Is hooikoorts wel de juiste diagnose?

De klok is vooruit gegaan, de avonden worden langer en lichter. Het is lente. Huisartsen in het hele land worden overspoeld met niezende, tranende patiënten die smeken om hulp bij het verminderen van de klachten van hun hooikoorts. Hooikoorts is eigenlijk een vreemde naam, het is een allergie tegen gras en pollen, niet tegen hooi en je krijgt er geen koorts van. Hooikoorts komt voor bij zo'n 10% van de Westerse bevolking, in de jaren tachtig was dat zo'n 5%. Een eeuw geleden had bijna niemand ooit van hooikoorts gehoord. Het aantal gevallen van hooikoorts neemt toe, maar het komt veel voor dat het niet de juiste diagnose is. Hoe weet je wat je loopneus en jeukende ogen veroorzaakt en wat kan je eraan doen?

Groei aantal gevallen hooikoorts

Niemand weet hoe het kan dat het aantal gevallen zo astronomisch gegroeid is de laatste eeuw, maar immunologen wijzen met de vinger naar onze hygiëne; de theorie dat onze schone huizen ervoor hebben gezorgd dat ons immuunsysteem minder sterk is. Ondanks het feit dat door het hele land hooikoorts veel voorkomt weten veel mensen niet hoe slopend de klachten kunnen zijn. Familie, huisartsen en zelfs de patiënten zelf kunnen hooikoorts afdoen als een beetje niezen en snot, maar voor ongeveer 10% van de patiënten betekent het pure ellende. Een vervelend effect is bijvoorbeeld bewezen bij jonge actieve mensen op werk en school; er is een kans van 70% dat de resultaten die worden behaald op school en werk slechter zijn dan de behaalde resultaten buiten het hooikoortsseizoen.

Is hooikoorts wel de oorzaak van de klachten?

Jonge mensen zijn niet de enige mensen met klachten: studies laten zien dat het aantal dertigers, veertigers en vijftigers dat hooikoorts ontwikkelt toeneemt. Veel van deze mensen vermoeden geen allergie maar geloven dat ze lang verkouden zijn. Ze gaan naar de huisarts en eindigen met een recept voor antibiotica terwijl ze antihistamine en neusspray nodig hebben. Je hebt een goede diagnose nodig om de klachten goed te kunnen behandelen. Andersom is het ook zo dat veel mensen ervan overtuigd zijn hooikoorts te hebben terwijl ze een andere allergie hebben.

Als je veel niest en jeukende ogen hebt voordat het graspollenseizoen in juni start ben je waarschijnlijk allergisch voor berkenpollen, dit komt steeds meer voor. Andere bomen en planten waar je allergisch voor kunt zijn in verschillende tijden van het jaar zijn bijvoorbeeld de plataan, de eik en de brandnetel. Als je neus gaat lopen in de vroege lente of herfst kan dit veroorzaakt worden door schimmels of zwammen. Als het snotteren het hele jaar doorgaat kun je een stofmijtallergie hebben of een allergie voor dieren. Je verwacht misschien dat je niest door de pollen, maar het kan zijn dat je naast iemand zit die een kat heeft thuis. Wat niet heel veel voorkomt is een voedselallergie: maar 3% van de bevolking heeft een voedselallergie, alhoewel 30% van de bevolking gelooft een voedselallergie te hebben.

Hoe kom je erachter of het hooikoorts is?

Degenen die erover twijfelen waar ze allergisch voor zijn zouden naar een kliniek moeten gaan. Daar kunnen verschillende testen worden uitgevoerd waaronder een huidpriktest. De reactie op verschillende stoffen wordt hiermee getest en er is snel te zien waar je allergisch voor bent. Deze testen geven helaas niet altijd een antwoord want soms zit de stof waar je allergisch voor bent er niet tussen bij de testen. Alle symptomen van hooikoorts zijn bijvoorbeeld aanwezig maar er is dan geen aanwijsbare allergie. Experts geven aan dat de klachten ook kunnen komen door temperatuurschommelingen, veranderingen in hormonen of gevoeligheid voor omgevingsfactoren zoals uitlaatgassen of parfum.

Meer dan 50% van de personen waarbij er geen allergie geconstateerd kan worden door middel van de huidpriktest heeft waarschijnlijk wel degelijk een allergie, maar eentje die niet bij de huidpriktest getest wordt. Totdat er nieuwe testen worden ontwikkeld zullen deze personen moeten gissen naar de oorzaak.

Behandeling van de klachten zonder de oorzaak te weten

Zonder precies te weten wat de oorzaak is kan het moeilijk zijn om de symptomen te bestrijden. Als de oorzaak een allergie is ben je beter af met antihistamine en als de oorzaak geen allergie is dan ben je beter af met een neusspray en paracetamol. Luchtbevochtigers kunnen verstopte neuzen en zere kelen verzachten, maar aan de andere kant is de vochtige lucht weer ideaal voor schimmels en mijten. De lakens drogen in de zon kan helpen tegen mijten maar dit is niet zo'n goed idee voor mensen met een pollenallergie omdat de pollen in de lakens gaan zitten.

Het is dus cruciaal om te weten wat je vijand is. Het is heel makkelijk om diagnoses verkeerd te stellen, met name als je Google gebruikt, daarom is het zeker bij ernstigere gevallen een goed idee om naar een allergiekliniek te gaan en je te laten testen.

Waar ben je allergisch voor?

• Berk: De tweede week van maart tot de eerste week van juni (hoogtepunt de laatste week van maart tot half mei).
• Plataan: Half maart tot half mei (hoogtepunt de laatste week van april tot de tweede week van mei).
• Gras: De eerste week van mei tot de tweede week van september (hoogtepunt de eerste week van juni tot de laatste week van juli).
• Brandnetel: Begin mei tot eind september (hoogtepunt de laatste week van juni tot de eerste week van augustus).
• Schimmel: Vroeg in de herfst en eind van de lente. De symptomen aan de binnenkant van het lichaam zijn erger dan aan de buitenkant zichtbaar is.
• Stof: Het hele jaar, maar vooral in de winter als de verwarming aanstaat. Binnen zijn de symptomen erger.

Lees verder

• Wordt je huiduitslag veroorzaakt door hooikoorts?
• Hooikoorts: Hoe kun je je voorbereiden?