Aambeien: wat kun je er zelf aan doen

Wanneer je last hebt van aambeien, heb je last van pijn door zwellingen in de endeldarm of net buiten de anus. Het kan gepaard gaan met jeuk, pijn, een branderig gevoel en bloed aan het toiletpapier. Aambeien worden veroorzaakt door bijvoorbeeld te hard persen, verstopping, langdurige diarree, overgewicht of een verkeerde leefstijl. Het kan vooral een probleem vormen als je veel moet zitten. Aambeien zijn erg vervelend, maar je kun er zelf wat aan doen om ze te voorkomen of te behandelen.

Wat het is

Binnen je anus en endeldarm zitten zwellichamen die ervoor zorgen dat de anus lucht- en lekdicht afgesloten blijven. Deze zwellichamen worden aambeien genoemd en wanneer deze opzetten ontstaan er klachten. De oorzaak ligt in de bloedvaten die verwijden en stuwen onderin de endeldarm en net boven de anus. Vooral tijdens de stoelgang kunnen er pijnklachten ontstaan. Aambeien worden onderverdeeld in drie soorten:

1. Inwendige aambeien (in de endeldarm)
2. Uitwendige aambeien (net voorbij de kringspier, buiten het endeldarmkanaal)
3. Uitpuilende aambeien (de aambeien zijn door de kringspier naar buiten gezakt)

Hoe je eraan komt

Bij veel mensen ontstaan er aambeien als gevolg van een hoge druk rond de anus. Dit kan ontstaan doordat je te hard moet persen als gevolg van een verstopping, te hard persen of wanneer je langdurig last hebt van diarree. Ook kunnen er klachten ontstaan als je veel in een gehurkte houding zit, last hebt van een harde ontlasting en langdurig op het toilet blijft zitten. Risicofactoren zijn: overgewicht, zwangere vrouwen of net na de bevalling, te weinig vezels eten, te veel zitten, te weinig beweging of als het in de familie voorkomt. Bij mensen die ouder worden kan het weefsel rond de zwellichamen minder elastisch worden, waardoor aambeien kunnen ontstaan. Sommige medicijnen geven aambeien als bijwerking.

De klachten

Het licht aan het soort aambeien wat voor klachten er zijn. Bij inwendige aambeien is er vaak jeuk of een branderig gevoel aan de anus. Na het toiletbezoek kan er wat bloed aan het papier of aan de ontlasting zitten. Bij uitwendige aambeien zijn de jeukklachten heviger, kan er ook bloed aan de ontlasting of papier zitten en is er een brandend en pijnlijk gevoel rond de anus. Ook zitten kan pijnlijk zijn.

Het verloop

In het begin vallen de klachten nog wel mee en het begint met een beetje pijn, helderrood bloed aan de ontlasting als de ontlasting er langs gaat. In het volgende stadium komt de aambei naar buiten, maar trekt ook weer naar binnen zodra je klaar bent op het toilet. Op een gegeven moment gaat de aambei niet vanzelf terug, maar is nog wel terug te duwen. Vervolgens kan de aambei niet meer worden teruggeduwd en doet het veel pijn. Er kan ontlasting uit de anus lekken en dit geeft irritatie en pijnklachten.

Wat kun je zelf doen aan aambeien

Er is gelukkig vaak heel wat te doen aan aambeien. Meestal heeft het te maken met leefstijl en kun je door dit aan te passen de klachten aanpakken. De helft van de mensen in de westerse wereld krijgt wel eens te maken met aambeien, dat is veel meer dan elders in de wereld. Hier volgen wat tips om uit te voeren tegen aambeien:

• Ga naar het toilet zodra je aandrang voelt
• Blijf niet te lang zitten als het niet lukt
• Pers niet te hard
• Zorg voor zachte ontlasting
• Zit niet te lang
• Sla het ontbijt niet over

Vezels eten

Wanneer je vezelrijk eet, kan de ontlasting gemakkelijker door de darmen waardoor de druk in het anale gebied minder wordt. Om extra vezels binnen te krijgen kun je bijvoorbeeld lijnzaad of zemelen in de yoghurt doen. Verder is het belangrijk volkorenproducten te eten, dus volkorenbrood in plaats van witbrood en zilvervliesrijst in plaats van witte rijst. Eet een appel met schil omdat daar veel vezels inzitten. Ook peulvruchten bevatten veel vezels.

Zachte ontlasting

Niet alleen vezels zorgen voor een zachtere ontlasting, maar ook door voldoende te bewegen wordt de darmwerking gestimuleerd. Verder is het belangrijk om veel te drinken. Drink twee liter vocht per dag zodat het volume van de ontlasting groter wordt en de ontlasting minder hard is.

Hygiëne

Dit is van groot belang voor een goed genezingsproces. Zorg dat je achterste schoon is om een infectie te voorkomen. Spoel je achterste schoon met warm water en dep het daarna droog. Een zitbad kan helpen tegen de jeuk en het branderige gevoel. Gebruik eventueel babydoekjes of vochtige toiletdoekjes.

Niet krabben

Ook al heb je erge jeuk, probeer vooral niet te krabben omdat dit de huid kan beschadigen en waardoor de kans op een infectie groter wordt. Door te krabben kunnen jeukklachten ook verergeren.

Katoenen ondergoed

Probeer synthetisch ondergoed te vermijden en draag katoenen ondergoed. Dit geeft minder transpiratie en minder kans op beschadiging van de huid.

Slaap

Er wordt niet voor niets soms gezegd dat slapen het beste medicijn is. Probeer daarom voldoende te slapen. Een uitgerust lichaam is beter in staat te genezen dan een vermoeid lichaam.

Lees verder

• Aanpassen voedingspatroon in geval van verstopping
• Verstopping: wat kun je er zelf aan doen?
• Jeuk aan je anus: wat kun je er zelf aan doen?
• Darmparasiet: Blastocystis hominis