Kans op dementie verlagen? Zorg voor voldoende vitamine D!

Wetenschappers wisten al eerder een verband te ontdekken tussen lage waarden van vitamine D en cognitieve achteruitgang. Een studie die in september 2014 in het gerenommeerde tijdschrift Neurology gepubliceerd is liet zien dat het verhaal verder gaat: mensen met een tekort aan vitamine D hebben een grotere kans op dementie.

Dementie

Dementie is een aandoening die gekenmerkt wordt door geheugenstoornissen en ten minste één andere cognitieve stoornis, bijvoorbeeld taalproblemen of een verminderde aandacht en concentratie. Dementie komt behoorlijk vaak voor. Er wordt geschat dat vrouwen een kans van 1 op 3 hebben om op een gegeven moment in het leven dementie te ontwikkelen. Bij mannen is deze kans 1 op 4. Een van de belangrijkste risicofactoren van het ontwikkelen van een dementie is leeftijd. Grof gezegd wordt uiteindelijk iedereen dement, als je maar oud genoeg wordt. Het is echter nog niet duidelijk waarom de ene persoon al op vrij jonge leeftijd gaat dementeren, en de andere persoon pas als hij tegen de 100 loopt. Dankzij de vele onderzoeken die er naar de oorzaken van dementie gedaan worden, wordt de puzzel wel steeds completer.

Vitamine D en de kans op dementie

Vitamine D lijkt één van deze puzzelstukjes te zijn. Gedurende gemiddeld 5.6 jaar werden 1685 ouderen gevolgd tijdens een cohortonderzoek in het kader van cardiovasculaire gezondheid. Van hen bleek circa 10% een dementieel beeld te ontwikkelen. Het grote voordeel van een cohortonderzoek is dat men inzicht kan krijgen in waarom de ene persoon een bepaalde ontwikkeling wél doormaakt en waarom de ander niet. Tijdens het onderzoek werd naar diverse gezondheidsvariabelen gekeken, waaronder vitamine-inname. Er kwam een opmerkelijk verband naar voren tussen vitamine D en de kans op dementie. Mensen die een fors vitamine D tekort hadden bleken namelijk een verhoogde kans op het ontwikkelen van dementie te hebben.

Mensen met een tekort aan vitamine D hadden een 53% grotere kans op het ontwikkelen van dementie. Hoe ernstiger het tekort, des te groter de kans op dementie. Mensen met een ernstig tekort aan vitamine D bleken namelijk zelfs een 125% grotere kans te hebben op het ontwikkelen van dementie.

Hoe kan vitamine D de kans op dementie helpen verlagen?

Vitamine D blijkt in de hersenen betrokken te zijn bij neurotrofines, stofjes in de hersenen welke ervoor zorgen dat de hersencellen goed kunnen blijven functioneren. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat vitamine D cellen stimuleert die beschadigde hersencellen, zoals amyloïde plaques, afbreken en verwijderen. Amyloïde plaques worden sterk geassocieerd met de ziekte van Alzheimer, een specifieke vorm van dementie. Ook lijkt vitamine D de dood van gezonde hersencellen te verminderen. Kortom, vitamine D lijkt een beschermende werking op de hersenen te hebben.

Hoeveel vitamine D is dan genoeg?

Een belangrijke vraag is wanneer er voldoende vitamine D in het lichaam aanwezig is en wanneer er gesproken kan worden van een tekort aan vitamine D. In de studie naar het effect van vitamine D tekort op de kans op het ontwikkelen van dementie werd ≥ 50 nmol/L als normaal beschouwd. Met behulp van een bloedonderzoek kan in kaart gebracht worden hoe het met de waarden van vitamine D gesteld is. Wanneer je een tekort aan vitamine D blijkt te hebben, zijn er twee manieren om het vitaminetekort aan te pakken.

Bronnen van vitamine D

Vitamine D is een vitamine die het lichaam zelf aan kan maken onder invloed van zonlicht. Zorg er daarom voor dat je voldoende buiten komt, zodat je lichaam de kans krijgt om van dit zonlicht te profiteren. Het resterende deel vitamine D haalt je lichaam normaal gesproken uit de voeding. Vitamine D bevindt zich met name in vette vis, zoals haring, zalm en makreel. Ook vlees en eieren bevatten vitamine D.

Vitamine D voedingssupplementen

Soms lukt het niet om voldoende vitamine D uit het zonlicht en de voeding te halen. In dergelijke gevallen kan je overwegen een vitamine D voedingssupplement te nemen om toch voldoende vitamine D binnen te krijgen. Het voedingscentrum raadt mensen van 70 jaar en ouder aan om dagelijks 20 mcg extra vitamine D tot zich te nemen. Vitamine D supplementen zijn te koop in de vorm van capsules, druppels, pillen en als onderdeel van een multivitamine supplement. Vitamine D2 staat ook wel bekend als ergocalciferol, vitamine D3 als cholecalciferol (Calci Chew).

Lees verder

• Frontaalkwab dementie