Warmte-uitslag (zweetuitslag): Uitslag met jeukende bultjes

Miliaria is een korrelvormige huiduitslag die tot stand komt door zweten. Een veelvoorkomende vorm van deze huidaandoening is ‘miliaria rubra’. Door een verstopping van de zweetklieren kan het zweet niet meer weg, hetgeen uiteindelijk resulteert in een huiduitslag. De patiënt ervaart hevig jeukende rode bultjes in voornamelijk de lichaamsplooien. Deze bobbeltjes of blaasjes verdwijnen veelal binnen enkele dagen. Met enkele behandelingen is het mogelijk om het genezingsproces te versnellen en de intense jeuk te verminderen. Het is vooral belangrijk om langdurige blootstelling aan vochtige en warme omgevingen te vermijden en niet te krabben aan de letsels.

• Synoniemen
• Epidemiologie van warmte-uitslag
• Oorzaken en risicofactoren: Door verstopping van zweetklieren
• Risicofactoren van huiduitslag
• Aandoeningen
• Omgevingsfactoren
• Symptomen: Intens jeukende bultjes
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van zweetziekte
• Prognose van huidaandoening
• Complicaties van zweetuitslag
• Preventie van miliaria rubra
• Praktische tips voor het leven / omgaan met warmte-uitslag (zweetuitslag)
• Huidverzorging en verlichting van symptomen
• Voorkomen van irritatie en toekomstige uitbraken
• Verlichting van symptomen bij kinderen
• Misvattingen rond warmte-uitslag
• Warmte-uitslag komt alleen voor in extreme hitte
• Warmte-uitslag is een teken van een infectie
• Warmte-uitslag kan niet worden behandeld
• Warmte-uitslag komt alleen voor bij kinderen
• Warmte-uitslag veroorzaakt ernstige schade aan de huid
• De symptomen van warmte-uitslag verdwijnen onmiddellijk na afkoeling

Synoniemen

Bekende andere benamingen voor miliaria rubra zijn:

• lichen tropicus
• miliaria rubra
• prickly heat (Engelse term)
• tropische rode hond
• warmte-uitslag
• zweetpuistjes
• zweetziekte

Epidemiologie van warmte-uitslag

Baby’s zijn het vaakst getroffen door deze huidziekte, maar de ziekte komt ook voor bij volwassenen. 30% van de volwassenen die verhuizen naar een tropisch klimaat, krijgen hiermee te maken.

Oorzaken en risicofactoren: Door verstopping van zweetklieren

Zweetpuistjes zijn het gevolg van opgesloten zweet. De dieper gelegen afvoergangen van zweetkanalen geraken verstopt, waardoor het zweet niet weg kan. Dit veroorzaakt een ontstekingsreactie waardoor de zweetkanalen opzwellen.

Wanneer het lichaam warm is, produceren de zweetklieren zweet op de huid, dat vervolgens verdampt om de huid te koelen. Blijft het lichaam te warm, ontstaat een overbelasting van de constante zweetproductie. Hierdoor raken de zweetkanalen verstopt en het zweet blijft in de diepe huidlagen opgesloten. Dit irriteert de huid, waardoor een ontstekingsreactie optreedt in de vorm van een huiduitslag. Langdurige blootstelling aan warmte is meestal de oorzaak van miliaria rubra. Soms is de oorzaak onbekend, maar vaak speelt een andere risicofactor een rol.

Risicofactoren van huiduitslag

Aandoeningen

De verstopte zweetklieren ontstaan sneller bij enkele aandoeningen:

• een zwelling in de opperhuid
• het Morvan-syndroom
• het Stevens-Johnson-syndroom / toxische epidermale necrolyse
• huidaandoeningen met parakeratose
• koorts
• pseudohypoaldosteronisme type I
• radiotherapie
• slecht ontwikkelde zweetklieren bij pasgeborenen

Omgevingsfactoren

Zweetuitslag ontstaat ook door de volgende omgevingsfactoren:

• fysieke inspanning
• het dragen van bepaalde verbanden
• het dragen van luiers
• te dikke kleding
• het gebruik van bepaalde chemicaliën
• medicijnen
• vette zalven
• langdurige bedrust
• verhuizen naar warmere klimaten
• zonnebrand

Medicijnen
Bepaalde medicijnen die de lichaamstemperatuur verhogen of de zweetklieren beïnvloeden, verhogen de kans op warmte-uitslag. Zweetuitslag ontstaat mogelijk door het gebruik van medicijnen voor de ziekte van Parkinson. Ook kalmerende middelen en diuretica (plaspillen) kunnen bijdragen aan miliaria rubra.

Symptomen: Intens jeukende bultjes

Huiduitslag
Bedekte huidgebieden en lichaamsplooien zijn het vaakst aangetast. Het gezicht, de borst, de nek, de schouders, de lies en oksels zijn vaak getroffen.

Patiënten ervaren hevig jeukende rode of roze huiduitslag met kleine, verhoogde rode bultjes. Deze kunnen zich soms ontwikkelen tot kleine blaasjes. De aangetaste huid voelt warm, tintelt of prikkelt, en de zweetproductie is verminderd.

Bijkomende symptomen
Vermoeidheid, zwakte, koorts en uitputting kunnen optreden als het zweten aanhoudt en de patiënt de warmte niet kwijt kan.

Alarmsymptomen

Bij miliaria rubra kunnen de volgende alarmsymptomen optreden die aanvullende medische aandacht vereisen:

Ernstige pijn of ongemak
Als de huiduitslag gepaard gaat met ernstige pijn of ongemak, kan dit wijzen op een complicatie zoals een secundaire infectie.

Blijvende koorts
Een aanhoudende hoge koorts, die niet afneemt met koortsverlagende middelen, kan duiden op een onderliggende infectie of ontsteking.

Verslechtering van de huiduitslag
Wanneer de huiduitslag verergert ondanks het vermijden van warmte en vochtigheid, kan dit een teken zijn van een ernstiger aandoening of complicatie.

Vorming van etterige blaasjes
De aanwezigheid van etterige blaasjes kan wijzen op een secundaire bacteriële infectie die behandeling met antibiotica vereist.

Brede verspreiding van de uitslag
Als de uitslag zich snel verspreidt over andere delen van het lichaam, kan dit een indicatie zijn van een ernstiger probleem dat verder onderzocht moet worden.

Symptomen van uitdroging
Signalen van uitdroging zoals een droge mond, dorst, vermoeidheid of duizeligheid kunnen wijzen op een ernstige reactie op de huiduitslag of een bijkomende aandoening.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek
De diagnose wordt gesteld door lichamelijk onderzoek en het bespreken van de medische geschiedenis. Een huidbiopsie is meestal niet nodig.

Differentiële diagnose
De symptomen van zweetuitslag lijken op die van andere huidaandoeningen zoals:

• acute gegeneraliseerde exanthemateuze pustulose
• cutane candidiasis
• erythema toxicum neonatorum
• folliculitis
• complicaties door herpes simplex
• viraal exantheem
• waterpokken
• ziekte van Grover

Behandeling van zweetziekte

Warmte en vochtigheid vermijden is essentieel om het zweten en de zweetuitslag te voorkomen. Koude douches of baden helpen de lichaamstemperatuur te verlagen. Bij ernstige jeuk schrijft de arts topische corticosteroïden voor.

Prognose van huidaandoening

Lichen tropicus verdwijnt normaal binnen enkele dagen vanzelf.

Complicaties van zweetuitslag

Veelvuldig krabben kan leiden tot een secundaire bacteriële infectie, waarvoor mogelijk een antibioticakuur nodig is.

Preventie van miliaria rubra

Goede huidhygiëne is belangrijk. Katoenen of linnen kleding helpt het zweet verdampen, waardoor zweetuitslag minder snel optreedt. Het gebruik van vette crèmes moet worden vermeden. Fysieke inspanning op broeierige dagen wordt afgeraden.

Praktische tips voor het leven / omgaan met warmte-uitslag (zweetuitslag)

Huidverzorging en verlichting van symptomen

Warmte-uitslag ontstaat wanneer zweetklieren verstopt raken, wat leidt tot jeukende bultjes op de huid. Het is belangrijk om de huid koel en droog te houden om verdere irritatie te voorkomen. Kleding van ademende stoffen zoals katoen helpt om zweetafvoer te bevorderen. Bij symptomen van warmte-uitslag kunnen kalmerende lotions zoals kaliumpermanganaat of hydrocortisoncrème helpen om jeuk en ontsteking te verminderen. Het vermijden van hete en vochtige omgevingen kan verdere uitbraken voorkomen. Douchen met lauw water en het vermijden van sterk geparfumeerde of irriterende zeep kan ook helpen om de huid in balans te houden.

Voorkomen van irritatie en toekomstige uitbraken

Voorkomen van warmte-uitslag vereist dat patiënten hun huid goed verzorgen tijdens het zweten. Dit kan door het dragen van lichte, ademende kleding die het lichaam helpt om de temperatuur te reguleren en de huid te laten ademen. Het vermijden van overmatige fysieke activiteit in warme omgevingen en het regelmatig verfrissen van de huid met water kan ook helpen om de ophoping van zweet te voorkomen. Patiënten moeten ook letten op de producten die ze gebruiken op hun huid, aangezien producten die de poriën verstoppen of de huid irriteren de situatie kunnen verergeren.

Verlichting van symptomen bij kinderen

Warmte-uitslag komt vaak voor bij jonge kinderen, vooral in warme, vochtige omgevingen. Het is belangrijk om hun huid regelmatig schoon en droog te houden. Ouders kunnen baby’s helpen door ze lichte kleding aan te trekken en regelmatig een koel doek over hun huid te leggen om oververhitting te voorkomen. Het is belangrijk om aandacht te besteden aan de huidverzorging en medische hulp in te schakelen als de uitslag aanhoudt of infecteert.

Misvattingen rond warmte-uitslag

Warmte-uitslag, ook wel bekend als miliaria, ontstaat wanneer zweetkliertjes verstopt raken, wat vaak leidt tot kleine, jeukende blaasjes op de huid. Ondanks dat het een veelvoorkomende aandoening is, bestaan er verschillende misvattingen over de oorzaken, symptomen en behandelingen van warmte-uitslag.

Warmte-uitslag komt alleen voor in extreme hitte

Hoewel warmte-uitslag vaak geassocieerd wordt met extreem warme omgevingen, kan het in feite ook ontstaan in mildere temperaturen, vooral wanneer er veel wordt gezweet. Het komt vaak voor bij pasgeboren babyen en mensen die intensieve lichamelijke activiteit uitvoeren. Zweet dat niet kan verdampen door verstopte zweetkliertjes kan de huid irriteren, wat resulteert in de typische uitslag.

Warmte-uitslag is een teken van een infectie

Warmte-uitslag is geen infectie, hoewel het eruit kan zien als een huidprobleem. Het ontstaat doordat zweetkliertjes geblokkeerd raken en zweet zich ophoopt onder de huid, wat tot ontstekingen leidt. Het is dus geen teken van een huidinfectie of een andere bacteriële aandoening. Echter, wanneer de uitslag zich verder ontwikkelt of infecteert, kan medische hulp nodig zijn.

Warmte-uitslag kan niet worden behandeld

In de meeste gevallen is warmte-uitslag mild en verdwijnt het vanzelf zodra de huid afkoelt en de zweetklieren weer normaal functioneren. Er zijn echter behandelingsopties die helpen om het ongemak te verlichten, zoals het gebruik van verkoelende lotions of het vermijden van overmatige hitte. In ernstigere gevallen kan een arts medicatie voorschrijven om de ontsteking te verlichten.

Warmte-uitslag komt alleen voor bij kinderen

Hoewel babyen inderdaad vaker last hebben van warmte-uitslag, komt de aandoening ook voor bij volwassenen, vooral tijdens de zomermaanden of bij intensieve fysieke activiteit. Mensen die overgewicht hebben, zoals mensen met obesitas, kunnen ook vatbaarder zijn voor warmte-uitslag vanwege de verhoogde kans op zweetophoping.

Warmte-uitslag veroorzaakt ernstige schade aan de huid

Warmte-uitslag is meestal onschuldig en leidt niet tot blijvende schade aan de huid. De uitslag kan echter ongemakkelijk zijn en kan jeuken. Het is belangrijk om de huid koel en droog te houden om de symptomen te verlichten. In sommige gevallen kan de uitslag zich uitbreiden, maar het heeft meestal geen langdurige effecten.

De symptomen van warmte-uitslag verdwijnen onmiddellijk na afkoeling

Hoewel afkoeling de symptomen van warmte-uitslag kan verlichten, kan het even duren voordat de huid volledig hersteld is. Het kan enige tijd duren voordat de verstopte zweetkliertjes weer normaal functioneren. Het is belangrijk om geduld te hebben en de huid goed te verzorgen door bijvoorbeeld het dragen van ademende kleding en het vermijden van overmatige hitte.

Lees verder

• Jeukende huid (pruritus): Oorzaken van jeukend huidgebied
• Huiduitslag: Veel voorkomende oorzaken van uitslag op huid