Piep, het piept in mijn oor: de oorzaken van fantoomgeluiden

Hoe we de realiteit van de wereld ervaren, wordt bepaald door wat we zien, ruiken en horen. Soms kunnen er echter geluiden van toepassing zijn, welke er in werkelijkheid niet zijn. Piepjes, suizingen of juist stemmen kunnen veel overlast geven, waardoor het dagelijkse leven heftig wordt beïnvloed. Het zorgt ervoor dat we op gepaste momenten ervan opschrikken, of het kan altijd op de voor- of achtergrond aanwezig is. Wat zijn fantoomgeluiden en waarom horen we piepjes in het oor?

Fantoomgeluiden

• Ongewone geluiden horen
• Verschillende dingen horen
• Ooraandoeningen
• Beschadigd trommelvlies
• Knalgeluiden bij het wakker worden
• Hallucinaties en depressie
• Stemmen in het hoofd
• Met fantoomgeluiden leven!

Ongewone geluiden horen

Het hebben van onverklaarbare geluiden zorgt ervoor dat de persoon is afgeleid, onrustig wordt en er mogelijk slecht door kan slapen. Geluiden kunnen daarbij in verschillende varianten voordoen. Het valt vaak onder de noemer oorsuizingen oftewel tinnitus. In de meeste gevallen is er geen heldere reden waarom het voorvalt. Soms wordt het door ouderdom of gehoorschade veroorzaakt. Waardoor kunnen piepgeluiden worden veroorzaakt en wat kan er aan fantoomgeluiden worden gedaan?

Verschillende dingen horen

Er zijn in ons land jaarlijks veel mensen die dingen horen welke er niet zijn. Het kan onverwachts voordoen of juist er altijd op de achtergrond aanwezig zijn. De hersenen krijgen daarbij signalen welke als geluid worden geïnterpreteerd. Dit kan door afwijkingen aan de hersenen worden veroorzaakt maar het kan ook door andere aandoeningen komen. Wat men hoort hangt per geval af. Soms zijn het aanhoudende piepjes, ruis, suizingen, het knettert op de achtergrond of juist geluiden van eerdere gebeurtenissen en herinneringen. In het meest extreme geval kan er sprake zijn van stemmen in het hoofd of juist heftige echo’s. Hoe heftig men de geluiden ervaart hangt ook per persoon af.

Ooraandoeningen

Bij een deel van de gevallen wordt het horen van ongewone geluiden veroorzaakt door aandoeningen aan het oor. Dit houdt in dat de werking wordt aangetast door een ontsteking of een minder goed werkende lucht- of vochtafvoer.

Oorontsteking

Indien het binnenoor ontstoken raakt, kan het tijdelijk pijnlijke klachten aan het oor geven. Zeker bij kinderen kan het tot een scheur in het trommelvlies leiden, waardoor een loopoor ontstaat. Bij volwassenen zal bij een ontsteking ook de buis van Eustachius gaan dichtzitten, waardoor lucht en vloeistoffen niet weg kunnen. De druk op het oor neemt dus toe, waardoor oorklachten ontstaan. Het gaat om pijn, het kan suizingen en evenwichtsproblemen geven. Meestal zal een oorontsteking bij de volwassene na drie dagen verdwijnen. De buis van Eustachius zal daarna weer normaal gaan werken, zodat de overdruk in het oor wordt afgevoerd.

Echo in het hoofd

Staat de buis van Eustachius continu of relatief langdurig open, dan kan geluid van binnenuit naar de oren gaan. De persoon ervaart daardoor een versterking van eigen lichaamsgeluiden, waarnaast het gaat echoën. Die echo is dermate overheersend dat het complete leven kan worden beïnvloed. De persoon zal zelf steeds zachter gaan praten, waarnaast men snel schrikachtig gaat reageren.

Beschadigd trommelvlies

Hoe goed we kunnen horen hangt zeker af van de werking van het trommelvlies. Indien het lange tijd veel geluidsoverlast heeft moeten doorstaan, zal er snel verstrekkende schade ontstaan. Veel jongeren luisteren naar harde muziek, waarbij de decibellen via de oorkappen rechtstreeks de gehoorgang worden ingeleid. Het trommelvlies kan overmatige geluidsdruk slecht verdragen, waardoor beschadigingen ontstaan. Oftewel men kan steeds moeilijker bepaalde geluiden horen. Men is doof geworden voor bepaalde geluidsfrequenties. Daarnaast kan het piepende of suizende geluiden veroorzaken, welke soms voordoen of juist aanhoudend zijn. Ook door het ouder worden neemt de kwaliteit van het trommelvlies af, waardoor we geleidelijk aan minder goed kunnen horen.

Knalgeluiden bij het wakker worden

Een opvallend fenomeen is het exploderend hoofd syndroom. Daarbij wordt de persoon zonder reden wakker, doordat men een heftig geluid in het hoofd heeft. Het is vergelijkbaar met het keihard dichtslaan van een deur, waardoor die persoon direct rechtop in bed zit. Het is niet duidelijk, waardoor het wordt veroorzaakt. Mogelijk ligt het aan accumulatie van metalen of gifstoffen in de hersenen, heeft men angsten of heeft men iets ergs meegemaakt. Ook weggedrukte gedachten of herinneringen kunnen het mogelijk veroorzaken. Het zal een terugkomt geluid zijn, welke mogelijk bij een stressig bestaan eerder naar boven komt. Rust is van belang, waarnaast men ermee moet leren leven.

Hallucinaties en depressie

In ons land lopen veel mensen rond met een depressie, overwerktheid, gespannenheid of een burn-out. Oftewel de hersenen hebben teveel te verwerken gehad, waardoor ook ongewone of onjuiste signalen worden afgegeven. Het kan tot hallucinaties leiden, waardoor men dingen ziet of hoort welke er niet zijn. Daarbij kunnen gebeurtenissen continu de revue passeren. De werkelijkheid kan daarbij samenvloeien met herinneringen, waardoor soms zeer heftige angstaanjagende hallucinaties worden veroorzaakt. Let wel in de meeste gevallen zal men bij een depressie slechts beperkte overlast van fantoomgeluiden hebben.

Stemmen in het hoofd

Wat men ziet en hoort, wordt door ons als de werkelijkheid beschouwd. Fantoomgeluiden vallen buiten die werkelijkheid, echter men hoort ze wel. Het is dus alsof ze uit het niets tevoorschijn komen. Soms kunnen geluiden veranderen in stemmen. In eerste instantie let men er mogelijk niet veel op, maar als de stemmen continu op iemand blijven inpraten dan kan men erin gaan geloven. De werkelijkheid komt niet meer overeen met wat men ervaart. Het kan daarbij voorkomen dat men soms opdrachten van die stemmen gaan opvolgen, waardoor potentieel gevaarlijke omstandigheden kunnen voordoen. Het is van belang dat de omgeving inziet dat er iets mis is, zodat tijdig psychische hulp kan worden geboden.

Met fantoomgeluiden leven!

Sommige van voorgaande aandoeningen verdwijnen vanzelf of kunnen na een behandeling overgaan. Een groot deel van de mensen met vervelende piepjes, brommende geluiden kunnen echter aanhoudend zijn, waardoor men er als het ware gek van wordt. De hersenen maken signalen aan welke er niet zijn. Het is van belang om het een plekje te geven, zodat men ermee kan leren leven. Indien men altijd alert is en erop reageert, dan kan het juist een depressie in de kaart spelen. Wordt het echter veroorzaakt door overspannenheid of stress dan moet daar iets aan worden gedaan. Heeft men een burn-out dan dient men langdurig thuis te blijven, zodat de aandoening via rust verdwijnt. Soms zal gehoortraining van belang zijn om het geluid de juiste plek te geven, zodat het geen verstorend element in het dagelijkse leven is.

Heeft u aanhoudende piepgeluiden in het hoofd of in de oren, ga dan naar de KNO arts. Indien het om beschadigingen of een ontsteking gaat dan kan het worden behandeld. Bij het overgrote deel van de gevallen kan men niets anders doen, behoudens ermee leren leven. Informeer verder bij de KNO arts wat u aan de piepjes kunt doen.

Lees verder

• Oorsuizingen en –pijn: dichtzittende buis van Eustachius
• Rommel in je oor, verstopte oren, hoe haal je het eruit?
• Brughoektumor: duizeligheid, oorsuizingen en slecht gehoor