Shisha pen en e-sigaret: wat zijn de verschillen?

De shisha pen is een elektronische pen die je rookt zoals een sigaret, echter zonder nicotine en teer. Vooral door een toegevoegd smaakje populair onder jongeren en kinderen. De e-sigaret ofwel elektronische sigaret is al jaren een middel waarmee rokers proberen het roken af te bouwen en te stoppen. Beide producten lijken veel op elkaar, maar wat zijn eigenlijk de verschillen?
De verschillen tussen de shisha pen en de elektronische sigaret of e-sigaret zijn talrijk. Toch worden de namen veel door elkaar gebruikt, en zijn er ook e-sigaretten die kenmerken hebben van de shisha pen. Een soort mengvorm dus. In dit artikel noemen we verschillen die in principe, maar dus niet altijd, van toepassing zijn. Indien je overweegt om een van beide soorten te gaan roken, dan kun je hiermee wel een bewuste keuze maken. Beter nog voor je gezondheid is het natuurlijk om niet te roken of te stoppen met roken!

Inhoud:

• Zoete smaak, chemische stoffen, tabak en nicotine
• Uiterlijk: felgekleurd of lijkend op een echte sigaret
• Herkomst: elektronische hookah of Chinese uitvinding
• Gezellig shisha pen gebruik of e-sigaret als continu middel om te stoppen
• Navulbaar, oplaadbaar of weggooien
• Hoe rook je? Knopje of zuigen
• Is roken van shisha pen en e-sigaret ongezond?

Zoete smaak, chemische stoffen, tabak en nicotine

De shisha pen kenmerkt zich door een zoete smaak, die je inhaleert en daardoor proeft en ruikt tijdens het roken. Deze pen bevat echter geen teer, nicotine of tabak en lijkt daarmee het minst op een gewone sigaret. Denk nu niet dat hij daarmee ook het veiligste is qua stoffen, want de shisha pen bevat wel een groot aantal chemische stoffen die mogelijk schadelijk zijn. Onderzoeken naar gevolgen op lange termijn zijn nog gaande, de gezondheidsrisico's van de shisha pen zijn daarmee nog niet bekend.

De elektronische sigaret of e-sigaret kenmerkt zich door de nicotine die hij bevat. Daarmee is het een populaire vervanger voor het roken van echte sigaretten want daar lijkt hij het meeste op. Hij is ook verkrijgbaar met smaakjes, maar die zijn minder populair. Daarnaast bevat deze sigaret ook diverse chemische stoffen, die je ook binnenkrijgt als je hem rookt.

Uiterlijk: felgekleurd of lijkend op een echte sigaret

De e-sigaret lijkt veel meer op een echte sigaret dan de shisha pen. Met de kleuren bruin en wit is van afstand vaak niet eens te zien dat het om een elektronische versie gaat. De shisha pen lijkt juist niet op een gewone sigaret. De pen is meestal zwart, gemengd met een felle kleur zoals groen, blauw, roze of rood. Daarmee valt het roken van een shisha pen veel meer op.

Herkomst: elektronische hookah of Chinese uitvinding

De shisha pen is de moderne variant van een eeuwenoude traditie. In de dertiende eeuw werd in India de eerste waterpijp gemaakt: een apparaat waarbij men verwarmde lucht aanzuigt die via een compartiment met water omgezet wordt in damp. Kenmerkend van waterpijpen is het verdampen van een zoete stof of een kruidenmengsel. De waterpijp, ook wel hookah, nargileh (narghile), shisha of ghaliya genoemd, wordt nog altijd veel gerookt in shishalounges. De shisha pen is een afgeleide van deze aloude waterpijp. De waterpijp die in de hippietijd in de jaren zeventig gebruikt werd om marihuana of hasj te roken was een speciaal soort waterpijp: de bong. De bong heeft een klapgat waaronder de damp eerst in het apparaat verzameld wordt en vervolgens in een keer geïnhaleerd wordt en daardoor een heel sterk effect heeft. De inmiddels bekende shisha pen lijkt qua werking en zoete smaken op de waterpijp en is daarom in Arabische/Islamistische en Marokkaans/Turkse kringen populair. Toch worden de meeste shisha pennen vanuit China geëxporteerd naar vooral de Westerse wereld.

De elektronische sigaret heeft een minder lang verleden. De uitvinding van de elektronische sigaret wordt toegeschreven aan de Chinees Hon Lik, die werd geïnspireerd door zijn eigen slechte rookgewoonten en gezondheidsklachten. Hij bedacht een elektronisch systeem dat nicotinehoudende stof kon verdampen, echter zonder teer, koolmonoxide en andere kankerverwekkende stoffen. Ondanks dat zijn vader, ook een zware roker, rond die tijd stierf aan longkanker, zette hij de ontwikkeling van zijn e-sigaret door en bracht het product succesvol op de markt. Blijkbaar was deze markt er toen klaar voor. Lang voor hem, in 1963, ontwikkelde de Amerikaan Herbert A. Gilbert een soortgelijke elektronische sigaret. Deze produceerde echter veel minder damp en werd daardoor geen succes. Hon Lik is er, zo word gezegd, niet rijk van geworden. Werd hij in 2010 nog genomineerd als Cancer Hero, even later werd hij ervan beschuldigd dat zijn uitvinding hartaanvallen veroorzaakte, hetgeen resulteerde in een dalende omzet. Ook de vele namaakversies van zijn e-sigaret met minimale modificaties deden de omzet geen goed. Daarnaast is er kans dat regeringen de elektronische sigaret gaan classificeren als medicijn. Toch verwacht Hon Lik dat zijn uitvinding meer tijd nodig heeft en over 20 tot 30 jaar wel populair zal zijn.

Gezellig shisha pen gebruik of e-sigaret als continu middel om te stoppen

Doordat de elektronische sigaret oorspronkelijk ontwikkeld is als gezonder alternatief voor rokers en op die manier ook op de markt gezet is, heeft deze een heel ander publiek dan de shisha pen. De elektronische sigaret, die doorgaans nicotine bevat, wordt vooral gerookt door:

• rokers die geleidelijk aan met roken willen stoppen
• rokers die willen blijven roken, maar dan op een (wat) gezondere manier

De e-sigaret wordt in feite door iedereen gerookt die daar het geld voor heeft, al langer rookt en zich zorgen maakt om zijn gezondheid.

De shisha pen heeft als opvolger van de waterpijp een heel andere markt: de jongeren en zelfs kinderen. Hun voornaamste beweegredenen om de shisha pen te roken zijn:

• zoete smaken
• mooi felgekleurd opvallend uiterlijk
• in veel kringen is roken nog altijd 'stoer'

De sisha pen geeft daarnaast een gezellig idee van roken en wordt daardoor vaak in groepen of groepjes gerookt. Men vermoed zelfs een tegenovergesteld effect van beide 'sigaretten': waar de roker van de e-sigaret vaak wil stoppen met roken, zou de shisha pen kinderen aanzetten tot roken door de drempel te verlagen met deze 'kindersigaret'.

Navulbaar, oplaadbaar of weggooien

De shisha pen is een wegwerpartikel. Met een pen doe je zo'n 500 trekjes ook wel 'poffs' genoemd, daarna is hij leeg en gooi je hem weg. Omdat de shisha pen een batterij bevat valt deze onder het kopje chemisch afval. Jongeren nemen het meestal nog niet zo nauw met het milieu dus valt te raden waar de pennen inclusief batterij meestal terechtkomen: inderdaad bij het reguliere afval of in de bosjes.

De elektronische sigaret is echter navulbaar. Het filter ofwel cartomizer is los te verkrijgen en vul je met nicotine-vloeistof. De batterij is vervangbaar maar ook vaak opnieuw oplaadbaar, zelfs via USB. Je koopt de e-sigaret als starterkit of startkit: een set van onderdelen ofwel de Daarnaast schaf je de liquid ofwel de nicotine-vloeistof aan, welke verkrijgbaar is in verschillende sterktes van nicotine. Door deze geleidelijk aan af te bouwen zou je je nicotineverbruik steeds kunnen verminderen en zodoende richting stoppen met roken kunnen gaan. Of dat lukt is natuurlijk de vraag.

Hoe rook je? Knopje of zuigen

De shisha pen rook je door te zuigen. Met elke zuig of teug wordt het elektrisch circuit gesloten en gaat de pen aan. Het lampje aan het uiteinde licht op en het inwendige spiraaltje wordt warm. De vloeistof verdampt en de damp adem je vervolgens in. De e-sigaret werkt heel anders: door de aan/uit-knop in te drukken activeer je de batterij. Deze stuurt weer het verwarmingselement ofwel verstuiver aan die de vloeistof verdampt.

De manier van roken van de shisha pen komt wel overeen met de e-sigaret: niet roken, maar dampen. Traditioneel roken is door sterk te zuigen een teug te nemen en deze te inhaleren. Dampen is iets anders: dit is zachter zuigen en de damp langer in je mond en longen te houden. De verdamping en werking lijkt wel een beetje op een mistmachine.

Is roken van shisha pen en e-sigaret ongezond?

Of het gebruik van de gebruik van de shisha pen of een e-sigaret ongezond is is niet zo makkelijk te zeggen. Gevolgen op lange termijn zijn van de shisha pen nog niet bekend. Omdat de e-sigaret wel nicotine bevat is deze nooit gezond te noemen, maar in vergelijking met gewone sigaretten krijg je minder nicotine binnen. Het binnenkrijgen van de diverse chemische stoffen, daar hebben veel instanties wel hun bedenkingen over. Je krijgt stoffen binnen die niet natuurlijk zijn en in ieder geval je keel en longen irriteren, dat effect is niet 'gezond' te noemen.

Lees verder

• Shisha pen: jongeren roken zonder nicotine
• Shisha pen: gezondheidsrisico's maar geen regulering?
• Energy drink: afkicken van verslaving
• Krokodil, verwoestende drug in Rusland