Adenomyose: Pijnlijke menstruatie door verdikte baarmoeder

Adenomyose: Pijnlijke menstruatie door verdikte baarmoeder Adenomyose is een goedaardige aandoening waarbij de baarmoeder verdikt is. Dit treedt op wanneer endometriumweefsel (baarmoederslijmvlies = binnenbekleding van de baarmoeder) zich verplaatst naar de buitenwand van de baarmoeder (baarmoederspier). Veelal is een patiënte asymptomatisch. Andere symptomen zijn vooral gerelateerd met de menstruatie die langer duurt, heviger is en pijnlijker verloopt. De diagnose van deze aandoening is moeilijk te stellen en gebeurt vooral door beeldvormend onderzoek. Een chirurgische verwijdering van de baarmoeder biedt zekerheid over de diagnose, maar gebeurt veelal enkel bij ernstige symptomen. Adenomyose werd voor het eerst beschreven door Rokitansky in 1860 en daarna duidelijk omschreven door Von Recklinghausen in 1896.

Synoniemen adenomyose

Adenomyose is eveneens gekend onder deze synoniemen:
  • Adenomyoma
  • Adenomyosis uteri
  • Endometriosis interna
  • Parietalis uteri

Epidemiologie aandoening

Adenomyose is een veel voorkomende aandoening. Exacte cijfers over de prevalentie of incidentie zijn niet gevonden in de geraadpleegde bronnen. De ziekte komt het meest voor bij vrouwen tussen de leeftijd van veertig en vijftig jaar die minstens één keer zwanger geweest zijn. Vrouwen die eerder een baarmoederoperatie hebben gehad, lopen mogelijk een verhoogd risico voor adenomyose.

Oorzaken verdikte baarmoeder

Het baarmoederslijmvlies verplaatst zich bij de aandoening naar de baarmoederspier. De precieze oorzaak van adenomyose is onbekend. Wellicht lokken verschillende hormonen zoals oestrogeen, progesteron, prolactine en follikel stimulerend hormoon (FSH) de aandoening uit.

Symptomen: Pijnlijke menstruatie

Adenomyose veroorzaakt veelal geen symptomen. Wanneer de patiënte zich toch presenteert met symptomen, heeft ze makkelijk pijn in het bekken tijdens de geslachtsgemeenschap. De patiënte ondervindt eveneens veranderingen in de menstruatie. Deze is vaak pijnlijk, wat nog verergert. Daarnaast bloedt de patiënte langdurig of zwaar. Ook bloedstolsels zijn mogelijk bij de menstruatie. De patiënte heeft bovendien een opgeblazen gevoel en een drukkend gevoel op de buik (in medische termen gekend als abdominale druk). In de laatste fase van de aandoening treedt ook een snelle gewichtstoename op. Krampen, rugpijn, ernstige hoofdpijn (meestal net voor of in het begin van de menstruatie), misselijkheid en braken zijn ook enkele gedocumenteerde symptomen. Adenomyose veroorzaakt tot slot mogelijk een adenomyoom in de uterus. Dit is een goedaardig gezwel dat bestaat uit klierweefsel en glad spierweefsel dat zich in de baarmoeder bevindt.

Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek

Tijdens een bekkenonderzoek (gynaecologisch onderzoek) identificeert de arts een zacht en licht vergrote baarmoeder. Het onderzoek wijst mogelijk op een massa in de baarmoeder, een gezwollen baarmoeder of een gevoelige baarmoeder. Beeldvormend onderzoek zoals een transvaginale echografie (echografisch onderzoek) of en MRI-onderzoek van de baarmoeder biedt informatie over het verschil tussen adenomyose en andere baarmoedertumoren. De baarmoeder van een vrouw is bij adenomyose vaak twee tot drie keer zo groot dan een normale baarmoeder. De enige manier om de diagnose te bevestigen is door onderzoek van het weefsel van de baarmoeder na een hysterectomie (chirurgische verwijdering van baarmoeder).

Differentiële diagnose

De arts verwart adenomyose vaak met poliepen, tumoren of vleesbomen (goedaardige gezwellen in de baarmoeder).

Behandeling

Adenomyose komt bij de meeste vrouwen voor omdat ze de menopauze naderen. Slechts enkele patiënten presenteren zich met symptomen. De meeste vrouwen hebben bijgevolg geen behandeling nodig. Een warmtekompres helpt bij milde symptomen. De anticonceptiepil en een progesteron bevattend spiraaltje verminderen zware bloedingen. Anti-inflammatoire geneesmiddelen zoals ibuprofen of naproxen verlichten de pijn en neemt de patiënt één tot twee dagen voor het begin van de menstruatie in en zet ze ook nog enkele dagen verder nadat de menstruatie is begonnen. Voorts is hormonale therapie (hormoontherapie) ook nuttig bij sommige patiënten. Uit een Chinees onderzoek uit januari 2016 blijkt dat alle patiënten na een Novasure-ingreep verbetering ervoeren van de pijnlijke menstruatie en anemie. Een hysterectomie is voorts noodzakelijk bij vrouwen met ernstige symptomen.

Prognose van ziekte

Veelal verdwijnen de symptomen na twaalf maanden nadat de vrouw de laatste menstruatie heeft gehad. Een volledige hysterectomie verlicht de symptomen. Hoewel adenomyose een goedaardige aandoening is die niet levensbedreigend te noemen is, is soms de kwaliteit van leven van een vrouw verlaagd door de frequente pijn en de zware bloedingen.

Complicaties van adenomyose

Door de zware bloedingen treedt mogelijk anemie (bloedarmoede) op, waardoor de patiënt vermoeid is, hartkloppingen heeft en lijdt aan kortademigheid. Terugkerende pijn leidt mogelijk tot depressie, prikkelbaarheid, angst, woede en gevoelens van hulpeloosheid. De patiënte zoekt daarom het beste zo snel mogelijk de arts op bij menstruatieklachten.

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Vergrote baarmoeder: symptomen, oorzaak en behandelingVergrote baarmoeder: symptomen, oorzaak en behandelingEen gezwollen, vergrote baarmoeder kan komen door zwangerschap of door een onderliggende aandoening. Een normale baarmoe…
Novasure: Behandeling bij hevige menstruatie en bloedverliesNovasure: Behandeling bij hevige menstruatie en bloedverliesNaar schatting 10 tot 30% van de vrouwen heeft last van hevige menstruaties waardoor ze belemmerd zijn om volop van het…
Asherman-syndroom: Verklevingen in de baarmoederAsherman-syndroom: Verklevingen in de baarmoederBij het Asherman-syndroom ontstaan verklevingen door littekenweefsel in de baarmoeder als gevolg van een uteriene curett…
Gezwollen baarmoeder: Oorzaken van baarmoedervergrotingGezwollen baarmoeder: Oorzaken van baarmoedervergrotingNormaal gesproken is de baarmoeder zo groot als een gebalde vuist of een peer, maar bij een zwangerschap groeit deze uit…

Schurft (scabiës): Besmettelijke huidaandoening door mijtSchurft (scabiës): Besmettelijke huidaandoening door mijtScabiës, beter bekend als schurft, is een zeer besmettelijke huidziekte die veroorzaakt is door een mijt, een soort para…
Luchtpijpontsteking: symptomen, oorzaak en behandelingLuchtpijpontsteking: symptomen, oorzaak en behandelingEen luchtpijpontsteking is een ontsteking van het slijmvlies van de luchtpijp. Een luchtpijpontsteking (tracheïtis) begi…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Therapractice, Pixabay
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • http://emedicine.medscape.com/article/405260-overview#showall
  • http://radiopaedia.org/articles/adenomyosis-of-the-uterus
  • http://www.adenomyosisadviceassociation.org/Symptoms.html
  • http://www.alternativesurgery.com/education/adenomyosis/
  • http://www.healthline.com/health/adenomyosis http://www.webmd.com/women/guide/adenomyosis-symptoms-causes-treatments?page=2
  • http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/adenomyosis/basics/complications/con-20024740
  • http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/adenomyosis/basics/symptoms/con-20024740
  • http://www.webmd.com/women/guide/adenomyosis-symptoms-causes-treatments
  • https://en.wikipedia.org/wiki/Adenomyosis
  • https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26819431
  • https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/001513.htm
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 07-09-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 13
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.