwangere vrouwen vragen zich daarom af of light frisdranken tijdens de zwangerschap wel veilig zijn. Doordat wetenschappelijk bewijs voor mogelijke gezondheidsschade van goedgekeurde zoetstoffen bij normaal gebruikt ontbreekt, kunnen light frisdranken tijdens de zwangerschap tot op zekere hoogte veilig gedronken worden.

Light frisdranken

Light frisdranken zijn in de jaren 50 van de vorige eeuw geïntroduceerd om diabetici de mogelijkheid te geven frisdrank te drinken. Doordat de dranken zo weinig calorieën bevatten, zijn ze snel opgemerkt in de dieetwereld. Mensen die op dieet waren en af wilden vallen stapte massaal over op de light frisdranken. In de jaren 90 van dezelfde eeuw hadden al alle grote frisdrankmerken een light frisdrank in het assortiment.

Zoetstoffen

In light frisdranken kunnen verschillende zoetstoffen gebruikt worden. In de meeste gevallen worden in frisdrank intensieve zoetstoffen gebruikt. Deze zoetstoffen zijn zo'n 30 tot 3700 keer zoeter dan suiker. Hierdoor hoeft er maar weinig van gebruikt te worden en kan toch een zoete drank verkregen worden. Doordat er maar zo weinig van nodig is, leveren ze ook geen calorieën.

E-nummer en ADI

Alle zoetstoffen die in frisdrank gebruikt worden hebben een e-nummer en zijn goedgekeurd om in de EU te gebruiken. Zoetstoffen kunnen pas een E-nummer krijgen nadat de veiligheid uitvoerig getest is. De aanvaardbare dagelijkse inname, ADI, van de zoetstoffen geeft aan hoeveel zoetstof per dag verantwoord is. Vaak worden in frisdranken verschillende zoetstoffen gecombineerd om de smaak te optimaliseren en de ADI van een zoetstof niet te overschrijden.

Synthetische zoetstoffen

Synthetische zoetstoffen zijn op een kunstmatige manier gemaakt. Door verschillende stoffen in een fabriek te bewerken ontstaan uiteindelijk de zoetstoffen. In light frisdranken wordt meestal aspartaam gebruikt. Andere synthetisch intensieve zoetstoffen zijn natriumcyclamaat, acesulfaam-K, sucralose en sacharine. Veel synthetische zoetstoffen worden er van verdacht schadelijk te kunnen zijn voor de gezondheid. Dit is echter nooit wetenschappelijk bewezen. Toch heeft het ervoor gezorgd dat er een grotere vraag is naar natuurlijke zoetstoffen. Er is echter geen verschil in veiligheid en gezondheid tussen natuurlijke en synthetische zoetstoffen.

Natuurlijke zoetstoffen

De intensieve natuurlijke zoetstoffen die in juni 2018 in de EU goedgekeurd zijn zijn thaumatine, ook wel E 957, neohesperidine dihydrochalcon, ook wel E 959 en steviolglycosiden, ook wel E 960. Thaumatine wordt gewonnen uit katemfefruit, neohesperidine dihydrochalcon wordt gemaakt uit sinaasappelschillen en steviolglycosiden wordt gewonnen uit de steviaplant. Er worden nog steeds nieuwe natuurlijke intensieve zoetstoffen gevonden, zoals monkfruit. Deze zoetstof is alleen nog niet goedgekeurd in de EU en wordt daarom nog niet gebruikt in frisdranken. Steviolglycosiden worden al wel gebruikt in verschillende frisdranken zoals Coca-Cola, Fanta, Holy soda en Lipton ice tea green.

Gezondheid

Over de gezondheid van zoetstoffen zijn de meningen verdeeld. Aan de ene kant bieden zoetstoffen een alternatief voor suiker zonder de nadelen van het veroorzaken van cariës, een snelle stijging van de bloedsuikerspiegel of het leveren van energie. Aan de andere kant is er veel kritiek omdat uit sommige studies blijkt dat zoetstoffen niet ongevaarlijk zijn en zelfs mogelijk kankerverwekkend. Vaak zijn deze studies gebaseerd op dieren in plaats van mensen, of zijn de toegediende hoeveelheden ver boven de ADI, waardoor ze niet representatief zijn voor de werkelijkheid. Instanties als de European Food Safety Authority, EFSA, en het voedingscentrum beschouwen in 2018 de zoetstoffen die goedgekeurd zijn in de EU dan ook als veilig.

Hoeveelheid

Wel kunnen zoetstoffen schadelijk zijn als ze in te hoge hoeveelheden worden genuttigd. Hoewel verreweg de meeste light frisdranken een hoeveelheid zoetstof bevatten die niet boven de ADI uitkomt, kan het bij kinderen onder de 4 jaar wel voorkomen dat de ADI wordt overschreden bij het drinken van 2 glazen light frisdrank. Zwangere vrouwen kunnen echter de ADI voor volwassenen aanhouden, ook al hebben ze een kleine baby in de buik. Tijdens de zwangerschap kun je daarom veilig tot 6 glazen frisdrank per dag drinken.

Gewichtsverlies

Light frisdranken bevatten nauwelijks calorieën. Light frisdranken worden dan ook vaak gebruikt door mensen die op dieet zijn of bijvoorbeeld na de zwangerschap weer af willen vallen. Ook kan het tijdens de zwangerschap gebruikt worden door vrouwen met overgewicht, omdat overgewicht tijdens een zwangerschap risico's met zich mee kan brengen. Het is echter niet zeker of light frisdranken ook daadwerkelijk bijdragen aan gewichtsverlies. Door de zoete smaak van de light frisdranken krijgen de hersenen namelijk een signaal dat er energie binnen komt. Als dit echter niet zo blijkt te zijn wil het lichaam dit compenseren wat er toe kan leiden dat men op een later tijdstip meer eet dan als men een frisdrank met suiker had gedronken.

Cafeïne

Sommige light frisdranken bevatten cafeïne, zoals bijvoorbeeld cola light of light energiedranken. Het effect van cafeïne tijdens de zwangerschap is nog onduidelijk. Uit voorzorg wordt er aangeraden om niet meer dan 100 milligram cafeïne per dag binnen te krijgen, wat neerkomt op maximaal 4 glazen cola of 1 blikje energiedrank, indien er geen andere cafeïne houdende producten, zoals koffie, zijn gedronken.

Calciumopname

In veel frisdranken zit fosforzuur. Dit zuur kan de opname van calcium in het bloed blokkeren. Een goede calciumopname is voor zwangere vrouwen echter van groot belang, omdat dit mineraal essentieel is voor de aanmaak van het skelet en het gebit van de baby. Vermijd daarom light frisdranken in combinatie met calcium houdende producten.

Zoetstoffen tijdens de zwangerschap

Er bestaat een Deens onderzoek uit 2010 waaruit blijkt dat er een verhoogde kans is op vroeggeboorte bij het drinken van light frisdranken tijdens de zwangerschap. Een groot aantal andere studies toont echter aan dat zoetstoffen geen enkel gevaar leveren. Ook het voedingscentrum geeft aan dat light frisdranken veilig zijn voor zwangere vrouwen zolang de ADI niet overschreden wordt. Een hoeveelheid van maximaal 6 glazen per dag, zonder het gebruik van andere producten die zoetstoffen bevatten, kan tijdens de zwangerschap veilig worden gedronken. Kijk wel uit met light frisdranken die cafeïne bevatten, hiervan mag je tijdens de zwangerschap mogelijk minder drinken. Of de light frisdranken zijn gemaakt met natuurlijke of synthetische zoetstoffen maakt voor de gezondheid en veiligheid niet veel uit.