Idiopathische guttata hypomelanosis: Huidziekte met vlekjes

Idiopathische guttata hypomelanosis (IGH) is een veelvoorkomende huidaandoening waarvan de exacte oorzaak onbekend is. De aandoening wordt gekenmerkt door kleine, witte vlekjes op de huid, voornamelijk op de scheenbenen en onderarmen. Deze vlekjes ontstaan door een afname van melanine, het pigment dat de huid zijn kleur geeft. Hoewel IGH een goedaardige aandoening is en geen andere symptomen veroorzaakt, kunnen de witte vlekjes soms cosmetisch storend zijn. De aandoening komt vaker voor bij mensen met een lichte huidskleur van middelbare leeftijd, vooral degenen die vaak blootgesteld zijn aan de zon. Een behandeling is meestal niet nodig, maar kan worden overwogen als de vlekjes cosmetisch als storend worden ervaren. Idiopathische guttata hypomelanosis werd voor het eerst beschreven in 1951 door Costa.

• Epidemiologie en risicofactoren van huidaandoening
• Oorzaken van idiopathische guttata hypomelanosis
• Symptomen: Witte vlekjes op de huid
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van huidziekte
• Prognose van huidafwijking
• Complicaties en preventie
• Preventie van idiopathische guttata hypomelanosis

Epidemiologie en risicofactoren van huidaandoening

Idiopathische guttata hypomelanosis treft voornamelijk mensen met een lichte huidskleur vanaf dertig jaar, maar kan ook voorkomen bij mensen met een donkere huidskleur, zij het op latere leeftijd. De aandoening wordt vaak gezien als een normaal onderdeel van huidveroudering. Anno augustus 2024 blijkt dat ongeveer 87% van de mensen boven de veertig jaar enige mate van IGH heeft. Vrouwen zijn vaker getroffen dan mannen, en er lijkt een genetische component te bestaan, aangezien de aandoening soms in families voorkomt. Een belangrijke risicofactor is langdurige blootstelling aan UV-stralen van zonlicht en ultraviolet licht, wat bijdraagt aan deze vorm van hypopigmentatie.

Oorzaken van idiopathische guttata hypomelanosis

De precieze oorzaak van idiopathische guttata hypomelanosis blijft anno augustus 2024 onbekend. Verschillende hypothesen zijn voorgesteld, waaronder de mogelijkheid dat IGH een uiting is van het normale verouderingsproces van de huid, secundair is aan chronische blootstelling aan de zon, of het gevolg is van herhaald microtrauma van de huid. Hoewel deze hypothesen plausibel zijn, is er nog geen wetenschappelijk bewijs dat één van deze theorieën definitief ondersteunt.

Symptomen: Witte vlekjes op de huid

IGH presenteert zich meestal als druppelvormige (guttata) witte vlekjes op de huid, variërend in grootte van twee tot vijf millimeter, soms oplopend tot tien millimeter. De vlekjes verschijnen vooral op de scheenbenen en onderarmen, maar kunnen ook voorkomen op andere door de zon blootgestelde delen van het lichaam, zoals het gezicht, de nek, de romp en de schouders. De witte vlekjes zijn doorgaans glad, maar kunnen soms licht schilferig of een beetje verheven zijn.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De diagnose van idiopathische guttata hypomelanosis wordt meestal klinisch gesteld door een arts op basis van visuele inspectie.

Diagnostisch onderzoek

Een huidbiopsie kan worden uitgevoerd om de diagnose te bevestigen. Bij onderzoek onder de microscoop toont de biopsie een afname van melanine in de huidcellen (keratinocyten) en een verminderd aantal pigmentproducerende cellen (melanocyten). De huid kan ook dunner zijn dan normaal en afgeplat.

Differentiële diagnose

Bij de diagnose van IGH moet de arts onderscheid maken tussen andere huidaandoeningen met een vergelijkbaar klinisch beeld. Dit zijn onder andere:

• Actinische keratose (huidletsels door blootstelling aan de zon)
• Bierspots
• Gehypopigmenteerde platte wratten
• Guttate morphea
• Lichen planus (aandoening met symptomen aan mond, huid en geslachtsorganen)
• Lichen sclerosus (huidaandoening aan het urogenitale gebied)
• Pityriasis alba (huidziekte met rode en daarna witte vlekken)
• Post-inflammatoire hypopigmentatie
• Progressieve maculaire hypomelanosis
• Tinea versicolor (huidinfectie met schilferige vlekken)
• Tubereuze sclerose (neurocutane aandoening met tumoren)
• Verruca plana
• Verruca seborroica
• Vitiligo (huidaandoening met witte vlekken in de huid)

Behandeling van huidziekte

In de meeste gevallen is behandeling van idiopathische guttata hypomelanosis niet noodzakelijk, aangezien de aandoening goedaardig is en geen gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. De witte vlekjes zijn ook geen voorloper van huidkanker. Echter, als de vlekjes cosmetisch storend zijn, kan een arts verschillende behandelingen overwegen. Het is echter belangrijk te vermelden dat deze behandelingen niet altijd effectief zijn en soms zelfs ongewenste resultaten kunnen opleveren, zoals bruine vlekjes of grotere witte vlekjes. Mogelijke behandelingen zijn:

• Camouflagetechnieken met make-up
• Een huidtransplantatie
• Cryotherapie (behandeling via bevriezing)
• Fototherapie (behandeling met licht)
• Plaatselijke oppervlakkige dermabrasie of microdermabrasie
• Topische steroïden (op de huid aangebrachte ontstekingsremmende medicijnen)
• Tretinoïne crème

Daarnaast is het cruciaal dat patiënten zichzelf goed beschermen tegen de zon om verdere schade aan de huid te voorkomen.

Prognose van huidafwijking

De prognose van idiopathische guttata hypomelanosis is over het algemeen goed, maar de resultaten van behandelingen kunnen variëren. In sommige gevallen kunnen meerdere behandelingen nodig zijn om een zichtbaar effect te bereiken. Omdat IGH vermoedelijk verband houdt met langdurige blootstelling aan de zon, is het van belang dat patiënten preventieve maatregelen nemen, zoals het gebruik van zonnebrandmiddelen en het vermijden van direct zonlicht, om verdere huidbeschadiging en het risico op huidkanker te verminderen.

Complicaties en preventie

Hoewel idiopathische guttata hypomelanosis op zichzelf geen ernstige complicaties veroorzaakt, kan het een signaal zijn van chronische zonneschade, wat het risico op andere huidproblemen, waaronder huidkanker, verhoogt. Preventieve maatregelen zoals het vermijden van overmatige blootstelling aan de zon, het dragen van beschermende kleding, en het gebruik van breed spectrum zonnebrandcrème met een hoge SPF, kunnen helpen om de ontwikkeling van nieuwe vlekjes te voorkomen en de algemene gezondheid van de huid te behouden.

Preventie van idiopathische guttata hypomelanosis

Hoewel idiopathische guttata hypomelanosis niet volledig te voorkomen is, kunnen bepaalde maatregelen helpen om het risico op het ontwikkelen van deze witte vlekjes te verminderen of de progressie ervan te vertragen. Enkele preventieve maatregelen zijn:

• Bescherming tegen zonlicht: Regelmatige en adequate bescherming tegen de schadelijke effecten van UV-stralen is essentieel. Dit omvat het dagelijks aanbrengen van een breed spectrum zonnebrandcrème met een hoge SPF (minimaal SPF 30), vooral op delen van het lichaam die vaak aan de zon worden blootgesteld, zoals de armen en benen.
• Vermijd piekuren van UV-straling: Probeer directe blootstelling aan de zon te vermijden, vooral tijdens de piekuren tussen 10.00 en 16.00 uur, wanneer de UV-straling het sterkst is.
• Draag beschermende kleding: Bedek de huid met beschermende kleding, zoals lange mouwen en broeken, en draag een hoed met een brede rand om het gezicht en de nek te beschermen tegen de zon.
• Gebruik van fysieke barrières: Maak gebruik van fysieke barrières zoals parasols of schaduwplekken om directe blootstelling aan zonlicht te minimaliseren.
• Regelmatig huidonderzoek: Voer regelmatig zelfonderzoek van de huid uit en raadpleeg een dermatoloog voor professioneel advies als er nieuwe vlekjes of veranderingen op de huid worden opgemerkt. Dit helpt niet alleen bij het monitoren van idiopathische guttata hypomelanosis, maar ook bij het vroegtijdig opsporen van andere mogelijke huidproblemen.
• Voorkom huidtrauma: Vermijd herhaaldelijke huidirritatie of microtrauma door zachte kleding te dragen en voorzichtig te zijn bij het scheren of het uitvoeren van andere activiteiten die de huid kunnen beschadigen.

Lees verder

• Hypopigmentatie: Witte vlekken op huid of lichte huidskleur
• Witte vlekken op de huid: Oorzaken van witte huidvlekken