Lymfangitis, lymfevatontsteking: pijnlijke rode lijn huid

Een schaafwondje, houtsplinter of wondroos kunnen aanleiding zijn voor lymfevatontsteking. Oftewel inwendig wordt het lymfevloeistof aangetast door een bacterie, waardoor de huid langs het aangetaste lymfevat als een lijn rood wordt en pijnlijk aanvoelt. De langs deze lijn gelegen lymfeklieren zullen eveneens opzetten en pijn doen. Wat houdt lymfangitis in, hoe kan het tot een bloedinfectie of –vergiftiging leiden en waarom is het dan levensbedreigend?

Lymfangitis, lymfevatontsteking

• Wondje en infectie
• Hoe ontstaat lymfevatontsteking?
• Herkennen van lymfangitis
• Kans op bloedvergiftiging
• Behandeling
• Direct naar de huisarts

Wondje en infectie

Door dagelijkse bewegingen, vallen of een ongeluk kan het voorkomen dat we onverhoopt wondjes oplopen. In de meeste gevallen komen dergelijke wondjes voor op de ledematen, juist omdat we daarmee de bewegingen uitvoeren of een val opvangen. Grote en kleine wondjes kunnen een virus of bacterie introduceren, waarop het lichaam soms heftig reageert. Om te vermijden dat ongewenste invloeden snel door het lichaam verspreiden, zitten er op cruciale punten lymfeklieren. Deze zijn onderling verbonden via de lymfevaten, waardoorheen lymfevloeistof (bloed-eiwitfiltraat) (lit.1) gaat. Indien een bacterie het binnendringt, kan lymfevatontsteking ontstaan. Wat houdt lymfangitis in, wat zijn de symptomen en hoe wordt het behandeld?

Hoe ontstaat lymfevatontsteking?

Een kleine beschadiging kan reeds aanleiding zijn voor een ontsteking. De veel voorkomende bacterie bèta-hemolytische streptococ dringt het lichaam via de wond binnen en kan daarbij het lymfevloeistof beïnvloeden. De bacterie is een pusvormende streptokok (lit.2), waarmee de lymfevaten en lymfeklieren worden aangetast. Enerzijds kan het door een schaafwond (door een val) of houtsplinter en anderzijds naar aanleiding van wondroos voordoen. Wondroos ontstaat ook meestal naar aanleiding van een klein wondje, waarbij de bacterie onder de huid verspreidt en eveneens het lymfesysteem aandoet.

Herkennen van lymfangitis

Omdat er sprake is van een heftige inwendige ontsteking, zal het immuunsysteem erop reageren. Het leidt tot een verhoogde temperatuur, koorts en soms algehele malaise. In hoeverre het lichaam reageert hangt per geval af. Aanvullend gaat het om de volgende kenmerkende eigenschappen, welke als serieuze symptomen moeten worden beschouwd.

Opgezette lymfeklieren

Indien lymfeklieren ontstoken zijn, zullen deze opzetten. Zeker direct onder de huid gelegen klieren zullen daarbij pijnlijk zijn en voelbaar of zichtbaar een groter formaat hebben.

Pijnlijke rode huidlijn

Vanaf het wondje zal over de volle lengte van de ledemaat (arm of been) een rode streep zichtbaar zijn. Dit is de route waarlangs het lymfevat gaat en inwendig ontstoken is. Het stopt meestal bij de grote clusters lymfeklieren ter plaatse van de nek, oksel of bovenkant been. De optredende streep kan daarbij pijnlijk zijn.

Kans op bloedvergiftiging

Omdat het lymfesysteem gebruik maakt van bloed-eiwitfiltraat, worden er continu stoffen met het bloed uitgewisseld. Heeft men lymfangitis dan heeft men verhoogde kans op bloedvergiftiging (sepsis (lit.3)) oftewel bloedinfectie. Indien men sepsis krijgt, dan gaat het direct om een levensbedreigende omstandigheid. Er wordt dan in reactie op de infectie overmatig veel histamine aangemaakt, waardoor de spanning om de aderen snel afneemt. De bloeddruk daalt snel, men heeft verhoogde hartslag, heftige hartkloppingen, hoge koorts en snelle ademhaling. Het kan daarbij eveneens tot shock en het overlijden leiden. Let wel dat mensen met een verminderde weerstand meer kans hebben op bloedvergiftiging door toedoen van lymfevatontsteking.

Behandeling

Voorgaande geeft aan dat een pijnlijke rode lijn op een ledemaat tot een levensbedreigende situatie kan leiden. Oftewel deze symptomen dienen altijd serieus te worden genomen, zodat men per ommegaande medisch wordt gecheckt en behandeld. Ondanks de ernst van de zaak kan het in het overgrote deel van de gevallen met een antibioticakuur worden verholpen, zodat de ontsteking verdwijnt. In sommige gevallen wordt de ontsteking niet door bèta-hemolytische streptococ maar door een andere bacterie veroorzaakt. De behandeling kan dan soms niet aanslaan en dient men verder te worden onderzocht. In dat geval zal meer specifiek naar de bron van de ontsteking moeten worden gezocht (lit.3).

Direct naar de huisarts

Heeft men een wondje of wondroos gecombineerd met een rode pijnlijke lijn op de huid, dan gaat het om lymfevatontsteking. Om een bloedinfectie ter vermijden is het noodzakelijk dat men wordt behandeld. Ga met deze symptomen direct naar de huisarts om erger uit te sluiten.

Lees verder

• Lymfoedeem: zwelling, overgewicht door lymfevatklep-lekkage
• Burkitt-lymfoom: agressieve snel groeiende lymfeklierkanker
• Non-Hodgkin lymfoom: behandeling zeldzame lymfeklierkanker