Kurkuma (Curcuma longa)

Kurkuma (Curcuma longa) met als effectief bestanddeel curcumine is een van de belangrijkste geneeskrachtige planten. Kurkuma wordt met succes toegepast bij een grote verscheidenheid aan ziekten, zoals ziekte van Alzheimer en zelfs kanker. Onderzoeksresultaten wijzen op de voordelen van kurkuma voor de preventieve behandeling van longziekten, darmziekten en leverziekten.

Wat is kurkuma

Kurkuma is een helder geel specerij dat curry zijn karakteristieke kleur geeft. Traditioneel is het ook bekend als Indiase saffraan of koenjit. Kurkuma wordt beschouwd als een belangrijk medicijn in de Chinese en Indiase geneeskunde. Kurkuma-olie heeft veel anti-inflammatoire effecten.

Curcumine is echter nog effectiever dan de olie en wordt gebruikt als de primaire farmacologische werkzame stof.
Talrijke studies hebben aangetoond dat curcumine net zo werkzaam is tegen ontstekingen in het lichaam als veel farmaceutische geneesmiddelen - zoals Hydrocortison, fenylbutazon (bepaalde geneesmiddelen voor reumatische pijn, die echter zo'n ernstige bijwerkingen hebben dat ze zelden worden voorgeschreven), aspirine en ibuprofen - maar zonder de schadelijke bijwerkingen.
Curcumine werkt op soortgelijke wijze als deze geneesmiddelen, omdat het onder andere krachtige anti-inflammatoire eigenschappen heeft.

Ontstekingen

Vrije radicalen kunnen leiden tot artritis. Aangezien kurkuma een sterke antioxiderende werking heeft, kan het succesvol worden ingezet bij ontstekingsziekten zoals artritis.

Beroerte en hartaanval

Kurkuma verhindert ook de oxidatie van cholesterol. Cholesterol is pas echt gevaarlijk wanneer het wordt geoxideerd, aangezien het dan schade aan de bloedvaten veroorzaakt en de ontwikkeling van arteriosclerose bevordert. Hiermee ontstaat een verhoogd risico op een hartaanval of beroerte.

Kurkuma bevat ook vitamine B6. Deze vitamine zorgt in combinatie met vitamine B12 en foliumzuur dat de homocysteïnespiegel niet te hoog oploopt. Een hoog homocysteïne niveau kan schade aan de vaatwanden veroorzaken en wordt beschouwd als een van de belangrijkste risicofactoren voor atherosclerotische plaques en hartziekten.

Alzheimer

Curcumine is in staat om de bloed-hersenbarrière te doordringend. Er is steeds meer bewijs dat curcumine daarom mogelijk kan beschermen tegen neurodegeneratieve ziekten. Alzheimer bijvoorbeeld wordt veroorzaakt doordat een gefragmenteerd eiwit accumuleert in de hersencellen en daardoor oxidatieve stress en ontstekingen veroorzaakt. Daarbij vormen zich ophopingen (plaques) tussen de zenuwcellen in de hersenen. Dit beïnvloedt de hersenfuncties. Curcumine kan ook hier de oxidatie en ontsteking voorkomen, of ten minste vertragen.

Kanker

Een antioxiderende en anti-inflammatoire werking is niet alleen nuttig in de preventie van Alzheimer, gewrichtsproblemen, ontstekingen en cardiovasculaire problemen. Uit epidemiologische studies blijkt dat deze eigenschap kan ook het risico op kanker aanmerkelijk kan doen afnemen..

Kurkuma kan enerzijds tumorvorming tegen gaan en daarmee dus kanker voorkomen. Anderzijds, toont een studie uit 2008 aan dat het gebruik van kurkuma, wanneer je al borstkanker hebt, de metastasevorming kan voorkomen. Dit zorgt ervoor dat de kanker zich niet verder verspreidt naar de longen. Kurkuma fungeert daarbij als een soort schakelaar voor speciale transcriptiefactoren. Deze factoren regelen alle genen die noodzakelijk zijn voor tumorvorming. Kurkuma schakelt de betreffende transcriptiefactoren gewoon uit en de groei en verspreiding van kankercellen wordt daarmee gestopt.

Curcumine fungeert nog via een ander mechanisme kankerbestrijdend of zelfs cytoprotectief. Het versterkt namelijk, volgens Amerikaanse wetenschappers, de membranen van de cellen van het lichaam en verhoogt daarmee hun weerstand tegen pathogenen. De curcumine-moleculen worden daarbij opgenomen in de dubbele lipide laag van de celmembranen en stabiliseren daarmee deze membranen. Belangrijk is dat alleen de gezonde cellen worden versterkt en gestabiliseerd.
Het membraan van kankercellen wordt, door de opname van curcumine, nu net meer doorlatend en verliest daarmee aan stabiliteit.

Longfibrose

Een andere levensbedreigende ziekte die positief kan worden beïnvloed door kurkuma, is longfibrose. Onderzoekers rapporteren in 2007 in de “Journal of Experimental Medicine and Biology” dat de bestaande geneesmiddelen bij de behandeling van acute en chronische longziekte niet effectief zijn. Deze ziekten worden veroorzaakt door beroepsmatige- en milieufactoren, zoals fijnstof, luchtvervuiling, sigarettenrook, chemotherapie of radiotherapie.
In verschillende studies is curcumine getest bij behandeling van longfibrose. Vastgesteld werd dat longbeschadigingen en longfibrose, die door bestraling, chemotherapie en toxinen zijn veroorzaakt, door curcumine worden verzacht.

Aandoeningen van de luchtwegen

Verschillende studies wijzen erop dat curcumine in het algemeen een beschermende functie heeft bijveel andere respiratoire aandoeningen, zoals chronische obstructieve longziekte (COPD) bij acute respiratory distress syndrome (ARDS), acute inflammatoire longbeschadigingen (ALI) en allergische astma. Ook dit effect is te verklaren door de sterke anti-inflammatoire en antioxiderende werking van curcumine.

In het algemeen worden corticosteroïden gebruikt voor de behandeling van de bovengenoemde chronische ademhalingsziekten zoals astma en COPD. Begin 2008 is in Molecular Nutritional and Food Research gepubliceerd, dat van deze corticosteroïden is aangetoond dat ze niet effectief zijn, aangezien ze niet de oxidatieve effecten van deze ziekten verminderen.
In curcumine komen echter, van nature, polyfenolen voor die vrije radicalen onderscheppen en belangrijke inflammatoire signaalstoffen veranderen zodat omvangrijke ontstekingen in de luchtwegen worden afgezwakt.

Darmstoornissen

Antioxidanten - en dus ook de curcumine – werken natuurlijk niet alleen in de luchtwegen, maar ook in de darm en kunnen daarmee darmontstekingen verlichten.

In 2008 werd een onderzoek gepubliceerd waaruit blijkt dat darmontsteking volledig zou kunnen worden voorkomen wanneer de proefpersonen (muizen) vijf dagen voor de opkomst van de schadelijke intestinale factor, curcumine toegediend kregen. De betrokken onderzoekers bevestigen dat curcumine dit beschermend effect heeft vanwege de antioxiderende werking. Bovendien is curcumine in staat activering van NF-kappaB - een cellulair regulerend molecuul - te onderdrukken. Actieve NFkappaB wordt als kritische factor beschouwd voor het ontwikkelen van ontstekingen.

Leverziekten

Kurkuma is ook medicinale plant die een bijzonder gunstig effect heeft op de gezondheid van de lever. Het beschermt de lever, bevordert de regeneratie en ondersteunt het genezingsproces bij ziekten.

In één experiment werd bij ratten 70% van de lever verwijderd. Vierentwintig uur na de operatie, werden bloed- en weefselmonsters genomen om de leverregeneratie-markers, leverfunctie en de schade aan de levercellen te bepalen. De ratten werden vervolgens of met erytropoëtine (een hormoon dat de productie van rode bloedcellen stimuleert) behandeld, of met een combinatie van erytropoëtine en curcumine. Erytropoëtine alleen bevordert de leverregeneratie niet. Maar een combinatie van beiden resulteert in een significante toename van leverregeneratie, vergezeld van een verminderde oxidatieve stress.

Ontgiften kwik

Kurkuma bevordert de gezondheid van de lever ook nog op andere wijze. Het helpt namelijk bij het afstoten van kwik uit het lichaam. Dit gif belast niet alleen de lever ernstig kan het gehele organisme belasten en verstoren.
Een studie in 2010 toonde aan dat kurkuma bij de uitscheiding van kwik ingenomen kan worden om de ontgifting te ondersteunen. Natuurlijk curcumine vermindert de oxidatieve stress die het kwik in het lichaam kan veroorzaken. Aan de andere kant leidt de toediening van curcumine tot een verminderde concentratie kwik in het weefsel met als gevolg verbetering van waarden van lever en nieren.

Het gebruik van kurkuma

Kurkuma is bijna overal verkrijgbaar als een gemalen specerij. Om er zeker van te zijn dat de kurkuma niet werd bestraald, gebruikt u uitsluitend kurkuma van biologische kwaliteit. Hoewel Curry ook een deel kurkuma bevat, zit in pure kurkuma natuurlijk meer curcumine. Gebruik daarom bij voorkeur zuivere kurkuma. Of, voeg aan met curry gekruide gerechten nog wat pure kurkuma toe.
Kurkuma kan goed worden toegevoegd aan rijst, aardappelen en groente gerechten. Kurkuma kan in heet water als kurkumathee worden gedronken, of door wat quark worden geroerd (1 theelepel).

Curcumine is zelfs effectief in lage doseringen, die men gewoonlijk aan maaltijden toevoegt. Maar zelfs bij zeer hoge doseringen is aangetoond dat kurkuma geen bijwerkingen heeft. De opname door het lichaam en daarmee het effect van curcumine kan vele malen worden versterkt, wanneer het samen met piperine, een werkzame stof uit zwarte peper, wordt ingenomen.

Curcumine - in combinatie met piperine – bestaat ook in capsulevorm. Dit maakt het eenvoudiger dagelijks voldoende curcumine in te nemen.