Erythema annulare centrifugum (EAC): symptomen en oorzaken

Erythema anulare centrifugum (afgekort als EAC) duidt op een rode ring op de huid die steeds groter wordt (centrifugum), en een 4-6 mm brede rode rand, met aan de binnenkant een schilferend randje. De laesie begint als een rode bult of vlek die zich steeds verder uitbreidt. Er kunnen ook meerdere ringen ontstaan. Meestal geven de plekken geen klachten, soms wat jeuk. Deze huidaandoening werd voor het eerst beschreven door Darier in 1916.

• Wat is erythema annulare centrifugum?
• Vóórkomen
• Symptomen van EAC
• Oorzaken van EAC
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van erythema anulare centrifugum
• Prognose

Wat is erythema annulare centrifugum?

Erythemaeliminare centrifugum (EAC) is een zeldzame huidaandoening. De laesie begint als een kleine rode bult die zich vanuit een centraal gebied uitbreidt. De laesies vormen vaak een ringachtig patroon, maar kunnen zich uitbreiden in onregelmatige vormen. Het middengebied kan oplichten. Je hebt misschien meer dan één ring. EAC verschijnt meestal op de dijen of benen. Maar het kan elders verschijnen, inclusief op het gezicht, de romp en de armen. De ring kan verschijnen zonder bekende oorzaak en vanzelf verdwijnen, of het kan een teken zijn van een onderliggend probleem. Het kan optreden als gevolg van een allergische reactie op voedsel of medicijnen, of na een tekenbeet. EAC kan ook een teken zijn van een infectieziekte. In ongeveer 13 procent van de gevallen is er sprake van een onderliggende ziekte of infectie. In zeldzame gevallen kan het duiden op kanker. De gemiddelde leeftijd waarop het zich voordoet, is 49 jaar, maar EAC-uitslag kan op elk moment van het leven optreden, vanaf de eerste levensfase.

Vóórkomen

Erythema annulare centrifugum is zeer zeldzaam en naar schatting krijgen jaarlijks 1 op 100.000 ermee te maken. De literatuur meldt dat vrouwen meer kans hebben om erdoor getroffen te worden dan mannen.

Symptomen van EAC

Erythema annulare centrifugum begint meestal als een kleine roze of rode vlek die geleidelijk groter wordt; de ring kan dagelijks 2-3 mm in omvang toenemen. Bij sommige mensen kan de huiduitslag jeuken of steken, maar vaak zijn er geen symptomen. Naarmate de plek zich naar buiten toe verspreidt, kan deze de vorm aannemen van een ring. De ring heeft vaak een onregelmatige vorm en kan ook een hoefijzervorm aannemen. De randen van de ringen zijn meestal verhoogd en kunnen van binnen licht schilferig zijn. Elke plek kan variëren in grootte en sommige plekken worden wel 15 cm groot.

Oorzaken van EAC

De exacte oorzaak van EAC is anno 2024 niet bekend. Het kan een teken zijn van een overgevoeligheidsreactie of een onderliggende ziekte. Triggers zijn:

• voedselallergie
• insectenbeet
• geneesmiddelgebruik
• infectieziekte (virale -, bacteriële -, parasitaire - of schimmelinfectie)
• endocriene of immuunsysteemaandoening, waaronder de ziekte van Graves, de ziekte van Hashimoto (een ziekte van de schildklier), het syndroom van Sjögren en autoimmune progesterone dermatitis.
• Hodgkin en non-Hodgkin lymfoom (lymfeklierkanker)
• acute leukemie
• multipel myeloom (ziekte van Kahler)
• andere vormen van kanker (neuskanker, keelholtekanker, prostaatkanker, borstkanker, eierstokkanker)
• aandoeningen van de galwegen

Onderzoek en diagnose

De diagnose EAC kan worden gesteld op het klinisch beeld. Goed onderzoek moet worden uitgevoerd om andere mogelijke ziekten uit te sluiten, zoals: pityriasis rosea, tinea corporis of ringworm, psoriasis, nummulair eczeem, atopisch eczeem, geneesmiddelreactie, erythema migrans (bij een tekenbeet) en andere huiduitslag.

Behandeling van erythema anulare centrifugum

Als er geen onderliggende ziekte is, verdwijnt EAC gewoonlijk vanzelf. Dit kan enkele weken of maanden duren. Een nieuwe uitslag kan verschijnen nadat de eerdere uitslag is verdwenen. Deze cyclus van remissie en terugkeer kan maanden of zelfs jaren duren. De gemiddelde duur is één jaar. Er is geen bewezen behandeling. De huisarts kan een corticosteroïd (cortison) zalf of crème voorschrijven ter verlichting van jeuk. In geval van een onderliggende ziekte die de huidafwijking veroorzaakt, dan zal behandeling ervan de huidafwijkingen laten verdwijnen.

Prognose

De vooruitzichten voor erythema anulare centrifugum zijn uitstekend. Meestal zal het vanzelf verdwijnen. Als het een gevolg is van een onderliggende ziekte, zal de behandeling van die aandoening over het algemeen de uitslag doen verdwijnen.

Lees verder

• Rode ring op huid: erythema annulare centrifugum (EAC)
• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling