Voorbehoedsmiddelen-anticonceptiemiddelen
Verschillende methoden om zwangerschap en eventuele soa's te voorkomen, zijn reeds op de markt gebracht:de pil, de anticonceptiepleister,...
Vooreerst dient gezegd te worden dat er verschillende methoden bestaan om een ongewenste, ongewilde zwangerschap te voorkomen.
Er bestaan hormonale anticonceptie, anticonceptie met mechanische of chemische barrière of de meer alternatieve vorm van anticonceptiva.
Anticonceptiva zonder medicatie of fysieke barrièrre
Periodieke onthouding
Een vrouw is 24 tot 48u vruchtbaar, de zaadcellen van een man kunnen tot 72u in leven blijven. Bij periodieke onthouding houdt de vrouw nauwkeurig haar vruchtbare periode bij, op die manier weet zij wanneer zij wel en niet gemeenschappelijke betrekking mag hebben. Deze periode is vooral te vertrouwen wanneer de vrouw een zeer regelmatige cyclus heeft. De grootste veiligheid wordt bekomen kort na de menstruatie en ver tegen de volgende menstruatie.
Temperatuurmethode
De vrouw houdt nauwkeurig elke ochtend voor het opstaan haar temperatuur bij en brengt die aan in een grafiek. Zo zal zij merken dat er vlak voor elke eisprong een lichte temperatuursstijging waar te nemen is. Dit is ongeveer een 14dagen voor de menstruatie. Op die manier weet zij eveneens wanneer zij vruchtbaar is en niet. Na 14 dagen blijft de temperatuur op diezelfde hoogte wat wil zeggen dat zij zwanger is, ofwel daalt de temperatuur na 14 dagen opnieuw en krijgt zij haar menstruatie. Het is ook enkel betrouwbaar wanneer de vrouw een zeer regelmatige mencvyclus heeft. Uiteraard gaat gaat het hier om een zeer kleine stijging van de temperatuur, ongeveer een 0,3 tot 0,6.
De combinatie van de 2 vorige methodes
De varentest met het baarmoederslijm
Wanneer de vrouw niet vruchtbaar is, is het slijm uit de vagina niet 'rekbaar'. Dit wil zeggen als men een beetje baarmoederslijm tussen duim en wijsvinger houdt, dit geen lange draad maakt. Het slijm is eerder korrelig. Hoe dichter bij de vruchtbare periode, hoe rekbaarder het slijm. Men kan dan een lange draad tussen duim en wijsvinger trekken.
Anticonceptiva met mechanische barrière
Condoom
Diafragma of pessarium
Een in de vagina of baarmoederholte in te brengen voorwerp van onder andere metaal, gummi of kunststof.
Anticonceptiva met chemische barrière
Zaaddodende middelen (ook wel spermiciden genoemd)
Oplosbare vaginale pillen
Intra-uteriene middelen
Dit zijn voorbehoedsmiddelen die in de baarmoederholte dienen aangebracht te worden, hiermee wordt het spiraaltje bedoeld.
Soorten spiraaltjes:
- Grafenberg: een zilveren ring, 1 van de eerste spiraaltjes.
- Lippesloop: koperspiraaltjes (koper heeft een invloed op de spermacellen,koper zou de zaadcellen doden.)
- Zonder vaste skelet (dus soepeler): minder pijnklachten en/of abnormaal bloedverlies.
- Spiraaltje met hormoon erin: T-vorm en een residu met hormoon. Dit spiraaltje geeft een inwerking op het endometrium (dit is het baarmoederslijmvlies) om te voorkomen dat er zich een bevruchte eicel innestelt.
Werkingsmechanisme van het klassieke spiraaltje
Door het vreemde voorwerp bevinden er zich meer leukocyten in de baarmoederholte. Daardoor wordt er verhinderd dat er zich een bevruchte eicel innestelt in het baarmoederslijmvlies (bij een spiraaltje kan er zich dus een bevruchting plaatsvinden maar wordt de innesteling ervan verhinderd).
Er zijn meer klachten van krampachtige pijnen en de maandstonden kunnen overvloediger zijn.
Hormonale anticonceptie
Soorten:
Orale:
Gecombineerde pil (oestrogeen en progesteron)
Sequentiële pil (1reeks met progesteron en 1 reeks met oestrogeen)
Continue progestatieve pil (= minipil, voorbeeld gcombineerd met borstvoeding
Prikpil:
Dit dient men om de paar maand te herhalen.
Patch of pleister:
Een pleister die men op de bovenkant van de dij, de bovenarm of de buik dient te kleven. Hij dient om de 3 weken vervangen te worden, waarna een stopweek plaatsvindt.
Staafje:
Dit wordt onder verdoving onderhuids in de bovenarm ingebracht. Het heeft een werking van enkele jaren.
Betrouwbaarheid:
Zeer goed op voorwaarde dat deze regelmatig plaatsvinden, de innametijd moet gerespecteerd worden. Het mag niet vergeten worden. Bij eventuele andere medicatie (zoals bepaalde antibiotica) is het best bijkomend voorbehoedsmiddel te gebruiken (zoals een condoom) gezien bepaalde antibiotica de werking van onder andere de pil kan afremmen. Ook bij diarrhee en overgeven wordt aangeraden een bijkomend voorbehoedsmiddel te gebruiken wanneer men de pil neemt.
Bijwerkingen:
Het kan zijn dat de vrouw in gewicht bijkomt, last heeft van hoofdpijn terwijl ze dit voordien niet had en een verminderd libido heeft.
Sterilisatie
Bij de vrouw is een sterilisatie moeilijker tot zelfs niet te herstellen gezien de eileider wordt onderbroken of afgeklemd. Bij de man is een sterilisatie wel te herstellen.