Ziekte van Coats: Misvormde bloedvaatjes in de retina (oog)

Ziekte van Coats: Misvormde bloedvaatjes in de retina (oog) Een zeldzame, niet erfelijke oogaandoening is de ziekte van Coats. Hierbij bevinden afwijkende, misvormde uitgerekte bloedvaatjes (teleangiëctasieën) zich meestal aan de randen van het netvlies maar soms ook in het centrum waardoor iemand slechtziend of zelfs volledig blind dreigt te worden. Dit gebeurt in >95% aan één oog bij verder gezonde jonge kinderen. De oorzaak van deze retinopathie (netvliesafwijking) is nog onduidelijk. De Brits arts George Coats beschreef in 1908 het eerst deze aandoening.

Oorzaak ziekte van Coats

Uit de misvormde bloedvaatjes in de retina (het netvlies) lekken vocht, vetachtige stoffen en bloed. Het vetachtige vocht, dat goud-gelig-wit van kleur is, stapelt zich langzaam op in en onder het netvlies (= exsudatie). Deze netvliesafwijking veroorzaakt een netvliesloslating wanneer het netvlies loskomt van zijn onderlaag. De patiënt kent eveneens een groot verlies van het gezichtsvermogen wanneer de vochtopstapeling het centrale gedeelte van het netvlies (macula of gele vlek) bereikt.

Prevalentie: Misvormde bloedvaatjes in de retina

De ziekte van Coats is zeer zeldzaam; slechts 1 op 100.000 mensen lijden aan deze oogafwijking. De ziekte presenteert zich vooral bij jongens/mannen. Meestal gebeurt de diagnostisering het vaakst bij kinderen tussen de zes en acht jaar. In de meeste gevallen is de diagnose dan reeds gevallen voor de leeftijd van twintig jaar. Waarschijnlijk zijn de teleangiëctasieën (huidaandoening met verwijde bloedvaten) aangeboren maar de aandoening is niet erfelijk, en is evenmin niet geassocieerd met andere bloedvatafwijkingen.

Symptomen oogaandoening

Hoewel de oogaandoening zich meestal slechts aan één kant presenteert, zijn er op het normale oog toch subtiele afwijkingen te zien in twee derde van de gevallen. Aan de randgebieden van het netvlies is er dan namelijk onvoldoende bloedvoorziening, wat vastgesteld is met een kleuren-fluorescentieangiogram. Het gezonde oog maskeert de verslechtering van het andere oog waardoor de patiënt de aandoening vaak niet direct opmerkt. De oogziekte kent dan ook een zeer langzaam verloop bij kinderen. Meestal ontdekt de schoolarts de ziekte per toeval wanneer hij het andere oog afdekt. De patiënt klaagt in eerste instantie dan van scheelzien of minder goed zien, bijvoorbeeld omdat een deel van het beeld weg is. De pupil is duidelijk wit (leukocorie) wat te zien valt wanneer iemand een gewone foto met een digitaal fototoestel maakt. Voorts draait het oog bij vermoeidheid naar buiten en sporadisch heeft een patiënt erg veel pijn of is hij lichtschuw, voornamelijk veroorzaakt door glaucoom.

Stadia van de ziekte van Coats

De ziekte is ingedeeld in vijf stadia waarbij het eerste stadium staat voor het minst erge namelijk de aanwezigheid van teleangiëctasieën in het netvlies, en stadium vijf houdt dan het eindstadium in van de ziekte van Coats: blindheid aan één oog met een totale netvliesloslating en een gekrompen oog met staar.

Complicaties oogprobleem

Bij de ziekte van Coats komen als complicaties een verhoogde oogdruk (glaucoom) wat de oogarts meet via een tonometrie, netvliesloslating (medische term is "ablatio retinae"), de vorming van nieuwe bloedvaten die slecht van kwaliteit zijn en littekenvorming in de gele vlek voor. Oogpijn is hierbij mogelijk.

Diagnose en onderzoeken

Standaard oogonderzoeken

De diagnostisering gebeurt door de oogarts door middel van een uitgebreid oogonderzoek. Zo onderzoekt hij de gezichtsscherpte op afstand, verricht hij een spleetlamponderzoek en ook gaat hij oogspiegelen. Tijdens het oogfundusonderzoek krijgt de patiënt eerst pupil verwijdende oogdruppels toegediend. Daarna bestudeert de oogarts het netvlies en de grote hoeveelheden vetrijk vocht onder het netvlies alsook de misvormde, uitgezette lekkende bloedvaatjes.

Bijkomende onderzoeken

Sporadisch doet een oogarts nog bijkomend onderzoek om de diagnose te bevestigen of andere diagnoses zoals bijvoorbeeld een retinoblastoom uit te sluiten. Zo geeft een fluorescentieangiografie informatie over de lekkage van de bloedvaatjes. Een oogechografie behoort ook tot de mogelijke onderzoeken. Hierdoor krijgt de arts een beeld van de uitgebreidheid van de afwijkingen of van de netvliesloslating. Jonge kinderen krijgen veelal een lichte narcose voor het onderzoek zodat de arts in staat is het oog grondig te bestuderen.

Behandeling oogafwijking

De behandeling is afhankelijk van de uitgebreidheid van de letsels en is vooral gericht op het stabiliseren van de aandoening, of het voorkomen van het verwijderen van een pijnlijk oog. Soms gebeurt er helemaal niets als de afwijkingen slechts beperkt zijn. Maar in de meeste gevallen verwijdert de arts de lekkende bloedvaatjes door ze weg te branden (lasertherapie) of ze van buitenaf te bevriezen met een koude stift op het netvlies (cryotherapie). Op die manier is lekken niet meer mogelijk. Ook injecties in het oog zijn mogelijk; deze hebben als doel om het vocht en de vetopstapeling te verminderen. Sporadisch gebeurt er in zeer ernstige of gecompliceerde gevallen een vitrectomie waardoor de lekkende bloedvaten van binnenuit een laserbehandeling krijgen of zelfs operatief verwijderd worden.

Prognose oogziekte

De algemene levensverwachting blijft hetzelfde daar de aandoening niet gepaard gaat met andere lichamelijke aandoeningen. Verder is het verloop van de aandoening eerder wisselend. Er zijn "rustige" periodes maar ook periodes met veel lekkages. Soms kent de aandoening een progressief verloop maar sporadisch treedt spontaan herstel op. Het aangetaste gezichtsvermogen herstelt zich slechts zelden.
© 2014 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Diabetisch maculaoedeem: Oogaandoening door diabetesDiabetisch maculaoedeem: Oogaandoening door diabetesEen hoge bloedsuikerspiegel bij diabetes mellitus (suikerziekte) leidt tot tal van aandoeningen, ook oogziekten. De mees…
Fundus albipunctatus: Nachtblindheid en vlekken in netvliesFundus albipunctatus: Nachtblindheid en vlekken in netvliesFundus albipunctatus is een zeldzame erfelijke oogaandoening waarbij het netvlies is aangetast. Nachtblindheid is een ve…
Retinoschisis: Splijting in netvlies (retina) in het oogRetinoschisis: Splijting in netvlies (retina) in het oogRetinoschisis is een aandoening waarbij een gebied van het netvlies gescheiden is in twee lagen. Meestal zijn zowel het…
Retinale occlusie: Verstopping van bloedvaten van netvliesRetinale occlusie: Verstopping van bloedvaten van netvliesDe retina (netvlies) is het lichtgevoelige weefsel aan de achterkant van het oog die bedekt is met kegeltjes en staafjes…

Kans op dementie verlagen? Zorg voor voldoende vitamine D!Kans op dementie verlagen? Zorg voor voldoende vitamine D!Wetenschappers wisten al eerder een verband te ontdekken tussen lage waarden van vitamine D en cognitieve achteruitgang.…
Veelbelovend middel tegen astmaVeelbelovend middel tegen astmaEen veelbelovend middel tegen astma moet ook patiënten met de meest ernstige vorm van astma hulp bieden. Het middel mepo…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Geralt, Pixabay
  • http://plazilla.com/page/4295133886/de-ziekte-van-coats
  • http://www.gezondiza.nl/%7B8cb1a56a-a068-4afb-ab39-6eca3864b6c0%7D
  • http://www.oogartsen.nl/oogartsen/glasvocht_netvlies/retina_afwijkingen_ogen/coats_retinopathie/
  • https://www.gezondvgz.nl/%7Befd1de9e-1f94-4dd7-814d-5f72d8afc447%7D
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 04-12-2019
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 5
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.