Wat zijn de verschillende veroorzakers van hoofdpijn?

Het hebben van hoofdpijn of vervelende steken in het inwendige van het hoofd kan veel overlast maar ook bezorgdheid geven. Uiteraard kan het komen door teveel alcoholinname, maar het kan ook liggen aan spanningen of het ouder worden. Afvalstoffen, ziekten maar ook een gezwel kan de hersenen aantasten, waardoor pijn ontstaat. Wat zijn de verschillende varianten hoofdpijn en wat kunnen de veroorzakers zijn?

Hoofdpijn

• Een kater
• Stress, emotie en gespannenheid
• Occipitalis neuralgie
• Cluster- of slaaphoofdpijn
• Beroerte
• Opbouw gifstoffen
• Gezwel
• Tijdige hulp

Een kater

De inname van veel alcohol zorgt ervoor dat de lever overactief is, om het af te breken. Daartoe wordt veel glucose oftewel suiker aan het lichaam onttrokken, waardoor men zelf minder kracht en energie heeft. Dit leidt tot de bekende plakkerige mond in de ochtend. De lever zet het om in ethanal en dat is een gifstof voor ons. Omdat deze stof relatief traag door de celorganel wordt omgezet in azijnzuur, is er enkele uren een overschot aan gifstoffen aanwezig. Het zorgt ervoor dat we misselijk zijn, waarnaast bloedvaten verwijden. Dit zorgt onder andere voor een hogere hartslag en een kloppende hoofdpijn typerend voor een kater. Omdat het geleidelijk aan wordt afgebroken, zal de hoofdpijn met enkele uren verbeteren. Neem eveneens cola in om het tekort aan suikers aan te vullen, zodat de brakheid eerder wegtrekt.

Stress, emotie en gespannenheid

Indien we veel van het lichaam vragen, dan vertaalt het naar spanningen. Veel stress maar ook angsten zorgen ervoor dat we serotonine verbruiken, waardoor de stemming en tevredenheid daalt. Het zorgt ervoor dat er meer zuren in het lichaam komen, waardoor pijnlijke klachten, krampen en steken ontstaan. Daarnaast kan het aanleiding zijn voor ontstekingen aan bijvoorbeeld de zenuwen. Indien dit voordoet in de nabij de hersenen gelegen zenuwen, dan kan het heftige pijnlijke reacties veroorzaken. Ook emoties zoals rouwen kunnen ervoor zorgen dat er minder dopamine wordt aangemaakt, waardoor zenuwen meer elektrische prikkels geven. Het kan af en toe tot steken onder de hersenpan leiden.

Occipitalis neuralgie

Het hebben van vage of vreemde steken in het hoofd kan door een beklemde zenuw komen. Indien de zenuw tussen het ruggenmerg en de hersenen bijvoorbeeld bij een nekwervel klem zit, dan kan het om occipitalis neuralgie gaan. Het kan daarbij ook gaan om een zenuwknoop tussen de nek en hersenen. Het leidt tot steken in de hersenen, waarbij de pijn vaak net achter of in het oog voordoet. Dit is een zeer opvallende steek en kan veel overlast geven. Het kan tintelingen geven en van tijd tot tijd heftige steken veroorzaken. Om het op te lossen kan fysiotherapie noodzakelijk zijn of dient men meer op de houding te letten. Daarnaast kan het ook gaan om anti-neuropatische medicatie, zodat de invloed van pijnlijke steken afneemt.

Cluster- of slaaphoofdpijn

Wekkerhoofdpijn kan door cluster- of slaaphoofdpijn worden veroorzaakt. Bij slaaphoofdpijn gaat het om hoofdpijn, waarvan men altijd op hetzelfde moment van de nacht wakker wordt. Het gaat daarbij om een knallende of kloppende hoofdpijn, waarbij het gehele hoofd pijn kan doen. In het geval van clusterhoofdpijn gaat het om perioden van dagelijks heftige steken in het hoofd, waarbij het een kwartier tot drie uur kan duren. Het kan enkele weken tot maanden aanhouden. Is een periode voorbij dan kan het enkele weken tot maanden geheel uitblijven. Oftewel de ene variant komt dagelijks voor, terwijl de andere periodiek wel of niet van toepassing is. Beide dienen met pijnstillende medicatie te worden behandeld, zoals Indometacine waarbij elektrische signalen van de zenuwen worden afgezwakt.

Beroerte

Een zeer acuut optredende hoofdpijn, draaierigheid met onverstaanbaar brabbelen is een teken van een beroerte. Daarbij treedt een verstopping van de hersenarterie op, waardoor zuurstofrijk bloed niet meer alle delen van de hersenen kan bereiken. Dit komt in verschillende gradaties voor. Een TIA duurt kort, waarbij schade beperkt is. De ernst neemt toe als het lang aanhoudt, waardoor een werkelijke beroerte ontstaat. De schade kan reeds persoonlijkheidsveranderingen teweegbrengen. Het kan daarnaast ook om een herseninfarct gaan, waarbij delen van de hersenen door aanhoudend zuurstoftekort afsterven. Dit laatste heeft vergaande gevolgen voor die persoon. Men moet in alle gevallen per direct medisch worden geholpen. Antitrombotica lossen de bloedprop (trombose) en/ of aderverkalking op, waarna men nog geruime tijd in de gaten moet worden gehouden. Een gezondere levensstijl is noodzakelijk om herhaling te vermijden.

Opbouw gifstoffen

Bij het ouder worden neemt het aandeel afvalstoffen in het lichaam toe, doordat de celorganel minder goed recyclet. Verschillende soorten afvalstoffen accumuleren in verschillende organen. Denk aan bèta-amyloid, lipopigmenten en heparansulfaat. Zeker de hersenen zijn daar overgevoelig voor. Indien het eenmaal in hoge concentraties aanwezig is, dan tast het gif de hersencellen aan. Oftewel de cognitiviteit neemt af, waarbij zenuwen worden aangetast en neurologische activiteit afneemt. Het ligt ten grondslag aan dementie of Alzheimer. Gifstoffen in de hersenen kunnen daarnaast tot ongewone activiteit of krampachtige samentrekkingen leiden.

Gezwel

De hersenen zijn opgebouwd uit gliacellen, waarin zenuwcellen tot ontwikkeling kunnen komen en neurologische verbindingen kunnen worden gemaakt. Het vormt de basis voor het menselijke brein, zodat we bewustzijn hebben. Gliacellen zijn overgevoelig voor vrije radicalen, maar ook voor schadelijke (ingenomen) stoffen. Het kan ertoe leiden dat er een wildgroei van hersenmateriaal in de gliacellen ontstaat. Meestal gaat het daarbij om een hersentumor van het hersenvlies. Dit kan goedaardig zijn, maar soms kan het ook om een zeer agressieve glioblastoma multiforme gaan. Deze laatste variant eindigt praktisch altijd fataal, waarbij het overlijden zeer plotseling kan voordoen.

Tijdige hulp

Het hebben van heftige steken in het hoofd kan soms onschadelijk zijn, maar het kan ook ernstige aandoeningen betreffen. Een gezwel, kanker, hersenbloeding, beroerte enzovoorts dienen zeer serieus te worden genomen en dienen per ommegaande te worden behandeld. Zeker als er acuut lichamelijke problemen ontstaan, dient men de hulpdiensten in te schakelen of het alarmnummer 112 te bellen. Gaat het echter om geregeld voorkomende hoofdpijn, dan is een consult bij de huisarts van belang. Goede medicatie of pijnstillers kunnen de overlast aanzienlijk verminderen, zodat u wel goed kunt slapen of geconcentreerd uw dagelijkse activiteiten kunt doen.

Lees verder

• Nekklachten door chronische spierspanningshoofdpijn, kraken
• Hoofd-, nek-, rugpijn door onjuiste beha-maat