Warmte-uitslag (zweetuitslag): Uitslag met jeukende bultjes
Miliaria is een korrelvormige huiduitslag die tot stand komt door het zweten. Een veel voorkomende vorm van deze huidaandoening is ‘miliaria rubra’. Door een verstopping van de zweetklieren kan het zweet niet meer weg, hetgeen uiteindelijk resulteert in een huiduitslag. De patiënt ervaart hevig jeukende rode bultjes in voornamelijk de lichaamsplooien. Deze bobbeltjes of blaasjes verdwijnen veelal binnen enkele dagen, al is het met enkele behandelingen wel mogelijk om het genezingsproces te versnellen en de intense jeuk te verminderen. Het is vooral belangrijk om de langdurige blootstelling aan vochtige en warme omgevingen te vermijden en niet te krabben aan de letsels.
Synoniemen
Bekende andere benamingen voor miliaria rubra zijn:
- lichen tropicus
- miliaria rubra
- prickly heat (Engelse term)
- tropische rode hond
- warmte-uitslag
- zweetpuistjes
- zweetziekte
Epidemiologie van warmte-uitslag
Baby’s zijn het vaakst getroffen door deze huidziekte, maar de ziekte komt ook voor bij volwassenen. 30% van de volwassenen die verhuizen naar een tropisch klimaat krijgen hiermee te maken.
Oorzaken en risicofactoren: Door verstopping van zweetklieren
Zweetpuistjes zijn het gevolg van opgesloten zweet. De wat dieper gelegen afvoergangen van zweetkanalen geraken namelijk verstopt, waardoor het zweet niet weg kan. Dit veroorzaakt een
ontstekingsreactie waardoor de zweetkanalen gaan opzwellen.
Wanneer het lichaam warm is, gaan de zweetklieren zweet op de huid creëren. Het zweet koelt vervolgens de huid terwijl deze verdampt. Wanneer het lichaam in deze warme toestand blijft, gebeurt een overbelasting van de constante zweetproductie. Hierdoor geraken de zweetkanalen verstopt, waardoor het zweet in de diepe lagen van de huid opgesloten wordt. Dit opgesloten zweet irriteert de huid, waardoor een ontstekingsreactie ontstaat in de vorm van een
huiduitslag. Meestal is een langdurige blootstelling aan warmte de oorzaak van miliaria rubra. Soms is de oorzaak van de verstopping van de zweetklieren echter niet gekend, maar vaak ligt een andere risicofactor aan de basis van de warmte-uitslag.
Risicofactoren van huiduitslag
Aandoeningen
De verstopte zweetklieren vinden sneller plaats bij enkele aandoeningen:
Omgevingsfactoren
Ook ontstaat zweetuitslag bij volgende omgevingsfactdoren:
- een fysieke inspanning
- het dragen van bepaalde verbanden
- het dragen van luiers
- het dragen van te dikke kleding (het zweet krijgt de kans niet om te verdampen wat de zweetuitslag in de hand werkt)
- het gebruik van bepaalde chemicaliën
- het gebruik van bepaalde medicijnen
- het gebruik van vette zalven
- langdurige bedrust
- mensen die uit koelere klimaten naar warmere klimaten (vooral de tropen) reizen
- schade door zonnebrand (rode, pijnlijke huid door langdurige blootstelling aan de schadelijke UV-stralen van zonlicht
Bepaalde medicijnen leiden sneller tot zweetuitslag /
Bron: Stevepb, Pixabay Medicijnen
Bepaalde medicijnen die de lichaamstemperatuur verhogen of de functie van de zweetklieren veranderen, verhogen de kans op het krijgen van warmte-uitslag. Zweetuitslag ontstaat mogelijk door het nemen van medicijnen voor de behandeling van de
ziekte van Parkinson (neurologische aandoening met
bevingen). Deze medicijnen blokkeren namelijk het zweet. Ook kalmerende middelen en diuretica (
plaspillen) wijzigen de vochtbalans in het lichaam, wat een potentiële bijdragende factor is van miliaria rubra.
Symptomen: Intens jeukende bultjes
Huiduitslag
Het vaakst zijn bedekte huidgebieden (zoals de huid onder de luier) en de lichaamsplooien aangetast. Het
gezicht, de borst, de hoofdhuid, de nek, de schouders, de lies en ook de elleboogplooien en
oksels zijn het vaakst getroffen.
Patiënten met zweetuitslag hebben een hevig jeukende
rode of roze huiduitslag. De huiduitslag kenmerkt zich door erg kleine en verhoogde rode bultjes en puntjes van twee tot vier millimeter groot. Soms ontwikkelen de rode bobbeltjes zich tot een reeks piepkleine
blaasjes. Daarom is soms ook sprake van een ‘blaasjesuitslag’. De aangetaste huidgebieden voelen warm, tintelend, prikkelend of stekend aan. Daarnaast ontstaat hier een verminderde of zelfs afwezige zweetproductie. De huiduitslag verspreidt zich mogelijk over het lichaam, maar de aandoening is niet besmettelijk.
Bijkomende symptomen
Ook
vermoeidheid, zwakte, (hoge) koorts en uitputting zijn mogelijke kenmerken die vooral optreden wanneer de patiënt blijft zweten en deze warmte niet kwijt kan.
Diagnose en onderzoeken
Lichamelijk onderzoek
De arts bekijkt de symptomen en luistert naar de
medische geschiedenis van de patiënt. In de meeste gevallen weet hij dan reeds dat de patiënt lijdt aan de zweetziekte. Een
huidbiopsie is in de meeste gevallen niet vereist.
Differentiële diagnose
Zweetuitslag gaat gepaard met tekenen die ook doen denken aan volgende huidziekten:
Behandeling van zweetziekte
Warmte en vochtigheid dragen bij aan het zweten. Het is belangrijk om het zweten te voorkomen, zodat de warmte-uitslag niet tot stand komt. Verder brengt de patiënt koude of een verkoelende en kalmerende zalf aan. Voor een ventilator gaan zitten of plaatsnemen in een kamer met
airconditioning is mogelijk nuttig.
Koude douches of baden verlagen de lichaamstemperatuur verlagen en versnellen het genezingsproces van de huiduitslag. Indien de patiënt ernstige jeuk heeft, schrijft de arts corticosteroïden voor in de vorm van
topische (op de huid aangebrachte) crèmes.
Prognose van huidaandoening
Lichen tropicus verdwijnt normaal na een paar dagen vanzelf.
Vette crèmes aanbrengen is geen goed idee; deze leiden sneller tot verstopte zweetklieren /
Bron: Kiyok, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Preventie van miliaria rubra
De patiënt zorgt voor een goede huidhygiëne; de huid moet immers zoveel mogelijk schoon en droog zijn. Katoenen of linnen kledij dragen zorgt ervoor dat het zweet weg kan en de zweetuitslag minder snel tot uiting komt. Mensen gebruiken geen vette crèmes en huidproducten met zware oliën of vaseline want deze leiden sneller tot een verstopping van de zweetklieren. Het leveren van een fysieke inspanning op erg broeierige dagen is tot slot geen goed idee.
Complicaties van zweetuitslag
Door het veelvuldig krabben (door de jeuk) krijgt de patiënt mogelijk te maken met een secundaire bacteriële infectie waarvoor en
antibioticakuur vereist is.
Lees verder