Luchtpijpontsteking: symptomen, oorzaak en behandeling

Luchtpijpontsteking: symptomen, oorzaak en behandeling Een luchtpijpontsteking is een ontsteking van het slijmvlies van de luchtpijp. Een luchtpijpontsteking (tracheïtis) begint vaak met de symptomen hoesten, keelpijn en koorts. Later kun je last krijgen van een hese stem, pijn en kortademigheid. Een acute luchtpijpontsteking kan vooral bij jonge kinderen ernstig verlopen doordat de luchtwegen verstopt raken, waardoor de ademhaling kan stoppen. En dan stopt het hart er ook mee.

Wat is de luchtpijp?

Onderdeel van de luchtwegen

De luchtpijp (trachea) is een soort buis die het strottenhoofd met de longen verbindt en een luchtdoorgang verschaft. Door de luchtpijp kan lucht in- en uitstromen, zodat zuurstof je longen kan bereiken en kooldioxide afgevoerd kan worden. De luchtpijp is daarmee een onderdeel van je luchtwegen. Soms kan de binnenkant van de luchtpijp ontstoken raken. Deze aandoening heet een luchtpijpontsteking of een tracheïtis. Een luchtpijpontsteking kan ontstaan door bacteriën of virussen, maar het kan ook worden veroorzaakt door niet-infectieuze factoren. In veel gevallen beïnvloeden deze factoren niet alleen de luchtpijp, maar ook de aangrenzende gebieden.

Jonge kinderen

Over het algemeen staat een luchtpijpontsteking niet op zichzelf en ontstaat het door een luchtweginfectie die zich verspreidt naar de luchtpijp. Kleine kinderen worden vaker getroffen door een luchtpijpontsteking omdat hun luchtpijp kleiner en kwetsbaarder is en gemakkelijker geblokkeerd raakt. De luchtpijp kan door een ontsteking bij kleine kinderen gemakkelijk opzwellen. Hierdoor kan de ademhaling bemoeilijkt worden. Dit kan levensbedreigend zijn. Hoewel oudere kinderen ook een luchtpijpontsteking kunnen krijgen, treedt vaak herstel op voordat de infectie verergert en de luchtwegen geblokkeerd raken. Luchtpijpontsteking is een relatief zeldzame aandoening en treft vaker jongens dan meisjes.

Oorzaken van een luchtpijpontsteking

Er zijn verschillende oorzaken voor het ontstaan van een luchtpijpontsteking en infecties zijn veruit de meest voorkomende oorzaak.

Infecties

Veel soorten bacteriën kunnen een luctpijpontsteking veroorzaken. De meest voorkomende bacteriële boosdoener is de Staphylococcus aureus en minder frequent de Haemophilus influenzae, een bacterie die bij vrijwel alle mensen op gezette tijden in de neus-keelholte voorkomt. In sommige gevallen kan een luchtpijpontsteking ook volgen op een virale infectie zoals verkoudheid of griep.

Irriterende stoffen

Verschillende irriterende stoffen in de lucht kunnen het slijmvlies van de luchtpijp irriteren en beschadigen, wat het gevoelig maakt voor een ontsteking. Voorbeelden van dergelijke irriterende stoffen zijn zwaveldioxide (SO2), stikstofdioxide en sigarettenrook. (Mee)rokers lopen een groter risico op een luchtpijpontsteking, omdat tabaksrook een groot aantal giftige stoffen bevat die de slijmcellen irriteren. Tabaksrook kan de binnenkant van de luchtpijp, welke is bekleed met slijmvlies met trilhaarepitheel, irriteren en schade betrokkenen.

Allergieën

Het komt niet vaak voor dat allergieën betrokken zijn bij het ontstaan van een luchtpijpontsteking, maar soms kan een luchtwegallergie een luchtpijponsteking veroorzaken.

Symptomen luchtpijpontsteking

Een luchtweginfectie kan gepaard gaan met een infectie van de aangrenzende delen van de luchtwegen en deze symptomen kunnen dan ook aanwezig zijn. De eerste symptomen die gepaard gaan met een luchtpijpontsteking verschijnen binnen een paar dagen na het oplopen van de infectie. Virale infecties kunnen ook gepaard gaan met niet-specifieke symptomen zoals vermoeidheid, terwijl bacteriële infecties zich meestal presenteren met lokale symptomen.

Vermoeidheid / Bron: Istock.com/BartekSzewczykVermoeidheid / Bron: Istock.com/BartekSzewczyk
De klachten kunnen bestaan uit:

Symptomen verergeren
Symptomen verergeren mettertijd, met name bacteriële infecties die niet spontaan overgaan vereisen medische behandeling. Een luchtpijpontsteking kan bij met name jonge kinderen ernstig verlopen, doordat de luchtwegen verstopt kunnen raken en verstikkingsgevaar dreigt. Daarom moet een tracheïtis bij kinderen altijd intensief behandeld en in de gaten gehouden worden. Bij volwassenen is het verloop van een luchtpijpontsteking over het algemeen minder ernstig.

Ademnood en blauwe huidskleur
Een luchtwegobstructie als gevolg van een luchtpijpontsteking kan een hoog, piepend ademgeluid (stridor) veroorzaken, evenals ademnood. In sommige gevallen kan het zuurstofgehalte in het lichaam dalen als gevolg van de ademhalingsproblemen, hetgeen kan leiden tot cyanose (blauwe kleur van de huid). Dit is een ernstige symptoom dat onmiddellijke medische aandacht vereist.

Arts onderzoekt patiënt met stethoscoop / Bron: Monkey Business Images/ShutterstockArts onderzoekt patiënt met stethoscoop / Bron: Monkey Business Images/Shutterstock

Onderzoek en diagnose

De (huis)arts onderzoekt de ademhaling door met een stethoscoop naar de longen (ademgeluiden) van de patiënt te luisteren. De ademhaling verloopt meestal moeizaam als gevolg van de ontstoken en gezwollen luchtpijp. Verdere onderzoeken zijn nodig om de diagnose te stellen. De arts zal ook een volledig bloedonderzoek uitvoeren en het zuurstofgehalte van het bloed kan worden gecontroleerd. Daarnaast kan het nemen van een kweekje van de luchtpijp en/of neusholte duidelijkheid geven of er een bacteriële infectie in het spel is en om welke bacterie het gaat. Een röntgenfoto van de borst kan worden genomen om de mate van congestie te beoordelen.

Differentiële diagnose
Een luchtpijpontsteking kan veel gelijkenis vertonen met de volgende aandoeningen:

Luchtpijpontsteking behandeling

Antibiotica

De behandeling is afhankelijk van de oorzaak. Virale infecties behoeven meestal geen behandeling, hoewel in ernstige gevallen ondersteunende maatregelen nodig kunnen zijn. Bacteriële infecties daarentegen vereisen gewoonlijk behandeling met antibiotica om de bacteriën uit te roeien.

Vermijden van irriterende stoffen en behandelen van allergie

In geval van irriterende stoffen, moeten de schadelijke stoffen in kwestie worden vermeden. Meestal zal de ontsteking daarna spontaan verdwijnen en zal de luchtpijp volledig genezen. In ernstige gevallen kan het nodig zijn om corticosteroïden te gebruiken. Bij allergieën kunnen antihistaminica en corticosteroïden nodig zijn om de aandoening te behandelen en om toekomstige allergische reacties te voorkomen. Deze stoffen kunnen oraal of met behulp van inhalers toegediend worden. Desensibilisatietherapie kan soms worden overwogen in chronische gevallen. Het roken van sigaretten moet worden vermeden voor alle gevallen van luchtpijpontsteking.

Cyanose / Bron: James Heilman, MD, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Cyanose / Bron: James Heilman, MD, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Ondersteunende maatregelen

Ondersteunende maatregelen zoals bedrust, veel drinken en het gebruik van een luchtbevochtiger in een (slaap)kamer kan ook helpen bij het herstel van een luchtwegontsteking. Deze maatregelen zijn vooral nuttig voor virale infecties.

Medische noodsituatie

Het is belangrijk op te merken dat een versnelde ademhaling, ernstige kortademigheid (bemoeilijkte ademhaling), duizeligheid en cyanose (blauwe huidskleur) onmiddellijke medisch ingrijpen behoeft. Een verstopping van de luchtpijp is levensbedreigend. Adequaat en snel medisch handelen is dan vereist.

Lees verder

© 2016 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Ontstoken luchtpijp: symptomen en behandelingOntstoken luchtpijp: symptomen en behandelingEen ontstoken luchtpijp wordt ook wel tracheïtis genoemd en wordt meestal veroorzaakt door een infectie als gevolg van e…
Tracheïtis: Ontsteking van luchtpijp (luchtpijpontsteking)Tracheïtis: Ontsteking van luchtpijp (luchtpijpontsteking)De luchtpijp is een belangrijk onderdeel van de luchtwegen van het lichaam. Wanneer lucht door de neus of mond komt, gaa…
Ontsteking van het strotklepje/EpiglottitisOntsteking van het strotklepje/EpiglottitisDe ontsteking van het strotklepje is een zeldzame aandoening die vooral voorkomt bij kinderen tussen de één en zes jaar…
Gierende en piepende ademhaling (stridor): oorzakenGierende en piepende ademhaling (stridor): oorzakenHeb jij of je kind last van een gierende en piepende ademhaling? Stridor is een abnormaal ademgeluid dat verwijst naar e…

Adenomyose: Pijnlijke menstruatie door verdikte baarmoederAdenomyose: Pijnlijke menstruatie door verdikte baarmoederAdenomyose is een goedaardige aandoening waarbij de baarmoeder verdikt is. Dit treedt op wanneer endometriumweefsel (baa…
Akoestisch trauma: Gehoorschade door te hard lawaai bij oorAkoestisch trauma: Gehoorschade door te hard lawaai bij oorEen akoestisch trauma is een letsel aan het gehoor door onherstelbare beschadiging van de haarcellen in het binnenoor. E…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Istock.com/AW
  • http://www.phaa.com/tracheitis-inflamed-windpipe-causes-symptoms-treatment.htm
  • https://www.gezondheidsnet.nl/astma-en-copd/luchtpijp-toegang-tot-de-longen
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Trache%C3%AFtis
  • http://www.gezond.be/aandoening/luchtpijpontsteking/
  • https://www.gezondheidsplein.nl/aandoeningen/luchtpijpontsteking/item36807
  • Medscape. Bacterial Tracheitis Differential Diagnoses. https://emedicine.medscape.com/article/961647-differential (ingezien op 2-11-2017)
  • Afbeelding bron 1: Istock.com/BartekSzewczyk
  • Afbeelding bron 2: Monkey Business Images/Shutterstock
  • Afbeelding bron 3: Henry Vandyke Carter, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 4: James Heilman, MD, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 03-04-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 11
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.