Teleangiëctasieën: Huidaandoening met verwijde bloedvaten

Teleangiëctasieën zijn goedaardige huidaandoeningen die gekenmerkt worden door kleine, verwijde bloedvaten die vlak onder de huidoppervlakte, slijmvliezen of het oogwit liggen. Deze aandoening komt vaak voor bij gezonde mensen en wordt meestal veroorzaakt door langdurige blootstelling aan de zon of veroudering. Er zijn echter ook andere risicofactoren die bijdragen aan het ontstaan van teleangiëctasieën. Hoewel teleangiëctasieën meestal onschuldig zijn, kunnen ze soms jeuk veroorzaken en pijnlijk zijn door druk op de bloedvaten. In sommige gevallen kunnen teleangiëctasieën een teken zijn van een ernstiger onderliggende aandoening. Afhankelijk van de locatie en ernst van de symptomen zijn er verschillende behandelingen beschikbaar om de zichtbare tekenen van deze huidafwijking te verminderen.

• Synoniemen van teleangiëctasieën
• Oorzaken: Langdurige blootstelling aan zonlicht en veroudering
• Teleangiëctasieën als symptoom van onderliggende ziekten
• Symptomen aan huid, slijmvliezen en het wit van de ogen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van teleangiëctasieën
• Prognose van de huidaandoening
• Complicaties
• Preventie van teleangiëctasieën

Synoniemen van teleangiëctasieën

Teleangiëctasieën zijn ook bekend onder de volgende synoniemen:

• telangiëctasieën
• vasculaire ectasieën
• vasculaire ectasia

Oorzaken: Langdurige blootstelling aan zonlicht en veroudering

Teleangiëctasieën komen vaak voor bij mensen met een lichte huid, vooral door langdurige blootstelling aan schadelijke UV-stralen van de zon. De exacte oorzaak van teleangiëctasieën is soms onbekend, maar er zijn verschillende risicofactoren die bijdragen aan hun ontwikkeling, naast chronische blootstelling aan de zon. Deze omvatten:

• acne (huidaandoening met ontsteking van de talgklieren)
• Blootstelling aan extreme warmte of koude
• Blootstelling aan wind
• Chirurgische incisies
• Trauma aan de huid
• Zwangerschap: Tijdens de zwangerschap kan de toegenomen druk op de bloedvaten leiden tot teleangiëctasieën.
• Genetica
• Langdurig gebruik van orale of lokale corticosteroïden (ontstekingsremmende medicijnen)
• Medicijnen die de bloedvaten verwijden
• Overmatig alcoholgebruik
• Rosacea
• Spataderen
• Veroudering

Teleangiëctasieën als symptoom van onderliggende ziekten

Teleangiëctasieën kunnen ook een symptoom zijn van diverse aandoeningen, waaronder:

• Ataxia telangiectasia: Een erfelijke kinderziekte die de hersenen en andere lichaamsdelen aantast.
• Bindweefselaandoening dermatomyositis: Vaak aangetast zijn de zonblootgestelde huidgebieden zoals de hals, borst, schouders, armen en bovenrug. Deze aandoening kan ook spierproblemen veroorzaken.
• Bindweefselaandoening lupus: Teleangiëctasieën kunnen optreden in de nagelplooien en op de randen van letsels door discoïde lupus erythematosus (symptomen aan huid, haar en mond).
• Bindweefselaandoening sclerodermie: Vooral de huid van het gezicht, de handen en de voeten zijn aangetast bij beperkte sclerodermie. Bij de diffuse vorm van sclerodermie worden ook inwendige organen aangetast, maar teleangiëctasieën komen vaker voor bij beperkte sclerodermie.
• Cutis marmorata teleangiectatica congenita: Een aangeboren aandoening van de bloedvaten.
• De ziekte van Rendu-Osler-Weber: Ook bekend als het Osler-Weber-Rendu syndroom. Dit leidt tot teleangiëctasieën in vitale organen.
• Leverziekten
• Wijnvlekken: Roze of paarse verkleuring van de huid.
• Het Baller-Gerold syndroom: Kenmerkt zich door afwijkingen aan het hoofd, botten, gezicht en huid.
• Het Bloom-syndroom: Verandert de gestalte, huid en gezichtskenmerken.
• Het Kindler-syndroom: Lichtgevoelige huid met blaarvorming.
• Het Klippel-Trenaunay-Weber-syndroom: Dit syndroom wordt gekenmerkt door wijnvlekken, reuzengroei en spataderen.
• Het Osler-Weber-Rendu syndroom: Bloedvataandoening met bloedingen aan huid, slijmvliezen, hersenen, longen en maagdarmkanaal.
• Het Rothmund-Thomson-syndroom: Huidaandoening met symptomen aan gezicht, groei en ontwikkeling, huid, ogen en skelet.
• Het Sturge-Weber-syndroom: Symptomen kunnen zich voordoen in de hersenen, huid en ogen.
• Rosacea: Een huidaandoening gekenmerkt door roodheid en zwelling in het gezicht.
• Spider naevi: Een huidafwijking bestaande uit een verzameling van kleine bloedvaatjes die uit een centraal punt komen.
• Xeroderma pigmentosum: Een zeldzame aandoening waarbij de huid en ogen extreem gevoelig zijn voor ultraviolet licht, en soms ook de hersenen betrokken zijn.

Symptomen aan huid, slijmvliezen en het wit van de ogen

Teleangiëctasieën kunnen overal op het lichaam verschijnen, maar komen vaak voor op zichtbare plaatsen zoals het gezicht (mond, neus, kin, wangen, ogen). Ze kunnen ook optreden op de borst, rug, armen en benen. Als de benen zijn aangetast, spreekt men vaak van "spataderen". De zichtbare tekenen van teleangiëctasieën ontwikkelen zich geleidelijk en kunnen verergeren door huidirritatie door gebruik van schoonheidsproducten, zoals schurende zepen en sponzen.

Teleangiëctasieën verschijnen doorgaans als fijne draadvormige roze of rode lijnen (patronen) die witter worden bij druk. Deze lijnen variëren in kleur van rood tot blauw en paars en zijn meestal tussen één en drie millimeter breed. Bij de meeste mensen veroorzaken teleangiëctasieën geen pijn, hoewel pijn en jeuk soms voorkomen. Wanneer teleangiëctasieën zich in de hersenen bevinden, wat zelden voorkomt, kunnen ze bloedingen en ernstige neurologische schade veroorzaken.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De diagnose van teleangiëctasieën wordt meestal gesteld door een grondig klinisch onderzoek. De arts inspecteert de bloedvaten en vraagt naar de medische geschiedenis van de patiënt, inclusief eerdere bloedingen en andere symptomen.

Diagnostisch onderzoek

Om andere aandoeningen uit te sluiten, kan de arts aanvullend bloedonderzoek en leverfunctieonderzoeken uitvoeren. Beeldvormende onderzoeken zoals CT-scans, MRI-scans, en röntgenfoto's kunnen ook worden ingezet.

Behandeling van teleangiëctasieën

Veel patiënten kiezen voor behandeling van teleangiëctasieën vanwege esthetische redenen. De behandeling varieert afhankelijk van de locatie en ernst van de teleangiëctasieën. Mogelijke behandelingen zijn:

• Voor teleangiëctasieën op de benen wordt vaak sclerotherapie toegepast. Hierbij wordt een zoutoplossing of een ander chemisch middel rechtstreeks in de spataderen geïnjecteerd.
• Voor teleangiëctasieën op het gezicht wordt vaak een laserbehandeling gebruikt. Deze techniek is effectief, veroorzaakt weinig pijn en heeft een korte hersteltijd.
• Chirurgie kan ook een optie zijn, hoewel deze behandelmethode een langere herstelperiode met zich meebrengt.
• Bij patiënten met acne of rosacea kunnen orale antibiotica worden voorgeschreven.

Prognose van de huidaandoening

Bij patiënten met teleangiëctasieën als gevolg van een onderliggende aandoening kunnen er vaak nieuwe bloedvaten ontstaan. Sommige oorzaken van teleangiëctasieën zijn moeilijk te corrigeren, waardoor regelmatige behandelingen nodig kunnen zijn om nieuwe teleangiëctasieën te voorkomen. Na behandeling kunnen patiënten meestal hun normale activiteiten hervatten. Het is echter belangrijk om de behandelde gebieden te beschermen tegen zonlicht totdat de huidskleur volledig hersteld is. Het is ook verstandig om deze gebieden voorzichtig te reinigen en indien nodig antibiotische zalf toe te passen bij blaarvorming of korstvorming.

Complicaties

Hoewel teleangiëctasieën meestal onschadelijk zijn, kunnen er enkele complicaties optreden:

• Pijn en jeuk: Bij sommige patiënten kunnen teleangiëctasieën pijn en jeuk veroorzaken, vooral als ze worden blootgesteld aan irritaties of als ze druk ondervinden.
• Huidirritatie: Het gebruik van agressieve huidproducten of schurende materialen kan de symptomen verergeren en leiden tot verdere irritatie van de huid.
• Neurologische symptomen: In zeldzame gevallen kunnen teleangiëctasieën in de hersenen bloedingen en ernstige neurologische schade veroorzaken, wat leidt tot symptomen zoals hoofdpijn, epileptische aanvallen of neurologische disfuncties.
• Psychosociale impact: Voor sommige mensen kunnen de zichtbare aard van teleangiëctasieën en hun esthetische impact leiden tot psychologisch ongemak, zoals verminderd zelfvertrouwen of sociale angst.

Preventie van teleangiëctasieën

Hoewel het niet altijd mogelijk is om teleangiëctasieën volledig te voorkomen, kunnen de volgende maatregelen helpen om het risico te verminderen:

• Zonbescherming: Vermijd langdurige blootstelling aan de zon en gebruik zonnebrandcrème met een hoge SPF om de huid te beschermen tegen schadelijke UV-stralen.
• Gezonde huidverzorging: Gebruik milde huidverzorgingsproducten en vermijd schurende of irriterende middelen die de huid kunnen beschadigen.
• Gezond leven: Een gezonde levensstijl, waaronder een evenwichtig voedingspatroon en voldoende hydratatie, kan bijdragen aan de algehele gezondheid van de huid en het voorkomen van huidproblemen.
• Beheer van risicofactoren: Beperk blootstelling aan extreme temperaturen, vermijd overmatig alcoholgebruik, en gebruik corticosteroïden volgens medisch advies om het risico op teleangiëctasieën te verminderen.
• Regelmatige controle: Onderga regelmatig dermatologisch onderzoek om vroegtijdige tekenen van teleangiëctasieën op te sporen en te behandelen, vooral als je een verhoogd risico hebt door genetica of onderliggende aandoeningen.

Lees verder

• Spider naevi (spinnenkopjes): Verwijde rode vaatjes op huid