Nierinfarct: Verminderde bloedtoevoer naar nieren

Een nierinfarct is een aandoening waarbij de bloedtoevoer naar de nieren verstoord is. Veel oorzaken zijn bekend voor een verminderde bloedtoevoer naar de nieren. De nieraandoening is moeilijk te herkennen doordat patiënten reeds lijden aan bloedstollings-, nier- of hartaandoeningen. Buikpijn, pijn in de flank en pijn boven de maagstreek zijn veel voorkomende symptomen. Een goede nierfunctie is van vitaal belang dus een snelle diagnose en behandeling zijn nodig. Medicijnen zijn beschikbaar voor het behandelen van de oorzaken van een nierinfarct, maar de patiënt moet deze wel snel krijgen want anders ontstaat schade aan de nieren. Ook andere therapieën zijn inzetbaar. De vooruitzichten zijn niet altijd goed.

• Epidemiologie van nieraandoening
• Oorzaken: Verminderde bloedtoevoer naar nieren
• Risicofactoren
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose van een nierinfarct
• Complicaties

Epidemiologie van nieraandoening

De jaarlijkse incidentie van een nierinfarct bedraagt naar schatting 0,004 tot 0,007% op basis van opnames op de afdeling spoedeisende hulp. Een nierinfarct is bijgevolg een zeldzame aandoening. De frequentie van een nierinfarct is vermoedelijk wel hoger, omdat de klinische diagnose van een nierinfarct vaak niet of pas laat gebeurt omdat de patiënten buikpijn of flankpijn hebben die andere, meer algemene aandoeningen nabootst, zoals nierstenen en pyelonefritis.

Oorzaken: Verminderde bloedtoevoer naar nieren

Een nierinfarct is het gevolg van een verminderde bloedstroom naar één of beide nieren. Dit resulteert uit een verstopping van het bloedvat dat naar het orgaan leidt. Een bloedstolsel is vaak de oorzaak van een nierinfarct. Ook volgende aandoeningen leiden mogelijk een nierinfarct:

• atherosclerose (slagaderverkalking)
• atriumfibrillatie (voorkamers van het hart trekken te snel en te onregelmatig samen waardoor een te hoge hartslag optreedt)
• congestieve hartziekte
• een trauma
• endocarditis
• erfelijke trombofilie
• fibromusculaire dysplasie (aandoening met abnormale groei in wand van slagader)
• foramen ovale
• hartoperaties
• het Ehlers-Danlos syndroom (symptomen aan huid en gewrichten) met trombotische aneurysmata van de nierslagader
• het Marfan-syndroom (symptomen aan hart, ogen en skelet)
• het nefrotisch syndroom (nierziekte met te veel eiwit in urine)
• hyperhomocysteïnemie
• hypotensie (te lage bloeddruk)
• mitralisklepaandoening
• nierarterie aneurysma
• nierarteriestenose (vernauwing van slagaders in nieren)
• nierarterietrombose
• nierslagaderembolie
• nierveneuze trombose
• spontane renale arterie-dissectie

Risicofactoren

Aandoeningen die de kans op het ontwikkelen van een nierinfarct vergroten, zijn onder meer:

• antitrombine-III-deficiëntie
• atriumfibrillatie
• bacteriële endocarditis (ontsteking van de binnenkant van het hart)
• een longembolie (afsluiting van een slagader in de longen)
• een valvulaire of ischemische hartziekte
• een vorig nierinfarct
• eiwit C- en S-tekort
• factor V Leiden mutatie
• het antifosfolipidensyndroom (bloedstolsels in de slagaders)
• polycythemia vera (bloedziekte met toename van alle bloedcellen)

Symptomen

Nierfalen resulteert uit een andere ziekte, waardoor het klinisch beeld vaak onduidelijk en ook niet-specifiek is voor de arts. De diagnose van een nierinfarct vindt bijgevolg vaak laat plaats. Ook zijn niet altijd tekenen aanwezig bij een klein infarct. Grotere infarcten gaan gepaard met volgende symptomen die acuut verschijnen:

• epigastrische pijn: De pijn in het midden van de bovenbuik (boven de maagstreek) straalt vaak uit naar de onderrug.
• flankpijn: Patiënten ervaren zeer ernstige stekende pijn over het flankgebied. De pijn straalt uit naar de lage rug (lage rugpijn).
• gevoelige buik: Wanneer de arts de bovenste buikgebieden betast, heeft de patiënt ernstige pijn.

Bloed in de urine en een verminderde urineproductie (oligurie) zijn mogelijk ook aanwezig.

Misselijkheid, braken en koorts zijn aanwezig bij één op de vijf patiënten.

Diagnose en onderzoeken

Bij een acuut nierinfarct moet de patiënt meteen naar de spoedeisende hulp. Na een kort vraaggesprek over de medische geschiedenis en een lichamelijk onderzoek, zet de arts beeldvormende onderzoeken in om de aanwezigheid van een nierinfarct te bevestigen. In het algemeen voert de arts één of meer van volgende onderzoeken uit.

Bloedonderzoek
Een bloedonderzoek biedt informatie over de bloedwaarden. Mogelijke tekenen van bloedarmoede zijn op te sporen via het bloedonderzoek.

Colonoscopie

Bij een colonoscopie (coloscopie) gebruikt een arts een lange buis met een camera aan het uiteinde die hij via de anus in de dikke darm steekt. De procedure levert mogelijk informatie op over een ischemische darmaandoening.

CT-scan of MRI-scan

Een CT-scan of MRI-scan geeft een gedetailleerd beeld van de slagaders die bloed aan de nieren leveren.

Doppler-echografie

Dankzij een Doppler-echografie bemerkt de arts mogelijk verkalking of nieraneurysma’s op.

Hartonderzoeken

Een echocardiografie en elektrocardiografie zijn inzetbaar om de werking van de hartspier te beoordelen.

Urineanalyse

Dankzij een urineonderzoek weet de arts dat eventueel bloed in de urine, eiwitten en/of witte bloedcellen in de urine aanwezig is.

Behandeling

Medicatie

Patiënten met een nieraandoening hebben vaak een hoge bloeddruk (hypertensie). De arts zet hiervoor antihypertensiva (medicijnen voor de behandeling van een hoge bloeddruk) in. Een hoge bloeddruk is het gevolg van een verhoogd reninegehalte dat verschijnt bij nierfalen. Als de arts vermoedt dat trombo-embolie een risico is, zet hij antistollingsmedicijnen in.

Andere medische procedures

Andere medische behandelingen hangen af van de oorzaak zoals:

• angioplastiek
• chirurgie
• percutane endovasculaire therapie
• reperfusietherapie
• trombolyse (medicijnen voor het oplossen van bloedstolsels) en trombectomie (chirurgisch verwijderen van bloedstolsels)

Prognose van een nierinfarct

Medbullets meldt dat 11-12% van de patiënten met een nierinfarct binnen de eerste maand na de diagnose komen te overlijden. De vooruitzichten van een nierinfarct zijn echter moeilijk in te schatten. De patiënten lijden namelijk reeds aan een aandoening en zijn reeds ziek met het risico dat ze aan deze ziekte komen te overlijden. Deze aandoeningen veroorzaken namelijk ook mogelijk schade aan andere organen buiten de nieren, zoals de hersenen, wat dan leidt tot een beroerte (onvoldoende bloedtoevoer naar de hersenen met lichamelijke en mentale symptomen).

Complicaties

Een nierinfarct veroorzaakt soms abrupte en ernstige hypertensie (verhoogde bloeddruk) en minder vaak nierfalen. Patiënten lopen bovendien in de toekomst de kans om weer een nierinfarct te krijgen.

Lees verder

• Nierbiopsie: Wegnemen van weefselmonster nier (nierbiopt)
• Niercelcarcinoom (nierkanker): Tumor in nier met pijn in zij
• Niergezondheid: Tips voor gezonde nieren & goede nierfunctie
• Nierhypertensie: Hoge bloeddruk door slagader(s) van nieren
• Nierarteriestenose: Vernauwing van slagaders in nieren