Hematurie: bloedplassen, wat zijn de veroorzakers?

Indien de urine tijdens het plassen rood kleurt, rode slierten heeft of een rodere kleur dan normaal heeft dan kan het om hematurie gaan. Dit staat voor bloedplassen, waaraan verschillende veroorzakers aan ten grondslag kunnen liggen. Uiteraard is het voor de persoon direct schrikken en aanleiding voor bezorgdheid over de eigen gezondheid. Wat houdt hematurie in en wat zijn zoal de achterliggende veroorzakers?

Hematurie

• Hoe uit het zich?
• Rood of donker bruin
• Eenmalig of geregeld
• Veroorzakers van bloedplassen
• Onderzoek en behandeling bij hematurie

Hoe uit het zich?

Vaak kondigt de conditie zich ineens aan, waardoor men compleet is verrast. Het is totaal anders dan normaal bloedresten na bijvoorbeeld de menstruatieperiode. Het kan voorkomen bij beide geslachten. Het lijkt alsof de plas compleet rood is gekleurd, maar het kan ook zijn dat er bloeddeeltjes of -sliertjes in de urine zit. Welke vorm van bloedplassen men heeft, hangt dus grotendeels van de veroorzakende bron af. Oud bloed kan namelijk sliertjes geven, waarbij het bloed is gaan klonteren. Vers bloed kan door de urine worden gemengd, waardoor een compleet rode kleur heeft. Zeker deze laatste variant geeft veel onzekerheid, waarbij vaak het ergste wordt vermoed.

Rood of donker bruin

Bloedrode plas onderscheidt zich duidelijk van donkerbruine plas. Toch kan het voorkomen dat de plas roodachtig is gekleurd, terwijl het geen bloed betreft. Hemoglobine als onderdeel van rode bloedlichaampjes wordt iedere circa 100 dagen ververst, waarbij het als bilirubine wordt afgebroken. Normaal zal deze afvalstof via de gal aan de ontlasting worden toegevoegd, waardoor de keutel een bruine kleur heeft. Indien die stof lastig wordt afgevoerd door problemen aan de lever of galblaas, wordt de kleurstof via de urine afgevoerd. In dat geval zal de plas ’s ochtends donkerbruin zijn en niet fijn ruiken. Naarmate de dag vordert wordt de kleur van de plas lichter, waarbij het ook een rode kleur kan aannemen. Deze omstandigheid wordt paroxysmale nachtelijke hemoglobinurie genoemd en heeft dus niets met bloedplassen te maken. Let wel ook het eten van rode bieten en ander rood voedsel kan de plas van kleur doen veranderen.

Eenmalig of geregeld

Er is een onderscheid tussen probleemgevallen als het eenmalig of geregeld voorkomt. Naarmate het vaker voorkomt is veelal de ernst van de aandoening groter. Komt het een enkele keer voor dan kan er sprake zijn van een tijdelijke aandoening of wondje wat meestal snel herstelt. Extra aandacht moet uiteraard worden besteed aan lang aanhoudende bloed in de plas of bloedplassen.

Veroorzakers van bloedplassen

Bij de vrouw kan bloed in de plas geregeld voorkomen door toedoen van de menstruatie of vleesbomen. Daarbij kan het ook gaan om menstruatieproblemen. Daarnaast kunnen zowel de man als vrouw ook problemen krijgen met het plassen van bloed door verschillende aandoeningen. Denk aan de volgende:

• infectie aan de blaas, plasbuis, urineleider;
• de prostaat van de man groeit bij het ouder worden. Daarbij wordt de urinebuis dichtgedrukt, waarnaast ook kleine bloedvaatjes onder spanning komen te staan en kunnen afscheuren. Daarbij kan bloed rechtstreeks in de urine terechtkomen;
• blaas-, nierstenen of een andere nierziekte;
• maligne oftewel kanker. Omdat dit altijd tot de mogelijke veroorzakers behoort zal een onderzoek van de plas erop gericht zijn om maligne uit te sluiten.

Laat u bij geregeld bloedplassen medisch checken, zodat ernstige aandoeningen worden uitgesloten. Let wel dat u soms bloed in het urine niet kunt zien, echter onder de microscoop is het aanwezig.

Onderzoek en behandeling bij hematurie

Om vast te kunnen stellen wat er aan de hand is, worden verschillende onderzoeken gedaan. Het kan gaan om een echografisch onderzoek, waarmee de nieren worden bekeken. Daarnaast kan het gaan om urine- en bloedonderzoek aangevuld met een inwendige endoscopie. Naarmate de vermoedelijke veroorzaak ernstiger is, kan worden overwogen om foto’s te laten nemen en een CT-scan uit te laten voeren. Op basis van voorgenoemde onderzoeksmethoden wordt vastgesteld, wat de feitelijke veroorzaker is. Daarmee wordt dus ook bepaalt hoe de aandoening wordt behandeld.

Moet u enkele keren achter elkaar bloedplassen, dan is het van belang om medisch onderzocht te worden. Maak daartoe via de huisarts een afspraak bij de uroloog.

Lees verder

• Verschillende kleuren plas: waarom is de kleur plas anders?
• Vaak moeten plassen, waarom heb je er last van?
• Ongewild moeten plassen, wat zijn de veroorzakers?
• Plasproblemen: waarom gaat het plassen lastig?