De griep bij mensen wordt veroorzaakt door influenzavirus

De griep is een aandoening die ieder jaar terugkomt en vooral tijdens of aan het eind van de winter. Al in januari begint men met publiceren over het aantal grieppatiënten en dit loopt ongeveer acht weken door tot in het begin van maart. Het blijkt echter lastig om het totaal aantal patiënten met griep in kaart te brengen omdat de meeste mensen geen arts bezoeken. Wanneer spreken we van "de griep" en waardoor wordt deze aandoening veroorzaakt?

• Griep heeft als oorzaak influenzavirus
• Symptomen van griep
• Opbouw van afweer
• Griep is niet te onderschatten
• Risicogroep
• Besmetting
• Er is verschil tussen verkoudheid en griep
• Wat moeten we doen als we griep krijgen?
• Cijfers
• Mensen kunnen kiezen voor wel of niet griepvaccinatie

Griep heeft als oorzaak influenzavirus

Griep wordt veroorzaakt door het influenzavirus. Er zijn drie verschillende types zowel influenzavirus type A en influenzavirus type B. Daarnaast is er ook nog influenzavirus type C. Deze laatste komt minder vaak voor. Type A is de grootste veroorzaker van ziekte. Deze virussen bevatten eiwitten waarbij vooral het HA eiwit in de cellen van mensen kan dringen die dan geïnfecteerd worden. Daarbij zijn er nog diverse combinaties van virussen zodat subtypes ontstaan. Het influenzavirus kan ook worden overgebracht van dieren op mensen. Dit kan zijn via vogels (denk aan de vogelgriep) maar ook varkens worden gezien als een tussenschakel. De griep is niet zonder gevaar. Ieder jaar sterven in Nederland tussen de 250 en 2000 mensen aan de gevolgen van griep. Vooral ouderen boven de 65 jaar zijn hiervan het slachtoffer. Soms ontstaat een gevaarlijke longontsteking na de griep waar mensen dan alsnog aan overlijden. Maar ook mensen met een chronische aandoening zijn gevoelig voor de griep. In Nederland komt griep vooral voor in de winter maar in andere delen van de wereld kan griep het hele jaar door opsteken. Soms ontstaat er plotseling een uitbraak en dan spreken we van een griepepidemie.

Symptomen van griep

De symptomen van griep zijn vooral:

• Koorts
• Hoofdpijn
• Hoesten
• Pijn in de keel
• Pijn in de spieren
• Verminderde eetlust

Opbouw van afweer

Als men een griep heeft gekregen dan bouwt men afweer op tegen het subtype wat bij ons de griep heeft veroorzaakt. Maar jammer genoeg verandert het virus regelmatig waardoor onze opgebouwde weerstand niet afdoende is tegen een volgende infectie. Kinderen hebben nog geen mogelijkheid gehad om afweer op te bouwen en daarom moeten we extra alert zijn als een jong kind griep krijgt. Aarzel dan ook niet om als je kindje koorts heeft een arts te raadplegen.

Griep is niet te onderschatten

• In 1918 zijn miljoenen mensen overleden aan de Spaanse griep
• In 1957 hebben we te maken gehad met de Aziatische griep
• In 1968 kenden we de Hongkong griep
• In 1997 ontstond de vogelgriep
• In 2009 kregen we te maken met de varkensgriep die al snel Mexicaanse griep werd genoemd
• In 2018/2019 kregen we te maken met een tamelijk lange griepepidemie van ongeveer 14 weken

Risicogroep

Behalve jonge kinderen zijn ook oudere mensen extra kwetsbaar als zij te maken krijgen met het influenzavirus. Maar ook moeten we voorzichtig zijn als het gaat om mensen die een chronische aandoening hebben zoals, COPD, diabetes, nierpatiënten, mensen die een beenmergtransplantatie hebben ondergaan, mensen die met hiv zijn besmet. Leukemiepatiënten en mensen die behandeld worden met cytostatica behoren ook tot de risicogroepen. Over het algemeen zullen mensen die een extra risico lopen al in oktober bericht krijgen dat zij zich kunnen laten vaccineren. Nu is het wel van belang dat men deze vaccinatie niet te lang uitstelt omdat dan inmiddels de griep zijn intrede al kan hebben gedaan. Het griepvaccin werkt n.l. niet onmiddellijk.

Besmetting

Griep verspreidt zich heel gemakkelijk. We kunnen elkaar heel snel besmetten door hoesten, niezen en praten waarbij druppels slijm of speeksel vrij komen. Ook via de handen kan besmetting ontstaan. Zelfs via het aanraken van deurknoppen.

Er is verschil tussen verkoudheid en griep

Soms weten mensen niet precies of ze te maken hebben met een verkoudheid of griep. Verkoudheid wordt veroorzaakt door andere virussen. Bij griep zal men zich over het algemeen méér ziek voelen. Vooral de hogere koorts en spierpijn zijn belangrijke symptomen.

Wat moeten we doen als we griep krijgen?

Over het algemeen kunnen we het best de griep uitzieken. Een gezond lichaam is in staat om het virus te overwinnen. Als de klachten echter na een paar dagen niet verdwijnen en als de koorts blijft aanhouden dan is het verstandig de arts te raadplegen. Verder dienen we uiterste hygiëne in acht te nemen. Veelvuldig handen wassen is noodzakelijk. Om de klachten wat te verminderen kan men paracetamol nemen of een hoestdrank om het hoesten te verminderen maar echt noodzakelijk is dit niet. Soms wordt geadviseerd extra vitamine C te gebruiken maar hier zijn de meningen inmiddels ook over verdeeld. Warme drankjes zijn wel belangrijk. Ook het voldoende ventileren van de ruimte waarin men verblijft is belangrijk.

Cijfers

In 2014 waren er opmerkelijk weinig patiënten met griep. Er hebben zich slechts 49 op de 100.000 mensen gemeld in dat jaar.
In januari 2015 waren er maar liefst 86 op de 100.000 mensen bij wie longontsteking werd vastgesteld. Dit was bijna altijd nadat ze waren getroffen door de griep. Artsen waren van mening dat de griepprik in dat jaar niet zo goed gewerkt had voor het soort virus dat zich verspreidde. In de winter 2016/2017 was het aantal ouderen van 75 jaar en ouder dat te maken kreeg met griep aanzienlijk groter dan in voorgaande jaren. In 2018/2019 waren er ongeveer 400.000 mensen die besmet waren met het influenzavirus. Er was sprake van een milde griepepidemie die echter wel langere tijd duurde. Ook begin 2020 was er sprake van een lichte griepepidemie.

Mensen kunnen kiezen voor wel of niet griepvaccinatie

Er zijn mensen die ieder jaar de griepprik halen bij de huisarts. Maar er zijn ook mensen die dit weigeren. Zij zijn van mening dat de varianten in het virus dusdanig verschillend zijn dat bescherming niet altijd succesvol is. Ook zijn er mensen die uit geloofsovertuiging weigeren. Een aantal mensen is van mening dat er teveel schadelijke stoffen in het vaccin zitten. Toch wordt aangeraden om hulpverleners, mensen die werkzaam zijn in de zorg en ouderen wel degelijk te vaccineren. Ook mensen die een verzwakt immuunsysteem hebben wordt aangeraden zich te laten vaccineren.

Lees verder

• Verkoudheid wordt veroorzaakt door een virus