Revalideren - herstellen na een CVA

De gevolgen van een CVA (Cerebro Vasculair Accident) kunnen zeer uiteenlopend zijn. Het is dan ook belangrijk om de behandeling op de patiënt af te stemmen. Het hangt van veel factoren af of de behandeling succesvol verloopt. De motivatie van de patiënt is een belangrijkste factor hierin.

Wat is een CVA?

Een CVA (Cerebro Vasculair Accident) wordt ook wel een beroerte genoemd. Een CVA kan ontstaan door twee verschillende mogelijkheden: enerzijds door een afsluiting van een belangrijke hersenader, wordt ook wel een herseninfarct genoemd. Een veelvoorkomende oorzaak is een klonter dat naar de hersenen is gestegen. Anderzijds kan er een bloeding ontstaan door bijvoorbeeld een harde klap op het hoofd ten gevolge van een auto ongeval.

Wat zijn de gevolgen van een CVA?

De gevolgen hangen merendeels af van het hersendeel dat geraakt is. Het is tevens zeer belangrijk dat men de CVA snel opmerkt en zo snel mogelijk de behandeling start. Revalidatie zorgt ervoor dat er aangetaste functies na verloop van tijd kunnen verbeteren. Enkele mogelijke gevolgen van een CVA zijn:

• afasie
• apraxie
• slikstoornissen
• verlamming aan één zijde
• incontinentie
• hoofdpijn
• ontstaan van epilepsie
• gedragsveranderingen
• depressie
• geheugenstoornissen
• ...

Revalideren na een CVA

Wanneer men getroffen wordt door een beroerte, begint er een lange revalidatieperiode. Echter, voor men kan starten met de revalidatie moeten er aan bepaalde voorwaarden voldaan worden: medisch stabiel en gemotiveerd zijn. De wachtlijst voor revalidatiecentra/afdelingen zijn vaak erg lang en dan moet men wachten tot er plaats is. In tussentijd krijgt de patiënt te kans om zo goed mogelijk te herstellen zodat er geen bijkomende medische verwikkelingen zijn. De aanvraag wordt dan ook ruim op voorhand opgestuurd. De revalidatiearts richt zich specifiek op de revalidatie en is de hoofdpersoon in dit proces.
De arts komt zeer regelmatig met de patiënt praten en past de behandeling aan als dit nodig blijkt.

Verpleging

Eens men start met de revalidatie is het belangrijk dat ze op de hoogte zijn van de mogelijkheden van de patiënt. Verpleegkundigen kunnen helpen waar nodig en zijn een belangrijke spilfiguur in het revalidatieproces. Ze zijn dan ook de eerste personen die eventuele problemen opmerken en kunnen doorgeven aan de arts.

Fysiotherapie

Fysiotherapie helpt de mobiliteit te verbeteren en de spieren terug aan te sterken. Het vraagt dan een bijzondere inspanning om de oefening tot een goed einde te brengen. Dat weet iedereen en men houdt dan ook rekening met de patiënt als deze vermoeid is door de therapie. Fysiotherapie kan tot tweemaal daags gegeven worden en gebeurt voornamelijk in een zaal. Indien nodig, kan deze aan bed gebeuren als de patiënt bedlegerig is. Op die manier kan stijfheid van de spieren voorkomen worden.
Het is belangrijk dat de patiënt gemotiveerd is om deze oefeningen te doen, ze spelen een grote rol in het revalidatieproces.
Deze oefeningen kunnen naderhand, als de patiënt weer thuis is, verder gedaan worden.

Ergotherapie

Ergotherapie is, samen met fysiotherapie een belangrijke vorm van therapie in het revalidatieproces. Bij de ergotherapie leert men opnieuw het evenwicht terug te vinden, wordt het geheugen terug gestimuleerd en kan er weer geleerd worden om recht te staan. De ergotherapeut kan samen met de sociale dienst zorgen voor eventuele aanpassingen thuis.

Logopedie

Indien nodig, wordt er een logopedist geraadpleegd. Deze oefenen samen met de patiënt op de spraakstoornissen ten gevolge van de aandoening. Tevens wordt er gekeken naar eventuele slikstoornissen en hoe deze behandeld moeten worden. Eventuele aanpassingen kunnen met de verpleging besproken worden.

Psycholoog

Als de patiënt nog met zijn gevoelens worstelt, kan de psycholoog een grote meerwaarde zijn. Het is geen schande om te praten over gevoelens van wanhoop, frustratie, boosheid, angst, ... Hevige gevoelens kunnen het revalidatieproces vertragen en de patiënt blijft hiermee zitten. Praten kan heel erg opluchtend werken.

Sociale dienst

Als de patiënt niet meer naar huis kan, wordt met de sociale dienst besproken waar hij dan wel terecht kan. Heden den dage bestaan er speciale revalidatiecentra waar men naartoe kan als de patiënt uit het ziekenhuis ontslagen wordt. Soms duurt de behandeling langer dan verwacht en dan kan men daar terecht. Jammer genoeg komen sommige patiënten vroeg in het rusthuis terecht als de gevolgen van de CVA zeer zwaar zijn. Anderen kunnen dan weer nergens terecht en moeten soms lang wachten op een aangepaste thuisvoorziening.

Tot slot

Het is zeer belangrijk dat de hierboven genoemde disciplines op een multidisciplinaire manier professioneel met elkaar samenwerken. Communicatie speelt een cruciale rol in deze samenwerken. Op die manier kan de revalidatieproces tot een goed einde gebracht worden. De kans is reëel dat de patiënt niet volledig herstelt van de aandoening en dat moet vooral duidelijk zijn voor de patiënt zelf. Hoe dan ook, de patiënt en zijn nabije omgeving staan in het revalidatieproces centraal.

Lees verder

• Doorligwonden - oorzaken en behandeling
• Een suprapubische sonde: plaatsing en verzorging
• PEG sonde: plaatsing en verzorging en vervanging
• Revalidatie – wat na een amputatie