Ziekte van Scheuermann: oorzaak, symptomen en behandeling

De ziekte van Scheuermann is een van de meest voorkomende aandoeningen van de wervelkolom, de oorzaak is een groeistoornis. Deze stoornis laat zich zien in de puberjaren, na de puberteit is er alleen nog sprake van 'restverschijnselen'. Wat is de oorzaak van de ziekte van Scheuermann, wat zijn de symptomen en wat kan er aan de ziekte gedaan worden? Welke sporten zijn geschikt als je de ziekte van Scheuermann hebt?

Inhoud artikel

• De ziekte van Scheuermann
• Andere namen voor de ziekte van Scheuermann
• Oorzaak ziekte van Scheuermann
• Bij wie komt de ziekte van Scheuermann voor?
• Verschijnselen ziekte van Scheuermann
• Wanneer stopt de verkromming van de wervelkolom?
• Complicaties ziekte van Scheuermann
• Diagnose ziekte van Scheuermann
• Behandeling ziekte van Scheuermann
• Sporten en de ziekte van Scheuermann
• Prognose ziekte van Scheuermann
• Meer informatie

De ziekte van Scheuermann

Het skelet van een pasgeborene bestaat met name uit kraakbeen. Bij het ouder worden van het kind wordt kraakbeen omgezet in bot. Bij de ziekte van Scheuermann is er sprake van een groeistoornis van een aantal opeenvolgende wervels. De voorkant (aan de kant van de buik) van de wervels groeit minder uit dan de achterzijde (aan de kant van de rug) van de wervels. Dit leidt tot een wigvormige verandering van de betreffende wervels met als resultaat een lichaamshouding die afwijkend is. Er ontstaat in de rug op de plaats van deze wigvormige wervels een bolling (kyfose). De ziekte kan op elk niveau van de borstwervels of lendenwervels voorkomen. De ziekte van Scheurmann werd voor het eerst beschreven door een radioloog van Deense komaf: Scheuermann.

Andere namen voor de ziekte van Scheuermann

De ziekte van Scheuermann wordt ook wel genoemd:

• Osteochondropatie van de wervelkolom
• Osteochondrosis vertebrae
• Osteochondrosis juvenilis dorsi
• Kyphosis juvenilis
• Chondrose
• Enchondrosis
• Bakkersrug, leerlingenrug (benamingen die vroeger werden gebruikt)

Oorzaak ziekte van Scheuermann

Waardoor de ziekte van Scheuermann wordt veroorzaakt is onbekend. Het staat wel vast dat dat de ziekte van Scheuermann een familiaire aandoening is.

Bij wie komt de ziekte van Scheuermann voor?

De ziekte van Scheuermann begint meestal al vroeg na het tiende levensjaar en de ziekte treft vaker jongens dan meisjes. De ziekte van Scheuermann komt best veel voor, circa vier tot vijf procent van alle kinderen heeft de ziekte van Scheuermann. Hoe erg de bolling van de rug is kan sterk verschillen per kind. Het proces van kromming stopt als het kind eenmaal is uitgegroeid.

Verschijnselen ziekte van Scheuermann

• In het begin heeft een kind soms geen of hele lichte klachten.
• Later merk je dat een kind sneller moe is.
• Er kunnen afwijkingen in de houding ontstaan: bollere rug dan normaal van opzij gezien.
• Spieren in het bovenbeen zijn vaak flink verkort, dit zorgt ervoor dat iemand moeilijk kan bukken.
• Pijnklachten kunnen aanwezig zijn (rugpijn).
• Stijfheid van spieren in de bovenrug.
• Spierspanningen onderin de rug doordat het lichaam afwijkingen aan de wervelkolom compenseert.
• Het borstdeel krijgt een kromming die bol is en bij de hals en de benedenrug wordt de wervelkolom holler.

Wanneer stopt de verkromming van de wervelkolom?

Het proces van kromming van de wervelkolom stopt als het kind is uitgegroeid. De afwijkingen, die gezien worden op röntgenfoto's, zullen blijven bestaan de rest van iemands leven.

Complicaties ziekte van Scheuermann

Als er sprake is van een heel ernstige vorm van de ziekte van Scheuermann dan kunnen neurologische verschijnselen ontstaan. Dit komt echter bijna nooit voor. De longfunctie wordt niet verstoord bij de ziekte van Scheuermann.

Diagnose ziekte van Scheuermann

Vaak wordt een afwijking van de wervelkolom geconstateerd bij een schoolonderzoek. Bukken is moeilijk omdat meestal de spieren in het bovenbeen verkort zijn. De rug is ook boller, van opzij gezien, dan normaal gesproken. Als de ziekte van Scheuermann voorkomt in de familie dan is het belangrijk om extra alert te zijn op een afwijking van de wervelkolom. Een doorverwijzing naar de orthopeed zal de volgende stap zijn. Door middel van röntgenfoto's zal de bollingshoek berekend worden.

Behandeling ziekte van Scheuermann

• De behandeling zal afhangen van de pijn die iemand heeft, ook houding en conditie spelen een rol bij de keuze.
• De ziekte is goed te behandelen zolang een kind in de groei is. Is de afwijking licht dan wordt vaak gekozen voor mensendiecktherapie, cesartherapie of fysiotherapie. Doel is de houding te verbeteren en het verstevigen van buik- en rugspieren. Ook volwassenen met de restverschijnselen van de ziekte van Scheuermann kunnen baat hebben bij oefentherapie om verergering tegen te gaan.
• Is er sprake van een bolling die groter is dan kan de keuze vallen op een korset van kunsstof of gips om ervoor te zorgen dat de rug recht gehouden wordt. Het corset moet worden gedragen totdat het kind of de jongere bijna uitgegroeid is.
• Voor het ontspannen van de spieren kunnen warmtepakkingen helpen.
• Heeft iemand veel pijn dan kan TENS een oplossing zijn. Dit apparaat bestaat uit een kastje met draden en plak-elektroden. Deze elektroden worden op de huid beplakt in het pijngebied en via het kastje worden er stroompjes naar de elektroden verzonden.
• Heel soms is er een operatie nodig bij de ziekte van Scheuermann: spondylodese.

Sporten en de ziekte van Scheuermann

Het is belangrijk om te blijven bewegen maar met weinig belasting van de rug. Overleg met arts en oefentherapeut, zij kennen alle omstandigheden. Welke sporten er goed beoefend kunnen worden hangt onder andere af van of er wel of geen brace wordt gedragen. Sporten als rugby, turnen en trampolinespringen worden meestal afgeraden. Fietsen, zwemmen en hardlopen zijn wel geschikt. Vermijd overbelasting en in perioden met acute rugklachten is het verstandig om tijdelijk niet te sporten (overleg met deskundigen).

Prognose ziekte van Scheuermann

Als de ziekte van Scheuermann op tijd wordt ontdekt en wordt behandeld dan zijn er in principe geen blijvende gevolgen. Als er niet wordt behandeld dan kan de ziekte lijden tot klachten als rugpijn, pijn in de schouder en nek. Verder kan er een bochel ontstaan en kan er artrose optreden bij rug- en nekwervels. Als er houdingsafwijkingen zijn vastgesteld bijvoorbeeld op röntgenfoto's dan kunnen deze niet meer worden verholpen. Wel kan de houding verbeterd worden om pijn in de rug of andere symptomen te reduceren.

Meer informatie

Meer informatie over de ziekte van Scheuermann is te verkrijgen via;

• De vereniging van Scoliosepatiënten. Op de website van deze vereniging vind je ook een forum.
• De Nederlandse Vereniging van Rugpatiënten de Wervelkolom. Op hun website kun je ook gebruik maken van een forum.

Lees verder

• Gameboyrug: een kromme, vergroeide rug
• Osteoporose: oorzaak, verschijnselen, behandeling, voorkomen