Wijnvlekken: Roze of paarse verkleuring van huid op gezicht

Een wijnvlek (nevus flammeus) is een aangeboren verkleuring van de huid. De vlekken lijken op gemorste wijn, vandaar de naam ‘wijnvlekken’. De roze, donkerrode of paarse vlekken zijn vooral aanwezig op het gezicht en de nek, maar ook andere lichaamsdelen zijn mogelijk getroffen. Pijn, jeuk en andere symptomen komen door de wijnvlek normaalgesproken niet tot uiting, maar wanneer de vlekken zich rond het oog of op het ooglid bevinden, kampen patiënten onbehandeld wel sneller met de oogaandoening glaucoom. Wijnvlekken verdwijnen niet vanzelf. Het is echter wel mogelijk om het uiterlijk te verbeteren met lasertherapie of andere behandelingen. De wijnvlekken zijn vaak spontaan aanwezig bij de geboorte, maar ze komen ook vaker tot stand bij een aantal syndromen.

• Epidemiologie van wijnvlek op huid
• Oorzaken van soort aangeboren moedervlek
• Geassocieerde aandoeningen
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van roze, rode of paarse verkleuring van huid
• Lasertherapie
• Andere therapieën
• Prognose van wijnvlekken
• Complicaties van huidverkleuring op gezicht
• Preventie van roze, rode of paarse verkleuring van huid

Epidemiologie van wijnvlek op huid

De incidentie van patiënten met wijnvlekken bedraagt ongeveer 3-5 per 1.000 pasgeboren baby's.

Oorzaken van soort aangeboren moedervlek

Wijnvlekken beginnen met een mutatie (wijziging) van één specifiek gen. Wat de oorzaak is van deze verandering in het DNA is anno oktober 2020 nog steeds niet duidelijk. Door de genetische mutatie kunnen chemische signalen in kleine bloedvaten niet uitgeschakeld worden waardoor de bloedvaten uiteindelijk vergroten. Het extra bloed maakt de huid rood.

Geassocieerde aandoeningen

In de meeste gevallen ontstaan wijnvlekken geïsoleerd, maar soms maken ze deel uit van een syndroom zoals bijvoorbeeld:

• het Beckwith-Weidemann-syndroom (aandoening met abnormale groei)
• het Cobb-syndroom
• het Proteus-syndroom (ziekte met overgroei van organen en weefsels)
• het syndroom van Klippel-Trénaunay-Weber.
• het syndroom van Sturge-Weber (neurologische aandoening met epileptische aanvallen, oogproblemen, spierzwakte, migraine en leerstoornissen)

Symptomen

De soort moedervlek is reeds bij de geboorte aanwezig. Wijnvlekken komen het vaakst voor op het gezicht maar zijn overal op het lichaam mogelijk, met name op het hoofd, de nek, het bovenste gedeelte van de romp, de armen en de benen. Vroege vlekken zijn meestal vlak en roze van uiterlijk. Naarmate een kind veroudert, wordt de kleur van de vlek dieper, met name donkerrood of paars. Op volwassen leeftijd treedt mogelijk een verdikking van het letsel op, of ontwikkelen zich kleine knobbeltjes of bultjes op de huid. Jeuk, pijn, een brandend gevoel of bloedingen komen tot slot niet tot uiting. Soms is het aangetaste gebied wel droog (droge huid).

Diagnose en onderzoeken

Een arts diagnosticeert een wijnvlek meestal reeds op basis van de geschiedenis en het uiterlijk van het huidletsel. Bij twijfel voert de arts een huidbiopsie uit wat dan de diagnose kan bevestigen. Afhankelijk van de locatie van de moedervlek en andere bijbehorende symptomen, bestelt de arts nog verdere onderzoeken en/of verwijst hij de patiënt door naar een andere specialist. Wanneer de wijnvlek zich namelijk rond het oog of op het ooglid bevindt, is een oogonderzoek en een oogdrukmeting (tonometrie) aangewezen. Bij baby’s met een wijnvlek in het hoofdgebied voert de arts mogelijk röntgenfoto van de schedel; een CT-scan en een MRI-scan van de hersenen. Deze beeldvormende onderzoeken onthullen namelijk mogelijk tekenen van het Sturge-Weber-syndroom. Als de wijnvlek zich in de mond bevindt, controleert de arts de binnenkant van de keel van een pasgeboren baby om te zien of er andere veranderingen (gezwellen) zijn dan alleen een kleurwijziging.

Behandeling van roze, rode of paarse verkleuring van huid

Lasertherapie

Lasers met gepulseerde kleurstof verminderen de roodheid van de vlekken. Tot maximaal tien laserbehandelingen zijn mogelijk nodig voor de verbetering van het uiterlijk, maar vaak is het niet mogelijk om de vlek volledig te verwijderen. Het gebruik van plaatselijke rapamycine als aanvulling op gepulseerde kleurstoflasers verbetert de resultaten bij een aantal patiënten. De behandeling gebeurt meestal voordat de patiënt één jaar oud is omdat de bloedvaten dan kleiner zijn en de soort moedervlek dan gemakkelijker te behandelen is. Aangezien het aanbevolen is om lasertherapie onder narcose (15 minuten) uit te voeren bij kleine kinderen, is het niet altijd mogelijk om frequente behandelingen te krijgen. Na de laserbehandeling is de huid gevuld met zwarte vlekken die binnen één à drie weken verdwijnen. Pijn, zwelling, korstvorming en blaarvorming zijn mogelijke bijwerkingen van lasertherapie.

Andere therapieën

Er zijn veel andere behandelingen voor het verwijderen van wijnvlekken zoals bevriezing, chirurgie, bestraling en tatoeage. Sommige patiënten bedekken wijnvlekken ook met cosmetische producten. Wanneer het getroffen gebied droog aanvoelt, mag de patiënt een vochtinbrengend middel aanbrengen.

Prognose van wijnvlekken

Wijnvlekken zijn goedaardig maar ze blijven wel gedurende het hele leven op de huid aanwezig. Het gebied van de getroffen huid groeit evenredig met de algemene groei. De kleur wordt meestal donkerder en wordt paars of dieprood. De huid van een wijnvlek wordt vaak dikker. Daarnaast voelt het aangetaste gebied dan niet meer zacht maar eerder kiezelachtig aan.

Complicaties van huidverkleuring op gezicht

Wanneer een patiënt geen succesvolle behandeling ondergaat, leidt dit later tot hypertrofie (verhoogde weefselmassa) van de vlekken. Als er vervolgens een zwelling optreedt in een wijnvlek die zich rond het oog of op het ooglid bevindt, leidt dit tot problemen met het zicht, glaucoom (oogaandoening met verhoogde oogdruk waardoor mogelijk schade ontstaat aan de oogzenuw) of blindheid. Als de wijnvlek op het gezicht of een ander zichtbaar deel van het lichaam ligt, kampt de patiënt sneller met emotionele en sociale problemen en een verlaagd zelfbeeld.

Preventie van roze, rode of paarse verkleuring van huid

De moedervlekken zijn niet het gevolg van iets wat de moeder doet of niet doet voor of tijdens de zwangerschap. Ze zijn niet te voorkomen.

Lees verder

• Beckwith-Wiedemann-syndroom: Abnormale groei
• Proteïnurie: Verlies van eiwit in urine door nierschade
• Klippel-Trénaunay syndroom: Aandoening met wijnvlek
• Sturge-Weber-syndroom: Symptomen aan hersenen, huid en ogen
• Huiduitslag en huidafwijkingen bij baby's (pasgeborenen)