Zwangerschap: alles wat je wilt weten

De zwangerschap is de periode waarin een bevruchte eicel zich ontwikkelt tot een volwaardig mensje. Deze duurt 9 maanden. De ontwikkeling van het kind is onder te verdelen in twee periodes. De zorg van de vrouw voor zichzelf is belangrijk tijdens de zwangerschap. Het maken van röntgenfoto's kan beter uitgesteld worden tot na de zwangerschap.

Zwangerschap uitgelegd

Zwangerschap of graviditeit is de periode waarin zich in het lichaam van de vrouw een bevruchte eicel innestelt en zich ontwikkelt tot een compleet kind. Een zwangerschap duurt 280 dagen, ook wel 40 weken. Soms word er gesproken van 10 maanmaanden, een maanmaand duurt 4 weken oftewel 28 dagen. 1 maanmaand is net zo lang als de menstruele cyclus van de vrouw. Vaker word er gesproken van een zwangerschapsduur van 9 maanden, dit geldt dan voor de gewone kalendermaanden. In de eerste drie maanden van de zwangerschap wordt het ongeboren kind een embryo genoemd, daarna spreekt men van een foetus.

Ontwikkeling

De ontwikkeling van het kind kan met onderscheiden in twee periodes. Ten eerste is er de embryonale fase, dit is de periode gedurende de eerste drie maanden. In deze periode groeit het kind het snelst. Uit de bevruchte eicel vormt zich een placenta en een vrucht. In het begin lijkt de vrucht op een kikkervisje, met ogen aan de zijkant en aan het uiteinde een staartje. In dit stadium verschilt een menselijk embryo niet veel van een dierlijk embryo. Later ontwikkelt zich het gelaat, de ogen verplaatsen naar de binnenkant zodat het een meer menselijk uiterlijk krijgt. Het embryo heeft nu een hoog voorhoofd, kleine spleetvormige oortjes zonder oorschelp, een spleetvormige mond en neusgaten die ver uit elkaar liggen. Het staartje heeft plaats gemaakt tot beentjes maar deze zijn minder ver ontwikkelt dan de armen. De armen hebben al een pols, hand en vingertjes. De geslachtsklier is ook ontwikkelt en zal zich later verder ontwikkelen tot de mannelijke of vrouwelijk vorm. Het is nu nog niet te zien of het een jongetje of een meisje betreft, dat kan in deze periode alleen met behulp van een vlokkentest of vruchtwaterpunctie worden vastgesteld. De baarmoeder groeit onder invloed van het hormoon oestrogeen.

Na de derde maand spreekt men van de foetale fase. Nu vult de foetus de gehele baarmoeder en groeit de baarmoeder niet alleen nog maar door hormonen, maar ook door de groter wordende foetus. De placenta is in deze periode helemaal ontwikkelt, en verbind de baby met de placenta door middel van de navelstreng. Ontwikkelingsfouten komen na de derde maand nog maar weinig voor. In deze periode is de foetus erop gericht om te groeien en de reeds aangelegde organen en lichaamsdelen verder te ontwikkelen.

Met het komen van de vierde zwangerschapsmaand beginnen zich in sommige delen van het skelet kalk af te zetten. De romp word nu ook meer ontwikkelt, zodat de afmetingen van hoofd en romp wat meer verhouding krijgen. Desalniettemin blijft ook met de geboorte de verhouding romp/ hoofd wat onrealistisch, maar met de jaren van het kind groeit dit bij.

In de vijfde maand begint de huid zich te bedekken met wolharen. Dit zijn dunne zijdeachtige haartjes die de huid van de baby beschermen. Deze haren laten doorgaans voor de geboorte weer los en lossen op in het vruchtwater. Soms word een baby geboren met deze haartjes, vooral wanneer de geboorte te vroeg plaats vindt.

In de zesde maand ziet de foetus er nog steeds erg mager uit, dit komt omdat er nog geen onderhuids vetweefsel is aangemaakt. Huidsmeer bedekt de huid om deze te beschermen. Na de geboorte is deze huidsmeer te herkennen aan de dikke wasachtige laag die op de baby zit. Aan het einde van deze maand beginnen de oogleden zich te ontwikkelen en de oogwimpers en wenkbrauwen worden gevormd.

Laatste twee maanden: de foetus word nou in zin geheel voltooid en komt alleen nog maar aan in gewicht. Er vormt zich onderhuids vetweefsel en de foetus word gaandeweg molliger. De vingernagels worden ook gevormd en groeien. Wanneer een baby te laat word geboren, kunnen de nagels te ver zijn doorgegroeid en kan de baby krassen op zijn gezicht hebben doordat deze zichzelf heeft bekrast met de nagels. Het haar op het hoofd groeit ook aan. De wollige vacht van de baby verdwijnt en lost op in het vruchtwater. Het huidsmeer laat langzaam los. Te laat geboren baby's hebben soms helemaal geen beschermende huidsmeer meer en kunnen daardoor een uitgedroogde huid hebben.

Zorg voor jezelf

Een zwangerschap vergt wat van het vrouwelijke lichaam. De voeding behoeft toch wat extra aandacht. Het is onzin dat de vrouw voor twee moet eten. De voeding moet rijk aan eiwit zijn, zoals vlees, vis en melkproducten. Verder voldoende groenten en fruit. Teveel vetten en suiker moet vermeden worden. Drank met alcohol erin moet zoveel mogelijk beperkt worden. Vooral in de eerste drie maanden, waarin de hele embryo word aangelegd, is het belangrijk om uit te kijken met giftige stoffen zoals teveel alcohol. Daarna kan het drinken van een glaasje alcohol niet zoveel kwaad, maar beperk dit wel tot het absolute minimum. Sigaretten zijn nadelig voor de ontwikkeling van de baby, vrouwen die gemiddeld tien sigaretten per dag roken, baren vaker baby's met een te laag geboortegewicht. Let op met kleding die om de benen en om de buik heen knelt. Om in een goede conditie te blijven en om lichamelijk en geestelijk voorbereid te zijn op de zwangerschap, kan er een cursus zwangerschapsgymnastiek of zwangerschapsyoga gedaan worden. Dat iedere zwangerschap de vrouw een tand kost, is natuurlijk onzin, maar feit is wel dat het tandvlees makkelijker gaat bloeden door de grotere doorbloeding in het lichaam. Hierdoor ontstaan er makkelijker tandvleesontstekingen. De bacteriën bij deze ontsteking komen via de bloedbaan in het lichaam terecht en ook bij de baby. Verzorg het gebot en met name het tandvlees goed en ga regelmatig op controle bij de tandarts. Let op met het maken van röntgenfoto's en vertel de tandarts dan ook altijd dat er sprake is van een zwangerschap. Alleen in gevallen waarin een röntgenfoto absoluut noodzakelijk is, mag deze met de nodige voorzorgsmaatregelen en veiligheidskleding uitgevoerd worden. In alle andere gevallen moet een röntgenfoto uitgesteld worden tot na de zwangerschap.