Granuloma annulare: Huidaandoening met knobbels in ringvorm
Granuloma annulare is een chronische huidaandoening die vaak optreden bij kinderen en jongvolwassenen. De patiënt heeft hierbij huiduitslag met rode vlekken die in een ringvormig patroon verlopen. Buiten huiduitslag en soms jeuk heeft de patiënt weinig andere symptomen. Meestal verdwijnt deze onschuldige huiduitslag spontaan, maar een behandeling is ook mogelijk om de uitslag sneller weg te krijgen. T. Colcott Fox beschreef voor het eerst de symptomen in 1895. Pas in 1902 beschreef Radcliffe-Crocker de symptomen als granuloma anulare.
Epidemiologie granuloma annulare
Granuloma annulare treft het vaakst kinderen en jongvolwassenen onder de dertig jaar. Vrouwen zijn dubbel zo vaak dan mannen aangetast. Granuloma anulare kent tot slot geen raciale, etnische of geografische voorliefde. Informatie over de prevalentie van granuloma annulare is niet gevonden in de geraadpleegde bronnen.
Oorzaken huidaandoening
Bij granuloma anulare is de dermis overgevoelig en ontstoken. De dermis is bekend als de lederhuid, de huidlaag onder de bovenste laag van de huid (opperhuid, epidermis). De precieze oorzaak van deze huidreactie is onbekend. De meeste patiënten zijn gezond en hebben geen andere gezondheidsproblemen.
Aandoeningen
Volgende aandoeningen of medische problemen verhogen mogelijk het risico op het krijgen van granuloma annulare:
Omgevingsfactoren
Verder ontstaat de aandoening eveneens vaker bij blootstelling aan veel
zonlicht en na bepaalde vaccins.
Symptomen en soorten: Huiduitslag met knobbels in ringvorm en soms jeuk
Het primaire symptoom van granuloma annulare is
huiduitslag. De kleine en stevige papules (knobbels) zijn 1 tot maximum 5 cm groot en variëren in kleur van huidkleurig tot rood en zelfs paars. Ze bevinden zich meestal op handruggen, voetruggen, polsen en enkels. Ze verschijnen vaak in de vorm van een ring of kring. Deze
gelokaliseerde granuloma annulare (lokale vorm) komt het vaakst voor. In sommige gevallen verspreidt de uitslag zich over het hele lichaam. Veertigplussers ervaren veelal meer intense jeuk met wijdverspreide granuloma annulare. Deze vorm is gekend als
gegeneraliseerde granuloma annulare (uitgebreidere vorm). In zeldzame gevallen verschijnen onderhuidse
knobbeltjes aan de armen of
benen. Deze vorm staat bekend als
subcutane granuloma annulare.
Diagnose en onderzoeken
Lichamelijk onderzoek
De arts bekijkt de huid grondig. Hij is bij de meeste patiënten in staat om direct de diagnose te stellen.
Diagnostisch onderzoek
Een huidschraapsel is nodig om het verschil te kennen tussen een schimmelinfectie en granuloma annnulare. Soms is een huidbiopsie nodig om de diagnose te bevestigen.
Differentiële diagnose
De arts verwart de huidaandoening af en toe met deze aandoeningen: erythema annulare centrifugum, erythema elevatum diutinum en
lichen planus (symptomen aan mond, huid, geslachtsorganen, nagels en/of hoofdhuid).
Behandeling van patiënten
Omdat granuloma annulare meestal geen ernstige symptomen veroorzaakt en niet levensbedreigend is, is in de meeste gevallen geen behandeling nodig. Enkel omwille van cosmetische redenen of bij jeuk kiest een patiënt soms voor een behandeling. Door zeer sterke steroïde crèmes of zalven herstelt de patiënt sneller van de huiduitslag. Injecties met
corticosteroïden zijn ook effectief. Sommige artsen bevriezen de
huidknobbeltjes met vloeibare stikstof (
cryotherapie). Patiënten met een ernstige of wijdverbreide huiduitslag krijgen ultraviolet lichttherapie of medicijnen die het immuunsysteem onderdrukken (
immunosuppressiva).
Prognose van de patiënt
Bij ongeveer de helft van de patiënten verdwijnt annulare zonder behandeling binnen de twee jaar. De ringen blijven bij anderen echter soms jarenlang aanwezig. Af en toe ontwikkelen zich jaren later nieuwe ringen, meestal op dezelfde plaats.
Lees verder