Hoe gezond is een appel?

De appel is misschien wel het meest bekende stukje fruit in Nederland. En dat is al lange tijd zo. Zo zijn er al allerlei verschillende appelsoorten gekweekt. De populariteit van de appel is ook niet zo moeilijk uit te leggen. Het is een veelzijdig, gezond en gemakkelijk stuk fruit. Bijna iedereen lust wel een appel en bovendien wordt deze vaak als ingrediënt gebruikt.

De appel is een begrip

Een bewijs dat de appel al lang een begrip is, zien we in het tal van spreekwoorden waarin appels voorkomen. 'Voor een appel en een ei', 'De appel valt niet ver van de boom' en 'Appels met peren vergelijken' zijn maar een paar voorbeelden. Ook in sprookjes en verhalen speelt de appel een rol. En dat is niet voor niets. Een appel is gemakkelijk, relatief goedkoop en gezond. En appels zijn gewoon lekker. Daarbij zijn er heel wat soorten die allemaal net even anders smaken.

Hoe gezond is een appel

Een appel bevat veel gezonde stoffen. In de eerste plaats natuurlijk vitamine C. Daarnaast bevatten appels veel vezels. En verder vind je enzymen, kalk, mineralen, ijzer en antioxidanten in appels. Ook vind je veel vocht in een appel, wat voor een mens ook altijd goed is. De meeste mensen, en ook kinderen, vinden een appel gewoon lekker. Dat helpt natuurlijk enorm om de vrucht populair te maken. En er zijn vele verschillende appelrassen, zodat je ook nog heel wat kunnen variëren.

En hoe zit het met de koolhydraten?

Een appel bevat de nodige koolhydraten. Maar niet zoveel calorieën. Daarbij bestaan de suikers in appels voor het overgrote deel uit fructose en niet uit sacharose en glucose zoals bij veel andere producten. Een belangrijk verschil daarin is dat fructose langzaam in het bloed wordt opgenomen. De bloedsuikerspiegel stijgt (en daalt) door de fructose langzaam en wordt niet al te hoog. Bij glucose en sacharose stijgt de bloedsuikerspiegel veel sneller en abrupter. Het lichaam reageert met het aanmaken van insuline om de bloedsuikerspiegel weer te stabiliseren. Daardoor ga je weer sneller iets eten, om je bloedsuikerspiegel weer toe te doen nemen.

Regelmatig een appel verlaagt de kans op gezondheidsproblemen

Er zitten dus voldoende stoffen in een appel die aangetoond gezond zijn. Maar los daarvan zijn er de nodige onderzoeken uitgevoerd rondom de gezondheidseffecten van appels op mensen. Veel van dit soort onderzoeken leveren geen waterdicht wetenschappelijke conclusies op, maar je ziet wel bepaalde trends. Vooral wanneer de periode en groep testpersonen groot genoeg is. Zo blijkt uit veel van deze onderzoeken dat regelmatig een appel eten de kans op allerlei vervelende aandoeningen substantieel verlaagt.

Hartkwalen

Zo is er onderzoek uitgevoerd waarbij mensen die vaak appels eten een 40% kleinere kans op een hartaanval hadden. Dit was een onderzoek onder meer dan negenduizend mannen gedurende 28 jaar. Bij een andere studie was het sterftecijfer onder de deelnemers significant lager bij regelmatig appelconsumptie (mannen 24% en vrouwen 31%). Dit komt waarschijnlijk onder meer door de krachtige antioxidanten flavonoïden. Deze zijn belangrijk voor de menselijke stofwisseling van vitamine C. Dankzij deze flavonoïden neemt de kans op een hartinfarct met dodelijke afloop af.

Cholesterol verlagend

Een voedingsstof die veel in appels voorkomt is pectine. Er is laboratoriumonderzoek uitgevoerd met deze stof. Men heeft ontdekt dat pectine het cholesterolgehalte tot 20% verlaagd. Gezien de vermoedens rondom de beschermende eigenschappen van een appel voor hartinfarcten, is een positieve invloed van appels op de cholesterol niet zo verwonderlijk.

Longcapaciteit en longkanker

Tot slot zijn er nog de nodige onderzoeken uitgevoerd om het verband tussen appels en de longen te bepalen. Keer op keer lijkt dat verband te bestaan. Het lijkt erop dat de longcapaciteit gemiddeld groter is bij mensen die veel appels eten en dat de kans op astma kleiner is. En nog belangrijker: de kans op longkanker is gemiddeld kleiner bij mensen die regelmatig een appeltje nuttigen.

Zijn appelpitten giftig?

Appelpitten zijn inderdaad giftig. Dit komt doordat ze amygdaline bevatten. Deze stof is een glycoside waar onder andere cyanide (of blauwzuur) in zit. De cyanide komt pas na enkele uren vrij, wanneer je een appelpit hebt opgegeten. De hoeveelheid cyanide is echter erg klein en daardoor zal je niet ziek worden van een paar appelpitten. Je moet al bewust veel appelpitten gaan opeten, voordat je er ziek van zal worden. Er is één geval bekend van appelpit-consumptie met fatale afloop.

Het slachtoffer had maar liefst 250 gram appelpitten opgegeten. In een normale appel zitten maximaal 20 pitten, maar meestal veel minder. Gemiddeld bevat een appel ongeveer 10 pitten. Een pitje weegt nog geen gram. De persoon in kwestie had dus minstens 250 pitten opgegeten. En daarvoor waren er 25 appels nodig. Je ziet dus dat wanneer je de pitjes van één of twee appels opeet, er geen risico is.

Er zijn veel verschillende soorten appels. De meeste mensen kennen de bekendste soorten in Nederland wel, zoals Elstar, Pink Lady, Golden Delicious en Granny Smith. Er zijn er echter nog veel meer. Zo zijn er duizenden verschillende appelrassen. En er komen er ook nog steeds meer bij. Er wordt volop geëxperimenteerd met verschillende soorten, om zodoende weer nieuwe interessante appelrassen te creëren.

Zijn alle appelrassen even gezond?

De ene appel is de andere niet. De smaak, en uiterlijk lopen soms sterk uiteen. Maar wat betekent dat voor de positieve effecten op de gezondheid? Is het ene appelras net zo gezond als het andere? De smaak, dichtheid, sappigheid en uiterlijk van verschillende appelrassen verschillen soms behoorlijk tussen de verschillende appelrassen, maar qua voedingswaarde zijn de verschillen niet groot. Een klein verschil is dat de stof anthocyaan alleen in appelrassen met een rode kleur voorkomt. Deze stof behoort tot de flavonoïden. De onderzoeken die bestaan rondom deze stof lijken aan te tonen dat de stof gezond is voor de mens. Daarom lijken de roodgekleurde appelrassen een klein beetje gezonder te zijn dan de overige.

Voor de variatie kan het wel handig zijn om eens een andere appelsoort te proberen. Het Engelse spreekwoord 'An apple a day keeps the doctor away' kan voor veel mensen een stuk gemakkelijker te realiseren zijn, wanneer ze niet iedere dag dezelfde soort appel eten.

Lees verder

• Aardappel schillen of juist niet: wat is gezonder?
• Hoe gezond is fruit: Over vitamines, calorieën en vezels
• Hoeveel eieren eten is goed: over cholesterol en voeding
• Cafeïne: gezond en nuttig of beter vermijden?
• Je bent wat je eet!