Plasmaceltoename: MGUS aandoening, soms indicator van kanker

Een toename van plasmacellen in het lichaam wordt MGUS genoemd en staat voor Monoclonal Gammopathy of Unknown Significance. Het houdt in dat bepaalde plasmacellen in het lichaam een sterkte toename vertonen, echter hoeven geen aanwijzing voor lichaamsproblemen te zijn. Heeft de persoon reeds andere klachten bij een aangetoonde verhoging van het plasmacelgehalte dan kan het een kanker gerelateerde ziekte betreffen. Wat houden plasmacellen voor ons in en hoe kan MGUS met kanker zijn gerelateerd?

Plasmaceltoename, verhoogde MGUS

• Verschil met bloedplasma
• Voorkomen van plasmacellen
• Verandering van het immuunsysteem
• Relatie met kanker
• Beenmergonderzoek en CT-scan
• MGUS waarde gestabiliseerd

Verschil met bloedplasma

Het lichaam bevat plasmacellen en bloedplasma. Plasmacellen zijn de dragers van immuunglobulinen, waarmee de weerstand van de mens is opgebouwd. Bloedplasma daarentegen vormt een belangrijk onderdeel van het bloed, waarmee de verschillende onderdelen van het bloed kunnen worden vervoerd. Denk aan witte, rode bloedlichaampjes en bloedplaatjes. Circa zestig procent van het bloed bestaat uit plasma, terwijl het overige deel bloedcellen betreffen. Specifiek onderdeel van het bloed betreffen de plasmacellen als onderdeel van witte bloedlichaampjes, waarmee het immuunsysteem is opgebouwd. In combinatie met fibrinogeen (belangrijk bij bloedstolling) en albumine (vochtbindingsfactor met bloed) vormen de globulines circa zeven procent van het bloedplasma.

Voorkomen van plasmacellen

De aanmaak van deze cellen geschiedt voornamelijk in het beenmerg, echter komen overal in het lichaam voor. Het wordt aangemaakt uit beta-lymfocyten, waarmee ook witte bloedlichaampjes worden geproduceerd. Iedere plasmacel is drager van een specifieke antistof, waarvan in ons lichaam een paar duizend varianten van aanwezig zijn. Gedurende de evolutie is de mens in contact gekomen met bepaalde virussen en bacteriën, welke het immuunsysteem heeft overwonnen. Die informatie ligt opgeslagen in de immuunglobulinen en worden geactiveerd, zodra we met bepaalde lichaamsvreemde stoffen in aanraking komen. Het zorgt ervoor dat we een griepje krijgen, maar het kan bij disfunctioneren ook leiden tot een auto-immuunziekte, immuun hemolytische anemie en dergelijke. In het geval van MGUS wordt één specifieke plasmacel overmatig veel gekloond. Wat kunnen de gevolgen hiervan zijn?

Verandering van het immuunsysteem

Indien het lichaam een verkeerde stof heeft opgenomen, zal het afweer daartegen normaal optreden. Van een specifieke immuunglobuline plasmacel wordt eiwit aangemaakt, zodat antistoffen de schadelijke elementen neutraliseren. Het is daarmee een normaal voorkomend proces. Het kan voorkomen dat er een hoge concentratie in het lichaam aanwezig, is terwijl er fysiek geen aantoonbare reden voor is. De toename van het monoclonaal eiwit, ook wel paraproteïne of M-proteïne genoemd is een duidelijk teken dat het immuunsysteem is veranderd. Het hoeft geen aanwijzing te zijn voor lichaamsproblemen, omdat het met het ouder worden bij veel mensen kan voorkomen. In sommige gevallen kan het een voortijdig teken zijn voor de ontwikkeling van een gezwel.

Relatie met kanker

Er wordt verondersteld dat van de bejaarde personen minimaal één tiende een verhoogd plasmacelgehalte heeft. Het wordt geschaard onder een veel voorkomende abnormaliteit, waaraan normaal geen aandacht aan wordt gegeven. Ook bij gezonde personen kan het voorkomen. Indien er extreem verhoogde waarden worden gevonden in combinatie met bijvoorbeeld vermoeidheidsklachten of extreem afvallen, dan kan het een teken zijn van een myeloom of lymfklierkanker. Omdat een extreem hoge M-proteïne piek gerelateerd kan zijn aan een levensbedreigende omstandigheid, is het noodzakelijk om verder onderzoek uit te voeren. Is er wel een geringe piek, echter geen aanvullende klachten dan zal verder onderzoek niet worden gedaan.

Beenmergonderzoek en CT-scan

Bij een gemiddeld hoge piek dient de persoon door de arts in de gaten worden gehouden. Is er sprake van een sterke piek met hoge M-proteïne waarden dan is verder onderzoek noodzakelijk. Omdat plasmacellen in het beenmerg worden aangemaakt, dient er een beenmergpunctie worden gedaan. Daarnaast zal een CT-scan worden gedaan om de staat van de milt en lymfklieren te controleren. Let wel een vergrote lymfklier kan door een tumor worden veroorzaakt, maar ook door ontstekingen. Op basis van die uitkomsten kan worden besloten om bepaalde medicatie toe te dienen, om bijvoorbeeld de aanmaak van beta-lymfocyten te verminderen (tegenwerken immuunsysteem) of een infectie te bestrijden. In het meest extreme geval houdt het in dat een bepaalde kankersoort moet worden gediagnosticeerd, waarna het middels chemokuur en/ of bestraling wordt behandeld.

MGUS waarde gestabiliseerd

In de meeste gevallen hoeft een hoge MGUS waarde geen reden voor ongerustheid te zijn. Het is eerder zo dat die hoge waarde niet verder moet gaan pieken. Een stabiele gemiddeld hoge MGUS gehalte geeft aan dat het lichaam iets is veranderd, maar het is nog geen reden voor bezorgdheid. Het is eerder dat de waarde in de gaten moet worden gehouden en niet verder stijgt. Het kan inhouden dat er sporadisch een bloedtest moet worden uitgevoerd. Dit zal slechts in een zeer kleine groep van de gevallen van toepassing zijn. Laat je altijd verder informeren door de behandelend arts.

Lees verder

• Plasmaferese: bloedzuivering bij ernstig zieke patiënten
• Ziekte van Kahler: plasmacelkanker, botpijn, osteoporose
• Druivenpitextract: bestrijd kanker en gevolgen veroudering!
• Hoe kun je kanker voorkomen?